- Jęczmień zwyczajny- jako pradawne zboże
Jęczmień zwyczajny- łac. Hordeum vulgare
należy do zbóż z rodziny wiechlinowatych. Pochodzi ze strefy umiarkowanej półkuli północnej. Jest to zboże jednoroczne, osiągające 1 m wysokości, posiada wielorzędowe kłosy, a ich okładka się nie kruszy. Obejmuje około 25 gatunków. Zboże to należy do najstarszych roślin uprawnych na świecie. Roślina ta znana była w okresie neolitu i prawdopodobnie była uprawiana 7000 lat p.n.e. Egipcjanie, Grecy oraz ludy Mezopotamii wykorzystywali jęczmień do wypiekania chleba, produkcji kasz oraz napojów piwnych. Do Polski zboże to przywędrowało ok. II w. p.n.e. Po II wojnie światowej zboże stanowiło w Polsce znaczną część powierzchni zasiewów- głównie na zachodnich i północnych krańcach kraju.
Uprawa
Roślina nie ma zbyt dużych wymagań w uprawie. Jęczmień ozimy najlepiej jest wsiewać po roślinach strączkowych lub zbożach jarych, natomiast jęczmień jary sadzi się po roślinach okopowych. W Polsce kwitnie w czerwcu i lipcu. Zboże to często zarasta chwastami i jest podatne na choroby grzybowe. Obecnie jęczmień jest uprawiany w formie jarej i ozimej na całym świecie, a jego uprawa powoli wzrasta. Największym producentem jęczmienia na świecie jest Rosja.
Jęczmień- wartość odżywcza
Jęczmień jest bogaty w sole cynku, fosforu, magnezu, manganu, miedzi, potasu, selenu, sodu, wapnia i żelaza. To także doskonałe źródło błonnika, który stanowi podstawę w profilaktyce chorób dietozależnych. Zboże to zawiera także szeroki wachlarz witamin- w tym łatwo przyswajalnych witamin z grupy E. Ponadto ziarno jęczmienia zawiera wiele związków bioaktywnych jak: flawonoidy, kwasy fenolowe, sterole roślinne.
Wpływ na zdrowie
- Obniża ciśnienie krwi
- Obniża poziom cholesterolu
- Zawarty w jęczmieniu potas zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca
- Cholina zawarta w jęczmieniu pomaga przy bezsenności oraz usprawnia pamięć
- Selen zawarty w jęczmieniu wspomaga pracę wątroby oraz pomaga w oczyszczaniu organizmu ze szkodliwych produktów przemiany materii
- Błonnik zawarty w jęczmieniu pomaga w walce z nadwagą i otyłością
- Spożywanie jęczmienia poprawia kondycję skóry i włosów
- Minerały zawarte w jęczmieniu zapewniają prawidłową mineralizację kości i są niezbędne w profilaktyce osteoporozy
- Wspomaga produkcję kolagenu
Jęczmień- jako żywność funkcjonalna
Ze względu na dużą zawartość witamin, minerałów, błonnika i antyoksydantów ziarno jęczmienia można zaliczyć do żywności funkcjonalnej. Zboże to zawiera znacznie mniej tłuszczu i kalorii w porównaniu z innymi zbożami, a zawiera przy tym spore ilości błonnika, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego.
Jęczmień a gluten
Jęczmień zawiera stosunkowo niewielkie ilości glutenu. A więc osoby cierpiące na celiakię oraz nadwrażliwość na gluten powinny unikać produktów jęczmiennych. Aby zmniejszyć ilość glutenu w ziarnach jęczmienia można umożliwić kiełkowanie ziaren lub poddać je procesowi fermentacji.
Zastosowanie
- Jest wykorzystywany głównie do wytwarzania słodu stosowanego do produkcji piwa
- Z nasion wytwarza się kasze, otręby oraz mąkę
- Jest rośliną paszową
- Z palonego ziarna jęczmienia wytwarza się kawę zbożową
Jak stosować jęczmień
Ziarno jęczmienia posiada lekko orzechowy smak. Przed ugotowaniem ziarna jęczmienia należy dokładnie opłukać pod bieżącą, zimną wodą. Jęczmień gotuje się w proporcji 1 części ziarna na 2 części wrzącej wody lub bulionu. Ziarno doprowadza się do wrzenia, a następnie gotuje na małym ogniu aż ziarna będą miękkie.
Kasza jęczmienna świetnie pasuje do zup czy gulaszu. Zboże to jest składnikiem owsianki bądź kaszek spożywanych w krajach arabskich. Zupa z jęczmienia jest spożywana w czasie ramadanu w Arabii Saudyjskiej. Ziarno jęczmienia jest też składnikiem tradycyjnego gulaszu żydowskiego.
Jak kupować jęczmień
Kupując jęczmień warto wybierać pełnoziarniste ziarna łuszczonego lub obłuskanego jęczmienia. Należy unikać perełkowanego, który w wyniku obróbki stracił większość cennych składników.
- Podobne artykuły
Pradawne odmiany zbóż
Pradawne odmiany zbóż stają się coraz bardziej popularne. Do pradawnych zbóż można zaliczyć samopsze, płaskurkę oraz orkisz. Ziarna te…
Kamut – co warto wiedzieć o „zbożu faraonów”?
Kamut to pradawna odmiana pszenicy, nazywana także khorasan. Zboże to wraca do łask jako zdrowa alternatywa dla pszenicy
Owies jako pradawne zboże- właściwości
Owies to zboże uprawiane od wieków, dziś cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Ma zastosowanie nie tylko w dietach bezglutenowych…
Pszenica- płaskurka i jej właściwości
Płaskurka to odmiana pszenicy, która przeżywa ostatnio swój renesans. Płaskurka wykazuje się wysoką wartością odżywczą i z jest alternatywą dla pszenicy
