Samopsza (łac. Triticum monococcum) to dzika odmiana pszenicy. Pochodzi z Persji, gdzie była znana ponad 7 tysięcy lat temu (niektóre źródła podają, że była znana nawet 10 tyś. Lat temu). Samopsza była jednym z pierwszych zbóż, które zostały wprowadzone do uprawy przez człowieka. 

Uprawa

Ziarna samopszy są o połowę mniejsze, niż ziarna pszenicy zwyczajnej, zebrane są w wąski, spłaszczony dwurzędowy kłos. Jej ziarna posiadają twarde osłonki, dzięki czemu zboże to jest bardziej odporne na choroby oraz zawiera więcej antyoksydantów i minerałów. Samopsza daje niskie plony, jednak jej zaletą jest to, że zboże to można uprawiać na nieurodzajnych terenach czy w trudnych warunkach klimatycznych.

Wartości odżywcze

Samopsza zawiera znacznie więcej białka niż obecnie uprawiana pszenica. Ziarna tego zboża zwierają nawet 30 razy więcej witaminy A, niż obecnie odmiany pszenicy. Ponad to samopsza jest bogata witaminę E, B₂, beta- karoten, luteinę, antyoksydanty oraz minerały: magnez, żelazo, cynk, mangan, krzem.

Źródło aminokwasów

To pradawne zboże zawiera nie występujące w innych zbożach cenne dla nas aminokwasy: fenyloalaninę, tyrozynę, metioninę, izoleucynę.

Samopsza a gluten

Samopsza zawiera gluten, ale ponieważ jest to zboże, które nie przeszło tyle modyfikacji co pszenica zwyczajna, gluten zawarty w ziarnach samopszy ma zupełnie inną strukturę i jest lepiej tolerowany przez organizm. Jednak nie zaleca się stosowania samopszy u osób cierpiących na celiakię.

Mąka z samopszy

Mąka z samopszy ma delikatny posmak orzechowy oraz ma lekko żółtawe zabarwienie. Jest doskonałym surowcem do wypieku razowego pieczywa. Ziarna samopszy w połączeniu z wodą zwiększają swoją objętość nawet trzykrotnie.