Jabłoń domowa- trochę historii

Jabłka towarzyszą ludzkości od zarania dziejów, a jabłoń była drzewem uprawnym w okresie neolitu. W Biblijnej Księdze Rodzaju Ewa skusiła Adama do skosztowania owocu drzewa poznania Dobra i Zła, które utożsamia się z jabłkiem.  Safona i Teofrast pisali o licznych odmianach jabłek znanych w ich czasach. Sztuka szczepienia jabłek była znana właśnie w Grecji IX wieku.

Łacińscy autorzy znają 32 odmiany jabłek o różnej wielkości, kolorze, smaku i zapachu owoców. Jabłka wykorzystywano w kuchni głównie jako desery, chociaż Apicjusz dodawał je do pieczonych wieprzowych pulpecików. Kolumela podkreślał, że suszone jabłka były ważnym składnikiem diety mieszkańców wsi. Dioskurides z kolei twierdził, że jabłka letnie podsycają flegmę i rozniecają żar żółci, powodują wzdęcia i nie są korzystne dla mięśni. Galen uważał, że jabłka trzeba umiejętnie stosować, bo mogą mieć one różne właściwości zależne od smaku. Za bezwartościowe jabłka uważał tylko te o wodnistym, cierpkim smaku. Długo przechowywane jabłka miały służyć osobom osłabionym, a obtoczone w mące i upieczone w popiele miały być pożytkiem dla żołądka ze skłonnościami do wymiotów i mdłości.

Starożytni wykorzystywali cierpkie i kwaśne jabłka do zasklepiania świeżych ran, a utarte ze smalcem do kojenia obrzęków i sińców. Liście jabłoni przyłożone do ran uprzedzają atak gorączki, utarte z sodą i masłem leczą zapalenie przyusznic. Wykorzystywali także w leczeniu sok z kory,   który miał działać podobnie jak liście, z tym że lepiej przyspieszał odbudowanie tkanek miękkich ciała. Z jabłek sporządzano lek wykorzystywany w leczeniu chorób wenerycznych.

W Egipcie znajdują się malowidła, na których widnieją jabłka. W Turcji w trakcie wykopalisk archeologicznych odkryto skamieniałe dzikie jabłka, których wiek datuje się na 6500 lat. Jabłka były uprawiane w starożytnym Egipcie, Mezopotamii, Palestynie, Asyrii, Babilonii, Grecji oraz Rzymie.

W Polsce jabłka uprawia się od XII wieku, chociaż, podczas wykopalisk w Biskupinie znaleziono ślady jabłoni rosnących na tych terenach 3500 lat temu. Jak podaje Jan Długosz, owoce te były uprawiane u nas wcześniej niż w innych krajach Europy Środkowej. W Europie uprawa drzew jabłoni rozpowszechniła się dopiero w XIX wieku.

Święta Hildegarda zaleca jabłka w leczeniu śledziony i żołądka. Święta poleca jabłka surowe dla zdrowych, chorym zaleca owoce pieczone i gotowane.

Jabłoń domowa w medycynie ludowej

W polskiej medycynie ludowej zalecano spożywanie jabłek przy chorobach zakaźnych, a szczególnie przy tyfusie.
Herbatkę z wysuszonych płatków wypijana rano i wieczorem, aby przywrócić zdrowie i obniżyć ciśnienie. Pocieranie brodawek rozkrojonym jabłkiem miało je likwidować. Sok z dzikich jabłek z oliwą stosowany do smarowania stosowano na kurcze. Pieczone jabłka z kadzidłem podawano przy zapaleniu opłucnej.

Jabłoń domowa- zastosowanie

• Suszone wytłoki z jabłek są doskonałym dodatkiem do pasz dla kurcząt
• Drewno wykorzystuje się w stolarce
• Z jabłek pozyskuje się pektynę
• Jabłka wykorzystuje się do produkcji cydrów, soków jabłkowych oraz octów jabłkowych

Jabłoń domowa- wartość odżywcza

Jabłka w 80% składają się z wody, ponad to zawierają sporo błonnika, niewielką ilość tłuszczy, polifenole, garbniki, flawonoidy. Za piękny zapach jabłek odpowiada niewielka ilość olejku eterycznego, w którego skład wchodzą: acetyloaldehyd, alkohole, estry kwasu octowego. Jabłka to doskonałe źródło pektyn, których najwięcej znajduje się pod skórka i w gnieździe nasiennym. Owoce te są cenione za zawartość różnych kwasów organicznych: jabłkowego, cytrynowego, szikimowego, chinowego i innych. Piękny kolor jabłek jest związany z zawartością w skórce barwników: antocyjanów i karotenoidów, ponadto owoce te dostarczają większość witamin i różne sole mineralne np. potas, kobalt, nikiel, molibden, mangan, fosfor, krzem.