Systematyka
Klasa: Okrytonasienne
Rząd: Skalnicowate
Rodzina: Agrestowate
Rodzaj: Porzeczka
Gatunek: Porzeczka czarna
Nazwy
Łacińska: Ribes nigrum
Angielska: Blackcurrant
Niemiecka: Schwarze Johannisbeere
Polskie nazwy: bździuch, świętojanki, pankracina, smorodzina, jagoda czarna,
Odmiany
W Polsce występuje 5 dzikich gatunków, kilka kolejnych jest uprawianych.
Występowanie
Porzeczka występuje w Europie i Azji oraz Ameryce.Rośnie w klimacie umiarkowanym i chłodnym.W Polsce rośnie dziko w lasacholszowychi zaroślach, często jest uprawiana.
Jest rośliną częściowo chronioną.
Surowiec
Surowcem w ziołolecznictwie jest liść oraz owoc czarnej porzeczki. Surowiec pozyskuje się głównie z uprawy. W medycynie ludowej surowcem są również pączki liściowe.
Zastosowanie w kuchni
Liście porzeczki dodaje się jako przyprawę do zalewy stosowanej przy kiszeniu ogórków, kapusty, pomidorów. Można je także dodać do jabłek w zalewie i konserwowanych owoców.
Z suszonych liści sporządza się herbatę. Aromatyczne liście używa się jako przyprawę do piwa. W niektórych krajach liście porzeczki dodaje się także do alkoholi, aby nadać im przyjemny aromat i smak.
W Anglii porzeczkę dodaje się do drinków, popularny jest drink, w którym cydr podaje się z odrobiną czarnej porzeczki.
Historia
Jako pierwsi uprawą czarnej porzeczki zajmowali się Francuzi w XV wieku. Jednak pierwsze pisemne wzmianki dotyczące jej spożycia pochodzą z zielników XVIII wiecznych zielarzy, którzy opisywali wykorzystanie owoców porzeczki jako składnika herbat i mikstur leczniczych. Czarną porzeczkę zachwalał między innymi ksiądz Kluk.
Medycyna ludowa
W lecznictwie ludowym odwary z liści stosuje się jako środek przeciw gośćcowi, krwotokom, puchlinie wodnej i skazie limfatycznej oraz jako środek napotny.
Składniki mineralne
Liście porzeczki zawierają olejek eteryczny, garbniki, pektyny, flawonoidy, kwasy tłuszczowe. To doskonałe źródło witamin, a w szczególności witaminy C. Porzeczka zawiera także wiele cennych minerałów jak: bor, magnez, żelazo, potas, mangan, miedź, wapń, glin, chrom.
DZIAŁANIE LECZNICZE
Wyciągi z liści:
Odwar z liści do użytku wewnętrznego
Liście zalać letnią wodą, gotować przez 5 minut. Odstawić na 15 minut. Przecedzić. Pić 2-3 razy dziennie po 1/3 szklanki jako środek moczopędny i przeciwzapalny w dolegliwościach żołądkowych.Odwar z liści zmieszany z sokiem z owoców stosuje się w schorzeniach górnych dróg oddechowych, chrypkach oraz kokluszu u dzieci.
Literatura
Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.