- Agrest- łac. Ribes uva-crispa,
Właściwości i zastosowanie
Agrest to roślina trochę zapomniana w polskich ogródkach, choć to Polska jest głównym importerem tego owocu. A szkoda, bo owoce agrestu dostarczają wielu cennych składników mineralnych do organizmu oraz odkwaszają organizm i oczyszczają z toksyn. Zalet spożywania tego kwaskowatego owocu jest znacznie więcej.
Agrest- systematyka
Rząd: Skalnicowate
Rodzina: Agrestowate
Rodzaj: Porzeczka
Gatunek: Porzeczka agrest
Nazewnictwo
Łacińska: Ribes uva-crispa,
Angielska: Goosebery
Niemiecka: Stachelbeere
Polskie nazwy: Porzeczka agrest, winorośl północy
Agrest- występowanie
Powszechnie uważa się, że agrest pochodzi z Europy, umiarkowanych stref Azji oraz północno- zachodnich obszarów Afryki. W stanie dzikim naturalnie rośnie na zboczach Alp we Francji.
W Polsce to roślina trochę zapomniana, rośnie w przydomowych ogródkach, niekiedy dziczejąca. W stanie dzikim porasta dolne regle Karpat oraz Sudetów.
Agrest- odmiany
Rozróżnia się dwie podstawowe odmiany agrestu:
- pospolity (łac. Ribes grossularia)
- kędzierzawy (łac. Ribes grossularia uva-crispa)
Od tych dwóch odmian pochodzą wszystkie pozostałe europejskie odmiany agrestu wielkoowocowego. Wśród których możemy wyróżnić odmiany wczesne, późne, a także agrest gładki czy szczeciniasty. Owoce agrestu w zależności od odmiany można spotkać w różnych kolorach i wielkościach. W sumie występuje w ponad 50 gatunkach.
Surowiec leczniczy
W medycynie ludowej wykorzystuje się owoce agrestu oraz liście.
Historia
Prawdopodobnie roślina nie była znana w starożytności, chociaż Pliniusz stary w swoim dziele Historia Naturalna opisuje roślinę o podobnych właściwościach.
Pierwsza wzmianka o tym gatunku pochodzi z 1536 r., kiedy to po raz pierwszy roślinę tą opisał francuski lekarz- Jean de Rvelle. Chociaż pojawiają się doniesienia, że wcześniej agrest był uprawiany około XV wieku w ogrodach Moskwy. Później, bo w XVIII wieku agrest opisano jako roślinę hodowaną w ogrodach Anglii i Francji głównie jako roślinę ozdobną. Pojawianie się coraz to nowych odmian z większymi owocami przyczyniło się do rozprzestrzenienia się rośliny w całej Europie. Przyjmuje się, że na szeroką skalę roślina jest uprawiana w Europie od ponad 200 lat.
Agrest w medycynie ludowej
W medycynie ludowej jego owoce są stosowane przy zastojach lub przy nadmiarze żółci. Medycyna ludowa poleca spożywanie agrestu profilaktycznie przeciwko schorzeniom dróg moczowych i chorobom nerek. Najczęściej stosuje się duszone, niedojrzałe owoce jako środek tonizujący i oczyszczający organizm. Z kolei wyciągi przygotowane z liści agrestu dawniej podawano przy piasku nerkowym oraz dnie moczanowej.
Agrest w wierzeniach ludowych
Owoc agrestu był kojarzony ze szczęściem domowego ogniska. Dawniej popularne było wieszanie w oknach i framugach drzwi gałęzi dzikiego agrestu, wierzono bowiem, że odpędzi to nieszczęścia i złe czary.
Staroangielskie legendy podają, że w agreście mieszkają wróżki i leśne duszki.
Agrest- wartość odżywcza
Agrest jest bogaty w pektyny, błonnik, łatwo przyswajalne cukry, kwasy organiczne (cytrynowy, jabłkowy, winny). Owoce agrestu zawierają flawonoidy i związki fenolowe, które wykazują działanie przeciwutleniające. Ponadto owoce te są cennym źródłem witamin: A, B1, PP, C, E oraz minerałów: magnezu, wapnia, żelaza, potasu, molibdenu, krzemu. Dodatkowo czerwone odmiany agrestu zawierają także antocyjany.
W niedojrzałych owocach znajduje się także kwas bursztynowy. Natomiast dojrzałe owoce zawierają duże ilości serotoniny.
Nasiona agrestu są źródłem kwasu gamma-linolowego oraz witaminy E.
AGREST DZIAŁANIE LECZNICZE
Bogactwo związków czynnych zawartych w owocach agrestu sprawia, że owoce te:
- działają na organizm zasadotwórczo
- wpływają korzystnie na układ pokarmowy, wspomagając trawienie i perystaltykę jelit oraz normalizując procesy trawienia
- spożywane jako świeże pomagają pozbyć się zaparć, natomiast suszone działają przeczyszczająco
- wspomagają pracę wątroby
- obniżają poziom cholesterolu
- wzmacniają naczynia krwionośne i obniżają ciśnienie krwi
- zawierają dużo żelaza i dlatego są polecane osobom z anemią
- działają moczopędnie i wzmagają wydalanie toksyn z organizmu
- dzięki dużej zawartości witaminy C wspomagają odporność organizmu
- korzystnie wpływają na układ nerwowy, wspomagają koncentrację i koją nerwy
- poprawiają mineralizację kości i zębów
- wspomagają leczenie artretyzmu, podagry i reumatyzmu
- łagodzą objawy choroby zwyrodnieniowej stawów
- stosowane zewnętrznie wspomagają leczenie trądziku
Agrest- działanie niepożądane
Przy zbyt długim stosowaniu naparów i wywarów z agrestu narażeni jesteśmy na wypłukiwanie soli mineralnych z organizmu.
Często obserwuje się nadwrażliwość na owoce agrestu.
Agrest- przeciwwskazania
- Cukrzyca
- Wrzody żołądka i dwunastnicy, zapalenie okrężnicy i jelit, ponieważ twarda skórka oraz nasiona mogą zaostrzyć objawy choroby
- Choroby układu moczowego- agrest należy stosować bardzo ostrożnie i w niewielkich ilościach
- Owoce zawierają dużo szczawianów, stad może powodować tworzenie się kamieni nerkowych
- Owoców agrestu nie powinno się łączyć ze śliwkami, mlekiem i produktami mlecznymi
Górnicka J.; Apteka natury leksykon zdrowia; Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski 2005, str. 149
Górnicka J.; Leki z ogrodu; Agencja Wydawnicza AWM, Warszawa 2012, str. 94-95
Karabela M; Agrest; Panacea nr.2 (27), kwiecień- czerwiec 2009, str. 22-23
Lim T. K.; Edible Medicinal And Non-Medicinal Plants: Volume 4, 2012, Fruits , str. 51-55
http://bonavita.pl/agrest-wlasciwosci-witaminy-i-zastosowanie (26.06.2017)
http://www.vismaya-maitreya.pl/naturalne_leczenie_agrest_aronia_i_porzeczki.html (26.06.2017)
http://www.szkolnictwo.pl/szukaj,Porzeczka_agrest (29.06.2017)
http://www.cbr.edu.pl/rme-archiwum/2010/rme39/dane/7_2.html (29.06.2017)
http://www.superpiękna.pl/2014/07/prozdrowotne-i-upiekszajace-wasciwosci.html (04.09.2016)
http://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/co-jesz/agrest-wlasciwosci-odzywcze-jakie-witaminy-zawiera-agrest_43678.html (30.06.2017)
http://www.ekologia.pl/wiedza/ziola/agrest-owoc/praktyczne-zastosowanie/ (30.06.2017)
http://www.ekologia.pl/styl-zycia/zdrowa-zywnosc/agrest-uprawa-odmiany-i-wlasciwosci-odzywcze-agrestu,20711.html (30.06.2017)
- Podobne artykuły
Agrest ciekawostki
Jeszcze niedawno agrest królował wśród letnich owoców na naszych stołach, a krzaki agrestu znaleźć można było w niemal każdym przydomowym ogródku.
Naturalne źródła tiaminy (wit. B1)
Witamina B1 czyli tiamina jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Tiamina jest obecna w wielu produktach zwierzęcych i roślinnych