Systematyka
Rząd: Skalnicowate
Rodzina: Agrestowate
Rodzaj: Porzeczka
Gatunek: Porzeczka czarna

Nazwy

Łacińska: Ribes nigrum
Angielska: Blackcurrant
Niemiecka:Schwarze Johannisbeere
Polskie nazwy:bździuch, świętojanki,jagoda czarna, pękata smarglena, smargliny

Występowanie

Porzeczka występuje w Europie i Azji oraz Ameryce.Rośnie w klimacie umiarkowanym i chłodnym.W Polsce rośnie dziko w lasacholszowychi zaroślach, często jest uprawiana. Jest rośliną częściowo chronioną.

Polska jest światowym liderem w produkcji owoców czarnej porzeczki.

Odmiany

Podrodzina porzeczkowate liczy 140-150 gatunków. W zależności od gatunku i odmiany owoce porzeczki mogą mieć różne kolory. W Polsce występuje 5 dzikich gatunków, kilka kolejnych jest uprawianych.

Surowiec

Surowcem w ziołolecznictwie jest liść oraz owoc czarnej porzeczki. Surowiec pozyskuje się głównie z uprawy. W medycynie ludowej surowcem są również pączki liściowe.

Zastosowanie w kuchni

Owoce porzeczki można suszyć, mrozić, sporządza się z nich soki, syropy, galaretki, dżemy oraz inne przetwory. Porzeczkę dodaje się do pasztetów, sosów, dań mięsnych, deserów, wyrobów cukierniczych.  Ponieważ porzeczka zawiera dużo pektyn często dodaje się ją do innych owoców przy produkcji dżemów jako środek żelujący.

Porzeczka to także doskonały surowiec do wyrobów soków, nalewek oraz win.

Na zakupach

Kupując owoce czarnej porzeczki warto zwrócić uwagę, aby miał gładką, jędrną pozbawioną plam skórkę oraz miały jednolity, niemal czarny kolor.

Zastosowanie

• W Japonii ze względu na bogactwo składników mineralnych porzeczkę dodaje się do suplementów diety i jako składnik żywności funkcjonalnej

Składniki aktywne

Owoce porzeczki zawierają duże ilości witaminy C. To także źródło innych witamin, antocyjanów, flawonoidów, kwasów organicznych oraz pektyn. Owoce czarnej porzeczki zawierają wiele rzadkich pierwiastków: bor, potas, żelazo, sód, wapń, fosfor, magnez, siarka, chlor, cynk, miedz, jod, kobalt, molibden, mangan czy selen.

DZIAŁANIE LECZNICZE

Owoce porzeczki:

• Poprawiają apetyt
• Poprawiają krążenie krwi oraz korzystnie wpływają na czynność serca
• Podnoszą krzepliwość krwi
• Zwiększają liczbę erytrocytów, a tym samym zapobiegają anemii
• Zwiększają przyswajalność żelaza
• Łagodzą objawy anginy oraz chronicznego kaszlu
• Są pomocne w chorobach reumatycznych, artretycznychoraz gośćcu
• Nawilżają skórę, odbudowują równowagę wodno- lipidową naskórka
• Są bardzo silnym antyoksydantem.
• Wykazują działanie antybakteryjne, przeciwgnilniei przeciwwirusowe
• Są dobrym lekarstwem na szkorbut.

Co więcej:

• Syrop z owoców czarnej porzeczki podaje się przy stanach gorączkowych
• Antocyjany zawarte w owocach porzeczki korzystnie wpływają na wzrok
• Sok z czarnej porzeczki obniża poziom cukru we krwi

Przeciwwskazania

Owoców z czarnej porzeczki nie należy spożywać przy:

• Wrzodach żołądka
• Nieżytach żołądka
• Rozwolnienie
• Kamica moczowa

Sok z porzeczki

Świeży sok porzeczkowy jest pomocny przy chorobach nerwowych, silnym bólu głowy. To także doskonały środek przy wrzodach żołądka i dwunastnicy. Sok z porzeczek można podawać z miodem przy silnym kaszlu i chrypie.