- Imbir lekarski
Imbir lekarski- systematyka
Rząd: Imbirowce
Rodzina: Imbirowate
Rodzaj: Imbir
Nazewnictwo
Łacińska: Zingiber officinale,
Angielska: Ginger
Niemiecka: Ingwer
Polskie nazwy: Imbir
Chińska: Sheng Jian
Imbir lekarski- występowanie
Dokładne pochodzenie imbiru nie jest znane. Przypuszcza się, że roślina pochodzi z południowo- wschodniej Azji. Obecnie bardzo rzadko występuje w stanie dzikim. Najwyższej jakości surowiec pochodzi z Jamajki. Imbir jest uprawiany jest w Chinach, Indiach i Malezji, Brazylii, a także zachodniej Afryce i Australii.
Imbir- odmiany
W lecznictwie oprócz imbiru lekarskiego stosuje się imbir cytwarowy (łac. Zingiber zerumbet) i imbir żółty (łac. Zingiber purpureum).
Niektóre odmiany mogą mieć kłącze w kolorze od różowego po czerwony. W Chinach w części prowincji uprawia się imbir stosowany jako warzywo, podczas gdy w innych prowincjach uprawia się wyłącznie imbir o właściwościach leczniczych. Znane są także ozdobne odmiany imbiru.
Imbir lekarski- surowiec
Surowcem farmakopealnym jest kłącze imbiru (Zingiber rhizoma), które przetwarza się na proszek, syrop, olejek eteryczny oraz oleożywicę. Imbir można stosować w postaci świeżego kłącza, suszonego sproszkowanego kłącza, wyciągów i nalewek. Wchodzi on także w skład wielu leków.
Imbir od wieków był sprzedawany w aptekach, o czym mogą świadczyć opisy rośliny w starych farmakopeach. W Polskiej Farmakopei z 1937 roku także można znaleźć opis imbiru.
Imbir lekarski u Św. Hildegardy
Według Świętej Hildegardy imbir powinien być spożywany przez osoby cierpiące zimą na brak apetytu, zmęczenie, ogólne przygnębienie. Dla zdrowych ludzi przyprawa nie jest aż tak potrzebna i może ich ogłupiać i rozleniwiać oraz pobudzać ich żarłoczność. Sproszkowany imbir wg Świętej ma być pomocny osobom słabym fizycznie.
Imbir lekarski w medycynie ludowej
Od średniowiecza kłącze imbiru było stosowane jako lek poprawiający trawienie, przeciwwymiotny i przeciwzapalny. Stosowano, go także jako środek regenerujący tkankę chrząstki.
Mieszkańcy Afryki piją wyciąg z kłącza imbiru jako środek podniecający, z kolei kobiety na Nowej Gwinei stosują go jako środek antykoncepcyjny. W Indiach podaje się świeży imbir jako środek na męczący kaszel u dzieci. W Etiopii wykorzystuje się imbir jako lek przeciwmalaryczny. Kłącze imbiru żuje się i połyka w leczeniu migdałków. W medycynie Islamskiej imbir jest uznany za roślinę świętą. Znajduje się o nim wzmianka w Koranie.
Ignacy Czerwiakowski w 1861 r. w „Botanice lekarskiej do wykładów” pisał, że imbir należy do roślin silnie pobudzających i rozgrzewających. W mniejszych dawka wzmacnia żołądek i poprawia trawienie.
Imbir w wierzeniach ludowych
Według starohinduskich wierzeń imbir miał pobudzać wzrost i płodność roślin, ludzi i zwierząt. Chińczycy byli przekonani, że roślina przynosi szczęście, z kolei Filipińczycy twierdzą, że ma odmładzające właściwości. Korzeń imbiru noszony w kieszeni przyciąga pieniądze, a banknoty posypane sproszkowanym imbirem przyciągają większe nominały. Imbir ma również przyciągać miłość.
Imbir lekarski- zastosowanie
Kłącze oraz olejek imbirowy stosuje się do poprawiania smaku i zapachu niektórych preparatów leczniczych
Olejek imbirowy stosuje się w przemyśle perfumeryjnym
Wodne wyciągi z imbiru mogą hamować kiełkowanie nasion, wzrost sadzonek soi i szczypiorku
Imbir lekarski- związki biologicznie aktywne
Imbir swoje właściwości zawdzięcza zawartości olejku eterycznego, którego głównymi składnikami są: zingerol, zingiberol, gingerol. Imbir dostarcza do organizmu wiele aminokwasów, witamin ( niacyna, wit. A., wit. B6, wit. C, ryboflawina, kwas pantenowy, foliany, cholina, wit. E, witamina K) i soli mineralnych ( magnez, potas, żelazo, mangan, miedź, wapń, fosfor, sód, cynk, selen). Kłącze imbiru jest źródłem kwasów tłuszczowych oraz lecytyny.
Składniki biologicznie imbiru to nielotne związki dające ostry smak: gingerole, shogole, paradole, zingiberole. Gingerole jest to grupa związków chemicznych, homologów, różniących się długością nierozgałęzionego łańcucha węglowego. To one odpowiadają za właściwości świeżego kłącza imbiru. Shagole będące odwodnioną pochodną gingeroli są dominującymi związkami zawartymi w suszonym imbirze. Pozostałe związki fenolowe występują tylko w suszonym kłączu.
IMBIR LEKARSKI DZIAŁANIE LECZNICZE
W celach leczniczych zaleca się spożywanie świeżego imbiru, który jest znacznie skuteczniejszy w zwalczaniu chorób niż imbir suszony.
Jak działa imbir?
- Łagodzi nudności, wzdęcia i niestrawność
- Chroniące przed mdłościami, dlatego jest pomocny przy chorobie lokomocyjnej
- Zmniejsza poranne mdłości i wymioty u kobiet w ciąży.
- Poprawiaj trawienie i wzmaga apetyt
- Pobudza wydzielanie śliny, kwasu żołądkowego oraz żółci, poprawia perystaltykę jelit
- Kłącze imbiru działa ochronnie na wątrobę
- Wykazuje działanie hipoglikemiczne
- Chroni żołądek, zapobiegając powstawaniu wrzodów
- Poprawia przemianę materii oraz korzystnie wpływa na gospodarkę węglowodanów, przyspiesza spalanie tłuszczów w organizmie i zwiększa termogenezę
- Zmniejsza agregację (zlepianie się) płytek krwi oraz chroni przed tworzeniem się zakrzepów krwi.
- Kłącze imbiru zwiększa krążenie krwi, a tym samym rozgrzewa i pobudza krążenie
- Kłącze imbiru zwiększa przyswajalność żelaza, a tym samym pomaga w leczeniu anemii
- Ma działanie antybakteryjne, zwalcza wszystkie infekcje bakteryjne, grzybicze i wirusowe.
- Medycyna chińska poleca picie herbaty imbirowej przy przeziębieniach
- Stosowany w postaci płynu do płukania łagodzi stany zapalne jamy ustnej i gardła
- Świeży korzeń imbiru można żuć, aby złagodzić ból zębów
- Preparaty z imbirem zwiększają koncentrację i wydajność umysłową, wyostrza zmysły oraz poprawia wzrok
- Przynosi ulgę dla chorych stawów, jest także składnikiem wielu maści i plastrów rozgrzewających
- Kłącze imbiru wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe
- Imbir wykazuje działanie radioprotekcyjne.
Imbir lekarski – działanie niepożądane
Imbir stosowany w dawce 1500 mg/ kg m. c. nie wywoływał objawów toksycznych. Kłącze może czasem powodować przejściowe efekty jak zgaga lub problemy żołądkowo- jelitowe. Stosowany w dużych ilościach rozrzedza krew.
Imbir jest przyprawą rozgrzewającą, a więc może wzmagać uderzenia gorąca.
Imbir lekarski- przeciwwskazania
- Przewlekłe choroby układu pokarmowego
- Kamica żółciowa
- Cukrzyca i nadciśnienie tętnicze
- Kobiety z dużym ryzykiem wystąpienia krwotoków powinny stosować imbir wyłącznie jako przyprawę
- Nie zaleca się imbiru dzieciom poniżej 6 roku życia
- Karmienie piersią, ze względu na ostry i palący smak
- Osoby oczekujące na różne zabiegi i operacje
Arnal- Schnebelen B., Goetz P., Paris M.; Lecznicze dary natury, 200 uzdrawiających ziół; Reader’s Digest; Warszawa 2004, str. 89
Carper J.; Apteka żywności Nowe i niezwykłe odkrycia leczniczego działania żywności; Hannah Publishing Ltd, Warszawa 1988r. Str. 172-174
Charles D. J.; Antioxidant properties of spices, herbs and other sources; Springer, Nowy York 2013, str. 335-345
Fnimh C. A.; Encyclopedia of herbal medicine; DK New York 2016, str. 155
Gawłowska A., Halarewicz A., Jabłoński J., Bernades- Rusin M.; Atlas przypraw; SBM, Warszawa 2018, str. 86-87
Glibowski P., Długołęcka A., Grdeń A., Toczek K.; Właściwości prozdrowotne imbiru; Bromat. Chem. Toksykol. 2017, 2, str. 115-121
Górnicka J. ; Leki z natury; Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski, Warszawa 2012, str. 120-121
Grys A., Łowicki Z., Parus A.; Właściwości lecznicze imbiru (Zingiber officinale Roscoe); Postępy fitoterapii 1/2010, str. 42-45
Kmieć K.; Rośliny przyprawowe- rośliny lecznicze jako motyw ekslibrisu; Analecta 13/ 1-2 str. 221-239, 2004r.,
Kybal J. Rośliny aromatyczne; Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1985, str. 206-207
Kulczyński B., Gramza- Michałowska A.; Znaczenie żywieniowe imbiru; Bromat. Chem. Toksykol. XLIX, 2016, 1, str. 57-63
Lim T. K.; Edible Medicinal and Non-Medicinal Plants, Vol. 12, modified steams, roots, bulbs; Springer, Switzerland 2016, str. 469- 559
Marczyk M.;Domowe sposoby leczenia. Leki z natury ;Wydawnictwo Dragon, Bielsko Biała 2015m, str. 90-91
Nartowska J.; Imbir lekarski; Panacea nr. 3 (24), lipiec- wrzesień 2008, str. 6-8
Ody P.; Zioła w domu; Świat książki 1996r., str. 12, 13, 47
Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2016, str. 303-305
Typek J.; Z imbirem na wakacje; Aptekarz Polski, 70(48e) czerwiec 2012, str. 19- 21
Monografia WHO, vol. 1, Genewa 1999r., str. 277-287
Wielka księga ziół, Reader’s Digest, Warszawa 2009, str. 43, 205, 225, 236
- Podobne artykuły
Imbir w Medycynie Chińskiej
W Medycynie Chińskiej imbir jest stosowany od ponad 2 500 lat głównie w zaburzeniach funkcji układu pokarmowego oraz jako środek rozgrzewający
Imbir- interakcje z lekami
Imbir to popularna przyprawa, często stosowana w kuchni. Warto wiedzieć, że imbir może wchodzić w interakcje z lekami
Jakie zioła można bezpiecznie stosować w ciąży
Poznaj listę ziół zakazanych i dozwolonych w czasie ciąży. Które zioła można stosować bezpiecznie na dolegliwości towarzyszące ciąży
Aromatyczne przyprawy na Boże Narodzenie
Aromatyczne przyprawy kojarzą się z niezwykłym aromatem pomarańczy, cynamonu, goździków, a w kuchniach często królują korzenne przyprawy