
Rząd: Jasnotowce
Rodzina: Babkowate
Rodzaj: Babka
Łacińska: Plantago lanceolata
Angielska: Buskthorn
Niemiecka: Wegerich
Polskie nazwy: języczki polne, babka wąskolistna, babka koniczynowa, barankowy język, psi języczek, babka długa, babka długolistna, babka zaostrzona, okojma, królowa dróg, biczki, żywiec
Średniowieczna modlitwa do dziewięciu ziół:
„I ty babko, matko roślin, otwarta ku słońcu, potężna we wnętrzu, nad którą skrzypiały wozy, nad którą przejeżdżały konno kobiety, przejeżdżały konno narzeczone i galopowały parskające byczki. Wszystkiemu stawiłaś opór i przeciwstawiasz się wszystkiemu. Tak też przeciwstawiasz się truciźnie, zarazie i nieszczęściu, które toczy się przez kraj.”
Pierwotnie babka lancetowa występowała na terenie Europy, Afryki Północne oraz zachodnio- środkowej części Azji. Obecnie można ją spotkać na wszystkich kontynentach. W Polsce gatunek pospolity na terenie całego kraju. Przez rolników jest uważana za chwast.
Stosowanie herbicydów sprawia, że obszar naturalnego występowania babki lancetowatej się zmniejsza, dlatego od niedawna w niektórych krajach babka lancetowata jest uprawiana.
Rodzaj Plantago obejmuje ponad 160 gatunków. Wśród babek o właściwościach leczniczych można wymienić: babkę, większą, babkę zwyczajną, babkę średnią, babkę piaskową, babkę jajowatą czy babkę azjatycką.
W lecznictwie wykorzystuje się liście i nasiona babki lancetowatej. Oprócz babki lancetowatej właściwości lecznicze wykazuje także babka mniejsza, piaskowa i średnia.
Surowiec farmakopealny (Plantaginis lanceolatae) powinien zawierać 1,5 % irydoidów w przeliczeniu na aukubinę.
Liście babki były uważane w starożytności za panaceum na wszelkie dolegliwości. W Chinach babka była znana 3 000 lat temu, gdzie była stosowana jako środek wykrztuśny, moczopędny, przeciwkrwotoczny i leczący bezpłodność. Była także stosowana w chorobach zakaźnych.
W Grecji i Rzymie leczono nią czerwonkę, kaszel. Była to roślina wykorzystywana jako lek na 24 choroby. Babka lancetowata znana była w Persji i Arabii.
Święta Hildegarda stosowała sok z babki do likwidowania piegów na twarzy i leczenia krwawych wymiotów. Nasiona z babki uznawała jako środek zapobiegający poronieniom.
W XIX i na początku XX wieku babkę lancetowatą uważano jako zioło działające odtruwająco.
W Polskiej medycynie ludowej babka jest znana jako lek działający na wszystkie błony śluzowe oraz jako środek czyszczący krew. Sok z liści używano przy febrze, użądleniach pszczół, trzmieli jako środek przeciwbólowy i przeciw zakażeniom. Liście babki utarte z białkiem przykładano w miejsce ukąszeń żmii. Na kolkę brzuszną robiono okłady z ciepłych rozgotowanych liści.
Litwini mieszali sok z babki z winem i stosowali jako lek na krwotoki wewnętrzne.
Głównymi związkami aktywnymi w liści babki lancetowatej są glikozydy irydoidowe (aukubina, katalpol) oraz glikozydy fenetylowe (akteozyd, plantamajozyd). Ponadto w liściach babki można znaleźć polisacharydy, flawonoidy, garbniki, fitosterole, substancje śluzowe i pektyny. Surowiec dostarcza również kwasy organiczne: askorbinowy, nikotynowy, fumarowy, benzoesowy, cytrynowy, wanilinowy.
Babka lancetowata jest źródłem witamin (A, C, K) oraz soli mineralnych: wapnia, potasu, krzemu, cynku, siarki, magnezu, sodu, żelaza, manganu, miedzi, molibdenu, glinu, fosforu, boru.
Babka lancetowata ma podobne właściwości i zastosowanie jak babka zwyczajna.
Liście babki stosuje się:
Napoje z babki mają gorzki smak, więc można je dosłodzić miodem. Dobrze jest mieszać liście babki z innymi ziołami: w nieżytach przewodu pokarmowego z bobrkiem, a w owrzodzeniach z prawoślazem.
Z babki sporządza się napój wykrztuśny w połączeniu z tymiankiem, macierzanką lub korzeniami lub liśćmi prawoślazu. W ropnym zapaleniu spojówek babkę łączy się z najczęściej z rumiankiem, świetlikiem i kwiatami bławatka.
Andrzejewska- Golec E.; Babka lancetowata- tradycja i współczesne zastosowania w lecznictwie; Panacea nr. 3 (24), lipiec- wrzesień 2008, str. 15-17
Halarewicz A.; Atlas ziół- kulinarne wykorzystanie roślin dziko rosnących; Wydawnictwo SBM Sp. Z o.o., Warszawa 2015, str. 26-27
Ogonowski J., Kołakowska A.; Preparaty kosmetyczne na bazie ekstraktów z babki lancetowatej; LAB 2016, nr. 5 str. 16-20
Olechnowicz- Stępień D., Lamer- Zarwaska E.; Rośliny lecznicze stosowane u dzieci; PZWL, Warszawa 1992, str. 42-45
Ożarowski A., Jaroniewski W.: Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie; Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1989, str. 88-93
Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; wyd. Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2016; str.178-179
Tyszyńska- Kownacka D., Starek T.; Zioła w polskim domu; Wydanie Watra, Warszawa 1988, str. 50- 52
Wasilewska G.; Polskie zioła lecznicze i uzdrawiające; Wydawnictwo RM 2015, str.36-37
Niezwykle aromatyczna i smaczna nalewka z owoców dzikiej róży.
Jabłka to najpopularniejsze owoce na świecie. Warto je włączyć do codziennej diety, ponieważ korzystnie wpływają na zdrowie. Poznaj 10 powodów dla których warto jeść jabłka.
Pestki dyni to źródło magnezu, fosforu, manganu oraz cynku oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Łatwo przyswajalny cynk obecny w pestkach dyni korzystnie wpływa na płodność oraz zwiększa sprawność seksualną. Od wieków pestki dyni są stosowane w kuracjach odrobaczających…
Blog Naturalne zdrowie powstał kilka lat temu i ma on charakter informacyjny. Wszystkie wiadomości o zastosowaniu i właściwościach ziół oraz dietetyce i ziołolecznictwie zbieram w różnych książkach i na stronach internetowych.
#zioła #zastosowanieziół #ziołolecznictwo #dietetyka #zdroweodżywianie #przyprawy #roslinylecznicze
Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.