- Agrest- łac. Ribes uva-crispa,
Właściwości i zastosowanie
Agrest to roślina trochę zapomniana w polskich ogródkach, choć to Polska jest głównym importerem tego owocu. A szkoda, bo owoce agrestu dostarczają wielu cennych składników mineralnych do organizmu oraz odkwaszają organizm i oczyszczają z toksyn. Zalet spożywania tego kwaskowatego owocu jest znacznie więcej.
Agrest- systematyka
Rząd: Skalnicowate
Rodzina: Agrestowate
Rodzaj: Porzeczka
Gatunek: Porzeczka agrest
Nazewnictwo
Łacińska: Ribes uva-crispa,
Angielska: Goosebery
Niemiecka: Stachelbeere
Polskie nazwy: Porzeczka agrest, winorośl północy
Agrest- występowanie
Powszechnie uważa się, że agrest pochodzi z Europy, umiarkowanych stref Azji oraz północno- zachodnich obszarów Afryki. W stanie dzikim naturalnie rośnie na zboczach Alp we Francji.
W Polsce to roślina trochę zapomniana, rośnie w przydomowych ogródkach, niekiedy dziczejąca. W stanie dzikim porasta dolne regle Karpat oraz Sudetów.
Agrest- odmiany
Rozróżnia się dwie podstawowe odmiany agrestu:
- pospolity (łac. Ribes grossularia)
- kędzierzawy (łac. Ribes grossularia uva-crispa)
Od tych dwóch odmian pochodzą wszystkie pozostałe europejskie odmiany agrestu wielkoowocowego. Wśród których możemy wyróżnić odmiany wczesne, późne, a także agrest gładki czy szczeciniasty. Owoce agrestu w zależności od odmiany można spotkać w różnych kolorach i wielkościach. W sumie występuje w ponad 50 gatunkach.
Surowiec leczniczy
W medycynie ludowej wykorzystuje się owoce agrestu oraz liście.
Historia
Prawdopodobnie roślina nie była znana w starożytności, chociaż Pliniusz stary w swoim dziele Historia Naturalna opisuje roślinę o podobnych właściwościach.
Pierwsza wzmianka o tym gatunku pochodzi z 1536 r., kiedy to po raz pierwszy roślinę tą opisał francuski lekarz- Jean de Rvelle. Chociaż pojawiają się doniesienia, że wcześniej agrest był uprawiany około XV wieku w ogrodach Moskwy. Później, bo w XVIII wieku agrest opisano jako roślinę hodowaną w ogrodach Anglii i Francji głównie jako roślinę ozdobną. Pojawianie się coraz to nowych odmian z większymi owocami przyczyniło się do rozprzestrzenienia się rośliny w całej Europie. Przyjmuje się, że na szeroką skalę roślina jest uprawiana w Europie od ponad 200 lat.
Agrest w medycynie ludowej
W medycynie ludowej jego owoce są stosowane przy zastojach lub przy nadmiarze żółci. Medycyna ludowa poleca spożywanie agrestu profilaktycznie przeciwko schorzeniom dróg moczowych i chorobom nerek. Najczęściej stosuje się duszone, niedojrzałe owoce jako środek tonizujący i oczyszczający organizm. Z kolei wyciągi przygotowane z liści agrestu dawniej podawano przy piasku nerkowym oraz dnie moczanowej.
Agrest w wierzeniach ludowych
Owoc agrestu był kojarzony ze szczęściem domowego ogniska. Dawniej popularne było wieszanie w oknach i framugach drzwi gałęzi dzikiego agrestu, wierzono bowiem, że odpędzi to nieszczęścia i złe czary.
Staroangielskie legendy podają, że w agreście mieszkają wróżki i leśne duszki.
Agrest- wartość odżywcza
Agrest jest bogaty w pektyny, błonnik, łatwo przyswajalne cukry, kwasy organiczne (cytrynowy, jabłkowy, winny). Owoce agrestu zawierają flawonoidy i związki fenolowe, które wykazują działanie przeciwutleniające. Ponadto owoce te są cennym źródłem witamin: A, B1, PP, C, E oraz minerałów: magnezu, wapnia, żelaza, potasu, molibdenu, krzemu. Dodatkowo czerwone odmiany agrestu zawierają także antocyjany.
W niedojrzałych owocach znajduje się także kwas bursztynowy. Natomiast dojrzałe owoce zawierają duże ilości serotoniny.
Nasiona agrestu są źródłem kwasu gamma-linolowego oraz witaminy E.
AGREST DZIAŁANIE LECZNICZE
Bogactwo związków czynnych zawartych w owocach agrestu sprawia, że owoce te:
- działają na organizm zasadotwórczo
- wpływają korzystnie na układ pokarmowy, wspomagając trawienie i perystaltykę jelit oraz normalizując procesy trawienia
- spożywane jako świeże pomagają pozbyć się zaparć, natomiast suszone działają przeczyszczająco
- wspomagają pracę wątroby
- obniżają poziom cholesterolu
- wzmacniają naczynia krwionośne i obniżają ciśnienie krwi
- zawierają dużo żelaza i dlatego są polecane osobom z anemią
- działają moczopędnie i wzmagają wydalanie toksyn z organizmu
- dzięki dużej zawartości witaminy C wspomagają odporność organizmu
- korzystnie wpływają na układ nerwowy, wspomagają koncentrację i koją nerwy
- poprawiają mineralizację kości i zębów
- wspomagają leczenie artretyzmu, podagry i reumatyzmu
- łagodzą objawy choroby zwyrodnieniowej stawów
- stosowane zewnętrznie wspomagają leczenie trądziku
Agrest- działanie niepożądane
Przy zbyt długim stosowaniu naparów i wywarów z agrestu narażeni jesteśmy na wypłukiwanie soli mineralnych z organizmu.
Często obserwuje się nadwrażliwość na owoce agrestu.
Agrest- przeciwwskazania
- Cukrzyca
- Wrzody żołądka i dwunastnicy, zapalenie okrężnicy i jelit, ponieważ twarda skórka oraz nasiona mogą zaostrzyć objawy choroby
- Choroby układu moczowego- agrest należy stosować bardzo ostrożnie i w niewielkich ilościach
- Owoce zawierają dużo szczawianów, stad może powodować tworzenie się kamieni nerkowych
- Owoców agrestu nie powinno się łączyć ze śliwkami, mlekiem i produktami mlecznymi
Górnicka J.; Apteka natury leksykon zdrowia; Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski 2005, str. 149
Górnicka J.; Leki z ogrodu; Agencja Wydawnicza AWM, Warszawa 2012, str. 94-95
Karabela M; Agrest; Panacea nr.2 (27), kwiecień- czerwiec 2009, str. 22-23
Lim T. K.; Edible Medicinal And Non-Medicinal Plants: Volume 4, 2012, Fruits , str. 51-55
http://bonavita.pl/agrest-wlasciwosci-witaminy-i-zastosowanie (26.06.2017)
http://www.vismaya-maitreya.pl/naturalne_leczenie_agrest_aronia_i_porzeczki.html (26.06.2017)
http://www.szkolnictwo.pl/szukaj,Porzeczka_agrest (29.06.2017)
http://www.cbr.edu.pl/rme-archiwum/2010/rme39/dane/7_2.html (29.06.2017)
http://www.superpiękna.pl/2014/07/prozdrowotne-i-upiekszajace-wasciwosci.html (04.09.2016)
http://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/co-jesz/agrest-wlasciwosci-odzywcze-jakie-witaminy-zawiera-agrest_43678.html (30.06.2017)
http://www.ekologia.pl/wiedza/ziola/agrest-owoc/praktyczne-zastosowanie/ (30.06.2017)
http://www.ekologia.pl/styl-zycia/zdrowa-zywnosc/agrest-uprawa-odmiany-i-wlasciwosci-odzywcze-agrestu,20711.html (30.06.2017)
- Podobne artykuły
Agrest (łac. Ribes uva Crispa)
Agrest owoc – właściwości, witaminy i wartości odżywcze agrestu. Jeszcze niedawno agrest królował wśród letnich owoców na naszych stołach
Naturalne źródła tiaminy (wit. B1)
Witamina B1 czyli tiamina jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Tiamina jest obecna w wielu produktach zwierzęcych i roślinnych
Jakie są owoce sezonowe w czerwcu
Czerwiec to z pewnością najsmaczniejszy miesiąc. Poznaj owoce sezonowe w czerwcu- pyszne truskawki, poziomki, czereśnie i inne
Agrest ciekawostki
Jeszcze niedawno agrest królował wśród letnich owoców na naszych stołach, a krzaki agrestu znaleźć można było w niemal każdym przydomowym ogródku.