Morela jest najczęściej uprawiana w ciepłym klimacie, ale coraz częściej pojawiają się w naszych ogródkach i parkach. Znane i cenione już w starożytnych Chinach morele to źródło wielu witamin i minerałów. Już 1 szklanka soku morelowego zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na witaminę C w naszym organizmie. A to nie jedyna ich zaleta, dlatego warto sięgać po te owoce, nie tylko w sezonie.
Rząd: Różowce
Rodzina: Różowate
Rodzaj: Śliwa
Łacińska: Prunus Armenica, Armeniaca vulgaris
Angielska: Aprcot
Niemiecka: Aprikose
Polskie nazwy: Morela
Morele pochodzą z obszarów dzisiejszego Kirgistanu oraz Chin. Dzikie drzewka morelowe można spotkać w Japonii oraz Azji, porastają tam rzadkie lasy, zbocza gór, stoki i wąwozy do 3000 m n.p.m. Morela jest często sadzona jako roślina ozdobna.
Morela- odmiany
Rodzaj morela obejmuje kilka gatunków: morelę syberyjską, morelę mandżurską, morelę ansu oraz najbardziej znaną u nas morelę zwyczajną.
Morele w zależności od odmiany i pochodzenia mogą być gorzkie- rosnące głównie w Europie oraz słodkie- uprawiane w Azji.
W celach leczniczych wykorzystuje się słodkie jądra owoców, żywicę oraz korę z drzew.
Surowiec leczniczy, którym są jądra owoców, wg wytycznych WHO nie powinien zawierać mniej niż 3% amigdaliny.
Uprawa moreli sięga 4000 lat, a roślina ta była znana i uprawiana w Chinach nie tylko w celach smakowych, ale także jako roślina ozdobna. Morela była także uprawiana ok. 3000 lat temu w Indiach.
Do Europy drzewko morelowe dotarło z Armenii, która jest uważana za kolebkę tego słodkiego owocu. Stąd też nazwa łacińska moreli, która oznacza śliwkę armeńską. O tym, że w Armenii jest to dosyć popularna roślina świadczyć może istnienie w tym kraju ok. 50 gatunków moreli.
W obrębie Morza Śródziemnego morela była uprawiany już w I w. n. e., skąd rozprzestrzeniła się do północnych krajów Europy. W Polsce uprawę moreli rozpoczęto w XVI w.
W 1720 roku dzięki wyprawom za Ocean, nasiona moreli dotarły do Virginii, gdzie owoce moreli zyskały dużą popularność i dalej rozprzestrzeniły się w całej Ameryce Pn. W XVIII w. drzewka morelowe dotarły także do Ameryki Pd.
W medycynie ludowej morele stosowano jako środek o działaniu przeciwgorączkowym, antyseptycznym i przeciwwymiotnym. Wykorzystywano je także w okulistyce.
W Indiach morela jest stosowana w medycynie Unani jako środek przeciwbiegunkowy, przeciwgorączkowy, przeciwwymiotny, przeciwrobaczy oraz w chorobach wątroby. W Korei morelę stosowano jako lek na kaszel i przeziębienia.
W Europie morela przez długi czas była uważana za afrodyzjak. A jej nasiona stosowano jako środek przeciwbólowy, przeciwrobaczy, przeciwastmatyczny, przeciwskurczowy, przeciwkaszlowy, łagodzący i zmiękczający. Morelę stosowano także jako środek wspomagający gojenie się ran.
Z pestek moreli wytwarza się drogocenny olejek, który znalazł szerokie zastosowanie jako olejek do ciast
Przemysł farmaceutyczny wykorzystuje olej z pestek moreli jako składnik leków podawanych domięśniowo lub podskórnie, olej ten jest także składnikiem maści
Wyciągi z moreli są składnikami kremów, balsamów, peelingów
Olejek z pestek moreli stosuje się w przemyśle perfumeryjnym, gdzie dodaje się go jako nutę zapachową do perfum kwiatowych oraz letnich
Z liści i owoców moreli można pozyskać szarozielony barwnik
Twarde i trwałe drewno z drzewa morelowego było wykorzystywane do produkcji narzędzi rolniczych
Owoce moreli są bogate w błonnik i związki pektynowe. Zawierają cukry ( glukozę, fruktozę, maltozę, scukrozę), kwasy organiczne (winowy, cytrynowy, jabłkowy, salicylowy, chlorogenowy). Piękny kolor owoce moreli zawdzięczają obecności antocyjanin i proantocyjanin. Owoce dostarczają także flawonoidy ( w tym kwerecytynę), fitosterole, niewielką ilość olejku lotnego. Owoce moreli to również źródło witamin i soli mineralnych ( żelaza, potasu, fosforu, boru, magnezu, miedzi, kobaltu, selenu, jodu, cynku, manganu).
Jądro moreli, które znajduje zastosowanie w lecznictwie dostarcza do organizmu kwasy tłuszczowe (oleinowy, linolowy, palmitynowy, stearynowy, linolenowy, tetradekanowy, eikozanowy), białka, związki lotne (linalol, β-jono, heksanal, tripineol, geraniol , 2-nonenal,), kwas pangamowy, emulinę. Spożywając jądra moreli należy pamiętać, że nie należy ich spożywać w dużych ilościach ponieważ zawierają one także glikozydy cyjanogenne (amigdalinę, prunazynę, mondelonitryl).
Liście moreli zawierają węglowodany, kwasy organiczne, sole, witaminę C i PP.
Bogactwo składników aktywnych w owocach moreli wpływa na ich szerokie zastosowanie w lecznictwie ludowym. Owoc ten działa zasadotwórczo na organizm. Sok z moreli oraz świeże owoce są zalecane kobietom w ciąży, gdyż zawiera łatwo przyswajalne żelazo i wapń. Morela zawiera wiele minerałów niezbędnych do prawidłowej budowy kości, stąd owoc ten zalecany jest osobom zmagającym się z osteoporozą. Sok z moreli wpływa korzystnie na stan skóry, włosów oraz paznokci.
Owoc moreli:
pobudza apetyt
zmniejsza pH w żołądku, stąd ma zastosowanie w leczeniu nadkwasoty
zapobiega dolegliwością wątroby i woreczka żółciowego
chroni wątrobę przed nadmiernym stłuszczeniem i szkodliwym działaniem wolnych rodników
pozytywnie wpływa na ciśnienie krwi
reguluje poziom cholesterolu
wzmacnia naczynia krwionośne chroniąc przed pękaniem naczynek i żylakami
duża zawartość żelaza sprawia, że polecane jest osobom z anemią
wykazuje działanie moczopędne, dzięki czemu pomaga oczyścić nerki i wspomaga ich pracę
hamuje powstawanie kamieni nerkowych
ułatwia wydalanie nadmiaru wody z organizmu
wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn
dzięki dużej zawartości beta karotenu korzystnie wpływa na wzrok
Olej z nasion oraz jądra moreli wykazują działanie przeczyszczające. Amigdalina zawarta w jądrze moreli w niewielkich ilościach może spowolnić rozwój miażdżycy oraz zmniejsza stany zapalne.
Picie zimnej wody po spożyciu świeżych owoców moreli może powodować biegunki.
Moreli nie powinno się także spożywać z surowym mlekiem, śliwkami, figami czy ogórkiem, ponieważ może to spowodować rozstrój żołądka.
Nie zaleca się spożywania moreli przy obniżonej funkcji tarczycy, chorobach wątroby i dwunastnicy, a także przy zapaleniu błony śluzowej żołądka i wrzodach.
Pestek moreli nie powinny spożywać kobiety w ciąży oraz podczas karmienia.
Spożywanie większych ilości moreli może powodować problemy ze strony układu pokarmowego jak bóle brzucha, biegunki.
Pestek moreli nie należy spożywać w nadmiernych ilościach, ponieważ odnotowano zatrucia cyjankiem, który powstaje w organizmie w wyniku rozpadu amigdaliny.
Określono dawkę śmiertelną dla nasion moreli, która wynosi 7-10 ziaren dla dzieci oraz 50-60 ziaren dla dorosłych.
WHO monographs on select medical plants, Vol. 3, 2007, str. 64-76
Lim T. K., Edible medicinal and nonmedicinal Plants, Vol. 4, Fruits, Springer 2012, str: 442-450
Yanze Liu, Zhimin Wang, Junzeng Zhang; Dietary Chinese Herbs, chemistry, phatmakology and clinical evidence; Springer, Wien 2015, str. 477-472
Karabela M.; Morela; Panacea nr 4 (21), październik- grudzień 2007, str. 24
http://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/co-jesz/Morele-reguluja-cisnienie-opozniaja-starzenie-i-lagodza-nadkwasote_37023.html (przed 19.11.2016)
http://zdrowie.gazeta.pl/Zdrowie/1,101460,11970535,Morele___nie_tylko_dla_tych__co_na_diecie_.html (przed 19.11.2016)
http://www.odzywianie.info.pl/przydatne-informacje/artykuly/art,Morele-i-suszone-morele-ciekawostki-i-wartosci-odzywcze.html (przed 19.11.2016)
http://mama-dobra-rada.pl/morele-wartosci-odzywcze-wlasciwosci-lecznicze/ (przed 19.11.2016)
Niezwykle aromatyczna i smaczna nalewka z owoców dzikiej róży.
Jabłka to najpopularniejsze owoce na świecie. Warto je włączyć do codziennej diety, ponieważ korzystnie wpływają na zdrowie. Poznaj 10 powodów dla których warto jeść jabłka.
Pestki dyni to źródło magnezu, fosforu, manganu oraz cynku oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Łatwo przyswajalny cynk obecny w pestkach dyni korzystnie wpływa na płodność oraz zwiększa sprawność seksualną. Od wieków pestki dyni są stosowane w kuracjach odrobaczających…
Blog Naturalne zdrowie powstał kilka lat temu i ma on charakter informacyjny. Wszystkie wiadomości o zastosowaniu i właściwościach ziół oraz dietetyce i ziołolecznictwie zbieram w różnych książkach i na stronach internetowych.
#zioła #zastosowanieziół #ziołolecznictwo #dietetyka #zdroweodżywianie #przyprawy #roslinylecznicze
Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.