
Rodzina: Dziurawcowate
Rodzaj: Dziurawiec
Gatunek: Dziurawiec zwyczajny
Łacińska: Hypericum perforatum
Angielska: St. Johns worth
Niemiecka:Johanniskraut
Polskie nazwy: ziele świętojańskie, ruta polna, ziela św. Jana, krzyżowe ziele(lubelskie, mazowieckie), arlika, dzwoneczki, dzwoniec, dzwonek, dzwonek czerwony, dzwonki Panny Marii, krzewka Matki Boskiej, boża krewka, przestrzelon (krakowskie, Podhale), obieży świat, wrzosowiec, zwierzobój, Krew Chrystusa, durawy, Krewka Matki Boskiej, Krew św. Jana, ziele naszego Pana, ziele łaski Bożej,
Ks. Jan Twardowski tak pisał o dziurawcu:
„Dziurawiec posłuszne ziele,
W noc świętojańską zakwita.
Dar wprost z Bożej apteki
Leczy wątrobę, jelita.
O jakże dla nas łaskawe
Są twoje listki dziurawe…”
Dziurawiec posiada kilka odmian i wszystkie są uznawane za lecznicze. W Europie występują 44 gatunki dziurawca, z czego w Polsce możemy spotkać 9 odmian.
Dziurawiec rośnie dziko w Europie, zachodniej Azji, Ameryce Północnej, Północnej Afryce, Australii i Nowej Zelandii.
W naszym kraju ziele to możemy spotkać na łąkach i ugorach, miedzach, nieużytkach. Dziurawiec rośnie także na piaskach, bagnach, suchych łąkach oraz wśród zarośli.
W zielarstwie wykorzystywane jest ziele dziurawca- Hyperici herba. W surowcu farmakopealnym określa się zawartość flawonoidów w przeliczeniu na hiperycynę- powinno ich być nie mniej niż 0,08%.
Świeże kwiaty i ziele służą do otrzymywania wyciągu olejowego.
Młode liście dziurawca mają lekko ostry, cierpki smak, charakteryzują się delikatnym balsamicznym zapachem. Zebrane latem wykorzystuje się do zaparzania herbatek o działaniu odprężającym.
Ziele dziurawca stosuje się do przyrządzania gorzkich nalewek, ziele wchodzi w skład np. tzw. trojki litewskiej. Jako przyprawę zioło stosuje się do dań rybnych, można je dodawać do sałatek.
Jako lek dziurawiec znany był w starożytności. Medycy antyczni zalecali tą roślinę na wiele schorzeń- od ugryzienia węży, po bóle menstruacyjne, zaburzenia trawienne, wrzody po depresję bądź melancholię. Opis działania dziurawca znajdziemy w dziełach: Dioskurydesa, Pliniusza Starszego, Hipokratesa, Teofrasta, Galena czy Avicenny.
O popularności dziurawca w czasach starożytnych może świadczyć fakt, że roślina ta wchodziła w skład uniwersalnej odtrutki – tzw. Teriaku, którą przez lata próbował sporządzić król Pontu Mitrydates VI Eupator.
Dziurawiec był wykorzystywany przez plemię żyjące na terenie Biskupina ponad 2500 lat temu, o czym świadczą resztki rośliny znalezione podczas wykopalisk.
Słynny alchemik Paracelsus stosował dziurawiec jako wszech lek i podawał, go nawet obłożnie chorym, uzyskując wiele cudownych ozdrowień. Z kolei polski lekarz i botanik Szymon Syreński nazwał ziele dziurawca dzwonkami Panny Marii.
Głównym składnikiem odpowiedzialnym za działanie lecznicze dziurawca jest hiperycyna i jej pochodne. Ponadto w dziurawcu znajdziemy: glikozydy flawonoidów, kwasy wielofenolowe, cholinę, ksantony, olejek eteryczny.
Burlando B, Verotta L., Cornara L., Bottini-Massa E.; Herbar Principles in cosmetics, properties and mechanisms of action; CRC Press 2010, str. 340-343
Czikow P., Łaptiew J.; Rośliny lecznicze bogate w witaminy; Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i leśne, Warszawa 1987, str. 110-113
Głowniak K., Widelski J.; Dziurawiec i jego wszechstronne zastosowanie; Panacea nr 3-4 (61/62) lipiec-grudzień 2017, str.5-7
Górnicka J.; Apteka natury leksykon zdrowia; Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski 2005, str. 95, 200-204
Małachow G.; Zioła dla zdrowia; Oficyna Wydawnicza ABA, Warszawa 2004, str. 86-92
Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2016, str.268-272
Skarżyński A., Zioła czynią cuda; Agencja wydawnicza Comes, Warszawa 1994, str. 86-91
Niezwykle aromatyczna i smaczna nalewka z owoców dzikiej róży.
Jabłka to najpopularniejsze owoce na świecie. Warto je włączyć do codziennej diety, ponieważ korzystnie wpływają na zdrowie. Poznaj 10 powodów dla których warto jeść jabłka.
Pestki dyni to źródło magnezu, fosforu, manganu oraz cynku oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Łatwo przyswajalny cynk obecny w pestkach dyni korzystnie wpływa na płodność oraz zwiększa sprawność seksualną. Od wieków pestki dyni są stosowane w kuracjach odrobaczających…
Blog Naturalne zdrowie powstał kilka lat temu i ma on charakter informacyjny. Wszystkie wiadomości o zastosowaniu i właściwościach ziół oraz dietetyce i ziołolecznictwie zbieram w różnych książkach i na stronach internetowych.
#zioła #zastosowanieziół #ziołolecznictwo #dietetyka #zdroweodżywianie #przyprawy #roslinylecznicze
Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.