Nazwa żeń-szeń jest fonetyczną transkrypcją chińskiej nazwy renshen, co tłumaczy się jako „człowiek- korzeń”. Jest to jedna z najbardziej znanych chińskich roślin leczniczych.
Nie ma na świecie drugiej takiej rośliny, która byłaby otoczona tyloma legendami i osiągnęła tak wysoką cenę i dużą sławę jak żeń-szeń. Stąd też jest to surowiec najczęściej fałszowany, a producenci surowców roślinnych sprzedają żeń-szeń gorszej jakości lub jego substytuty.
Rząd: Selerowce
Rodzina: Araliowate
Rodzaj: Wszechlek
Łacińska: Panax ginseng
Angielska:Ginseng
Niemiecka: Ginseng
Polskie nazwy: wszechletek, ginseng, panaks, panaks prawdziwy, korzeń życia
Chińska: Ren Shen
Żeń-szeń pochodzi z Chin. W stanie dzikim występuje rzadko, ale można go jeszcze spotkać w północno-wschodnich Chinach, w Korei Północnej, w Japonii oraz we wschodniej części Rosji. W stanie naturalnym żeń-szeń rośnie w cienistych lasach górskiej Azji.
Na dużą skalę uprawia się żeń-szeń w Korei Południowej, Japonii, Chinach, Rosji i Ameryce Północnej.
Rodzaj żeń-szenia liczy około 10 gatunków.
Surowcem leczniczym jest korzeń żeń-szenia.
Żeń-szeń był znany już przeszło 5000lat temu i był tak ceniony, że często toczyły się wojny o lasy, w których występował. Pierwsze wzmianki o żeń-szeniu pochodzą z dzieła legendarnego władcy Chin Shennonga. Jest to jeden z najstarszych surowców leczniczych odkryty prawdopodobnie przez myśliciela La Tse ok 320 r. p.n.e.
Roślinę do Europy sprowadził mauretański żeglarz Ibn Kordoba w IX wieku. Jednak to podróżnikowi Marco Polo przypisuje się sprowadzenie żen-szenia do Europy w XII wieku. Początkowo roślina była mało popularna i dopiero w XVIII wieku za sprawą holenderskich kupców zaczęto ją szeroko stosować w Europie
Nalewkę z żeń-szenia stosowano na dworze Ludwika XIV, aby wyleczyć go z niemocy płciowej. Wówczas korzenie żeń-szenia kosztowały majątek.
Ponieważ zapotrzebowanie na żeń- szeń stale wzrastało w XVIII wieku Japończycy, a później Koreańczycy zaczęli opracowywać metodę uprawy żeń-szenia.
W XIX wieku wartość suszonego korzenia osiemnastokrotnie przekraczała wartość złota
W dziele medycyny chińskiej z czasów dynastii Han tak napisano o żeń-szeniu: że daje spokój umysłu, stabilizację ducha, uspokaja serce, wzmacnia umysł, rozszerza pamięć, czyni wzrok jasnym i oddala choroby. Żeń-szeń jest jednym z najczęściej stosowanych i najbardziej znanych środków w medycynie Chińskiej. Roślina ta ma szeroki zakres stosowania oraz duże zastosowanie farmakologiczne. Wg TMC żeń-szeń wzmacnia energię życiową, niedobór Yang u astmatyków i osób z chorą śledzioną. W medycynie chińskiej i tybetańskiej żeń-szeń jest środkiem odmładzającym. Korzeń żeń-szenia wykazuje właściwości rozgrzewające. Czasem bywa stosowany jako środek na kaca. Zioło to jest stosowane jako środek tonizujący. Ekstrakty z żeń-szenia podaje się przy długotrwałych chorobach, aby przyspieszyć powrót chorego do zdrowia. W Medycynie Chińskiej jest stosowany w leczeniu amnezji, zawrotów głowy, bólów głowy, zmęczenia, drgawek, impotencji, wymiotów, reumatyzmu, drgawek, braku apetytu, trudności w ciąży, krwotoków wewnętrznych, krwawienia z nosa.
Żeń-szeń zawiera unikatową grupę związków biologicznie czynnych:
Co ciekawe najwięcej ginsenozydów zawierają drobne korzenie- 10-12%, grubsze korzenie mają ich 4-5 %. Korzeń główny zawiera już tylko 05-1,5% ginsenozydów.
Korzeń żeń-szenia ma wielokierunkowe działanie. Zalecana dawka proszku z korzenia żeń-szenia to 0,5-2 g proszku dziennie. Preparatów z żeń-szeniem nie powinno się przyjmować dłużej niż 3 miesiące. Pomiędzy kolejnymi kuracjami należy zachować co najmniej miesięczną przerwę.
Żeń- szeń:
Przyjmowanie preparatów z żeń-szeniem na noc może powodować bezsenność.
Zbyt długie przyjmowanie preparatów z żeń-szenia może powodować skutki uboczne takie jak: podwyższone ciśnienie, zaburzenia rytmu serca, nadmierne pobudzenie, zaburzenia snu, biegunki oraz wysypki, bóle głowy, choroby skóry.
U kobiet po menopauzie przyjmujących preparaty z żeń-szenia mogą wystąpić krwawienia z dróg rodnych. Należy wówczas niezwłocznie udać się do lekarza.
Znane są stuletnie rośliny rosnące na naturalnych stanowiskach będące pod ochroną. Największy korzeń żeń-szenia znaleziono w Chinach w 1905 roku. Ważył on 600g, a jego wiek określa się na 200 lat. Do dziś jest to eksponat muzealny.
Czikow P., Łaptiew J.; Rośliny lecznicze bogate w witaminy; Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1987, str. 377-381
Khan I. A., Arourashed E. A.; Leung’s encyclopedia of common natural ingredients; Wiley 2010, str. 330-336
Schulz B., Hänsel R., Blumenthal M., Tyler V. E.; Rational phytotherapy a reference guide for physicians and pharmacists; Springer 2004, str 370-373
Nartowska J.; Ginseng radix- dawka nieśmiertelności…; Panacea Nr 4 (25), październik- grudzień 2008, str. 5-7
Gudeja J.; Roślinne surowce lecznicze- badania makroskopowo-mikroskopowe. Skrypt do ćwiczeń z farmakognozji; Uniwersytet Medyczny w Łodzi; Łódź 2012, str. 229
Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; wyd. Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2016; str. 634-637
Fnimh C.; Encyclopedia of herbal medicine; Penguin Random House, New York 2016, str. 118,
Patoka J.; Przesilenie wiosenne- jak szybko odzyskać witalność; Zdrowie bez leków, nr. 4/2018, kwiecień (11), str.16-18
https://neuroexpert.org/wiki/zen-szen-panax-ginseng/ (07.07.2019)
Niezwykle aromatyczna i smaczna nalewka z owoców dzikiej róży.
Jabłka to najpopularniejsze owoce na świecie. Warto je włączyć do codziennej diety, ponieważ korzystnie wpływają na zdrowie. Poznaj 10 powodów dla których warto jeść jabłka.
Pestki dyni to źródło magnezu, fosforu, manganu oraz cynku oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Łatwo przyswajalny cynk obecny w pestkach dyni korzystnie wpływa na płodność oraz zwiększa sprawność seksualną. Od wieków pestki dyni są stosowane w kuracjach odrobaczających…
Blog Naturalne zdrowie powstał kilka lat temu i ma on charakter informacyjny. Wszystkie wiadomości o zastosowaniu i właściwościach ziół oraz dietetyce i ziołolecznictwie zbieram w różnych książkach i na stronach internetowych.
#zioła #zastosowanieziół #ziołolecznictwo #dietetyka #zdroweodżywianie #przyprawy #roslinylecznicze
Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.