- Podział barwników
Podział barwników i zastosowanie
Barwniki to różnorodna grupa związków chemicznych, która znalazła zastosowanie w przemyśle do barwienia żywności, kosmetyków czy różnego rodzaju materiałów. Podział barwników dokonuje się najczęściej ze względu na sposób ich otrzymywania lub też pochodzenie.
Zanim przedstawię podział barwników, warto sobie odpowiedzieć na pytanie:
Co to są barwniki?
Barwniki to związki organiczne wyróżniające się zdolnością do intensywnego pochłaniania
promieniowania światła widzialnego w danym zakresie fal. W zależności od tego jaki zakres fal pochłania dany związek taki wówczas widzimy jego kolor.
Barwniki spożywcze to dodatki do żywności, które wpływają na jej właściwości estetyczne oraz nadają określony kolor. Do barwników spożywczych zaliczamy naturalne składniki żywności oraz substancje z naturalnych źródeł surowcowych, normalnie nieokreślanych jako żywność. Do barwienia żywności można stosować także preparaty otrzymane z naturalnych źródeł, w wyniku przemian fizycznych i chemicznych.
Barwniki- podział
Substancje barwiące można podzielić według różnych kategorii. Generalnie dzieli się je ze względu na ich pochodzenie na:
- Naturalne
- Identyczne z naturalnymi
- Organiczne syntetyczne
- Związki nieorganiczne
Barwniki naturalne możemy podzielić ze względu na pochodzenie na: roślinne i zwierzęce.
Barwniki naturalne
W przemyśle otrzymuje się metodą ekstrakcji z naturalnych surowców roślinnych (kwiaty, liście, korzenie owoce) lub zwierzęcych (tkanka mięśniowa, krew). Następnie otrzymany wyciąg zagęszcza się i izoluje z niego preparat barwiący. Otrzymane w ten sposób barwniki możemy podzielić na:
- Izoprenoidowe: kartenoidy
- Porfirynowe: chlorofile, mioglobina, hemoglobina
- Flawonoidowe: antocyjaniny
- Betalaninowe: betaniny, betaksantyny
- Chinoidowe: koszelina
- Inne barwniki naturalne: ryboflawina, kurkumina
Do tej grupy zaliczamy także barwniki nie występujące w stanie naturalnym, ale powstające w wyniku przemian i interakcji bezbarwnych składników żywności. Do tej grupy możemy zaliczyć karmele i melanoidy.
Barwniki identyczne z naturalnymi:
Są otrzymywane w wyniku syntezy chemicznej, ale ich skład jest identyczny ze składem chemicznym barwnika występującego w przyrodzie. Zaliczamy tutaj:
- Ryboflawinę
- Kurkuminę
- Beta- karoten
- Ksantynę
Barwniki organiczne syntetyczne
Są otrzymywane na drodze przemian chemicznych. Są to związki o bardzo różnorodnej budowie chemicznej. Dzięki wprowadzeniu do cząsteczki związku grupy sulfonowej lub karboksylowej uzyskuje się substancje rozpuszczalne w wodzie. Strącanie tych związków w postaci soli umożliwia uzyskanie nierozpuszczalnego w wodzie pigmenty barwiącego- tzw. laku. Barwniki syntetyczne są dużo chętniej wykorzystywane przez producentów żywności ze względu na dużo niższą cenę niż naturalne. Dodatkowo są one dużo bardziej trwałe i odporne na działanie środowiska. Ponadto mają dużo większą moc barwienia. Zalicza się tutaj barwniki:
- Żółte: żółcień kwasowa, tartrazyna, żółcień pomarańczowa S
- Czerwone: czerwień koszelinowa, amarant, szarłat
- Niebieskie: błękit patentowy V, indygotyna
- Czarne: czerń brylantowa
Nieorganiczne substancje barwiące:
Są to głównie substancje wykorzystujące właściwości metali do tworzenia atrakcyjnych barw. Do tej grupy zaliczamy:
- Węglan wapnia
- Tlenek i węglan magnezu
- Tlenek i węglan żelaza
- Dwutlenek tytanu
- Ultramaryna
Producenci barwników wykorzystywanych w przemyśle spożywczym oferują różne formy preparatów barwiących:
a) Barwiące części roślin jadalnych- które jednocześnie są składnikami smakowymi
b) Ekstrakty płynne i w proszku- powstające w wyniku wielu etapów produkcyjnych
c) Barwniki mikrokapsułkowe- chronią one barwnik przed utlenianiem i niekorzystnym
wpływem środowiska
d) Laki- nierozpuszczalne w wodzie sole związków barwnych
http://www.barwniki.cba.pl/definicja.php (przed 22.02.16)
http://laboratoria.net/artykul/20388.html (przed 22.02.16)
http://riken.barwnikispozywcze.com.pl/index-6.html (przed 22.02.16)
- Podobne artykuły
Podział barwników
Podział barwników: ze względu na pochodzenie wyróżnia się barwniki: naturalne, identyczne z naturalnymi, syntetyczne organiczne oraz nieorganiczne
Naturalne barwniki, które znajdziesz w kuchni
Naturalne barwniki do lukru, wypieków czy barwienia pisanek można uzyskać w domu. Barwniki te można także wykorzystać do innych potraw, aby uatrakcyjnić wygląd
Barwniki syntetyczne w żywności
Do barwienia żywności stosuje się barwniki naturalne i syntetyczne. Barwników syntetycznych stosowane do żywności zalicza się wiele substancji otrzymanych w wyniku syntezy chemicznej
Karotenoidy w żywności
Karotenoidy to naturalne barwniki występujące w żywności, które przemysł spożywczy wykorzystuje do barwienia masła, tłuszczy, sosów, lodów, słodyczy
