- Poznaj rośliny strączkowe
Rośliny strączkowe- czyli jakie?
Rośliny strączkowe zaliczane są do roślin motylkowych grubonasiennych. Są to rośliny jednoroczne, uprawiane głównie na pokarm dla ludzi oraz paszę dla zwierząt. Wykorzystuje się jako nawozy zielone, które świetnie wzbogacają glebę w próchnicę i związki azotowe. Niektóre z nich są także roślinami oleistymi ( np. soja, orzech ziemny). Co więcej, można uprawiać je jako rośliny ozdobne.
Do roślin strączkowych zalicza się:
- groch ( zawiera 30% białka)
- wszystkie odmiany fasoli (zawiera 30% białka)
- soję
- bób
- ciecierzycę
- soczewicę ( zawiera do 30% białka)
- orzechy ziemne
- rośliny paszowe jak: sardela, wyka, łubin, bobik,
Wartość odżywcza roślin strączkowych
Rośliny strączkowe są świetnym źródłem węglowodanów oraz błonnika pokarmowego. Do tego dostarczają dużo białka, co jest szczególnie ważne dla wegetarian. Strączki mogą stanowić zamiennik mięsa w dietach roślinnych. Łącząc rośliny strączkowe z warzywami można otrzymać posiłki bogate w pełnowartościowe białko. Ponadto nasiona roślin strączkowych dostarczają do organizmu wielonienasycone kwasy tłuszczowe. To również źródło witamin z grupy B oraz minerałów: żelazo, wapń, fosfor, magnez, jod, potas. Jednak ze względu na zawartość kwasu fitynowego i innych szkodliwych substancji witaminy i minerały są dla nas trudno przyswajalne.
Strączki- zastosowanie w kuchni
Nasiona roślin strączkowych są świetnym dodatkiem do wielu dań, szczególnie warzywnych, ponieważ uzupełniają się składem aminokwasów. Można je spożywać samodzielnie, dodawać do zup, sałatek. Ugotowane i zmiksowane z dodatkami stanowią świetną bazę do wegańskich pasztetów, past do chleba czy farszu do pierogów bądź krokietów.
Właściwości roślin strączkowych
Nasiona roślin strączkowych mają niski indeks glikemiczny, wyjątek stanowi bób. W związku z tym są polecane osobom z cukrzycą.
Działają na organizm zasadotwórczo, a więc mogą wpływać na równowagę kwasowo-zasadową organizmu. Wpływają również na normalizację poziomu cholesterolu.
Suche nasiona roślin strączkowych stosuje się w medycynie ludowej w cukrzycy, schorzeniach nerek, pęcherza, obrzękach, gośćcu, rwie kulszowej.
Jak spożywać strączki?
Nasiona roślin strączkowych przed przygotowaniem należy moczyć w wodzie przez 12 godzin. Wymoczone nasiona należy dobrze ugotować, aby nie były surowe. Długie moczenie i gotowanie przez co najmniej 20 minut pozwala pozbyć się większości lektyn i innych szkodliwych substancji. Dobrze jest nasiona strączkowe doprowadzić do wrzenia, wylać wodę i zagotować od nowa. Ważne jest żeby w początkowym okresie gotowania zbierać powstające szumowiny.
Pamiętajmy, aby sól dodać pod koniec, kiedy już nasiona zmiękną.
Aby zminimalizować nieprzyjemne gazy i wzdęcia dobrze jest dodać do roślin strączkowych przyprawy pomagające w ich trawieniu.
Rośliny strączkowe- działanie niepożądane
Strączki niestety słyną z tego, że mogą powodować problemy ze strony układu pokarmowego. Zawierają dużo białka- lektyn, które w jelitach ulegają fermentacji i powodują powstawanie gazów. Ponadto strączki zawierają kwas fitynowy. Związek ten wwiąże się z wapniem, żelazem, manganem i cynkiem w organizmie, utrudniając wchłanianie tych pierwiastków. Kolejną grupą związków, które znajdują się w roślinach strączkowych to galaktooligosacharydy, które powodują problemy trawienne, ponieważ są ciężko strawne. Stąd też po spożyciu strączków pojawiają się gazy i wzdęcia.
Wiele roślin strączkowych w surowej postaci jest dla człowieka trujących, np. w krajach gdzie uprawia się czerwoną fasolę, zdarzają się zatrucia po zjedzeniu niedogotowanych nasion.
Ponadto niektóre rośliny strączkowe zawierają tioglikozydy, które w większych ilościach mogą powodować zaburzenia pracy tarczycy i powodować powstanie wola.
Przeciwwskazania do spożywania strączków:
Niektóre osoby po prostu nie tolerują roślin strączkowych i nie powinny ich spożywać
choroby autoimmunologiczne
choroby jelit, refluks, wrzody żołądka
problemy z płodnością
choroby tarczycy
choroby nowotworowe- tutaj należy unikać szczególnie soi, która zawiera fitoestrogeny, mogące sprzyjać rozwojowi raka
kobiety karmiące piersią
dzieci poniżej 3 lat
choroby wątroby
dna moczanowa- należy unikać bobu