E 120 Karmina

Inne nazwy i oznaczenia: Koszelina, karmina prawdziwa, czerwień karminowa, kwas karminowy, naturalna czerwień 4

Właściwości fizyczne: Substancją barwiącą jest ekstrakt kwasu karminowego. Jest to naturalny barwnik rozpuszczalny w wodzie.  Może mieć postać cieczy lub czerwono-brunatnego proszku.  Koszelina jest barwnikiem odpornym na działanie temperatury i światła. W zależności od pH środowiska koszelina przyjmuje różną barwę. W roztworach kwaśnych jest pomarańczowa, w lekko kwaśnych i obojętnych czerwona, a w zasadowych- fioletowa. W pH poniżej 3,5 barwnik traci swoje właściwości i wytrąca się w postaci czarnego osadu.

Otrzymywanie: Karmina jest pozyskiwana z kilku rodzajów owadów: czerwców kaktusowych, czerwców amerykańskich, keres, czerwców polskich.

Czerwony pigment stanowi ok. 25% suchej masy owadów. Po ich wysuszeniu owadów ekstrahuje się barwnik, którym jest głównie kwas karminowy. Do ekstrakcji wykorzystuje się wrzącą wodę z dodatkiem amoniaku lub wodorowęglanu. Na rynku można znaleźć dwa rodzaje koszeliny: ekstrakt z koszeliny, w którym ok. 20% to kwas karminowy, oznaczony symbolem E120 (ii) oraz koszelina bardziej oczyszczona oznaczona symbolem E 120(i). Gotowy kwas karminowy często łączy się z solami glinu lub wapnia otrzymując karminy. Są to związki dużo bardziej trwałe niż sam kwas.

Historia: Karmina jest barwnikiem, który stosowali Majowie i Aztekowie. Ceny koszeliny były wówczas porównywalne od cen złota. Po odkryciu Ameryki Hiszpanie zaczęli eksport tego barwnika, ponieważ miał lepszy kolor i był bardziej trwały od barwników stosowanych w Europie. Karminą barwiono szaty biskupów czy marynarki żołnierzy brytyjskich. Meksyk był jedynym importerem karminy przez długi czas. Dopiero w XIX wieku hodowlę owadów przeniesiono na Wyspy Kararyjskie i stamtąd eksportowano barwnik. Rozwój produkcji przetworzonej produkcji sprawił, że zaczęto poszukiwać nowych barwników. Wówczas zaczęto do żywności dodawać koszelinę, która miała wiele zalet- była barwnikiem naturalnym, odpornym na działanie wielu czynników. Z czasem, kiedy zaczęto odkrywać nowe barwniki, ze względów ekonomicznych wycofano się ze stosowania karminy. Obecnie wraca się do tego barwnika, ze względu na to, że jest to barwnik naturalny i jest uważany za bezpieczny.

Dzienne spożycie: 5 mg/kg m.c. 

Zastosowanie:

Przemysł spożywczy: E 120 jest dodatkiem do kolorowych cukierków oraz różnych słodyczy.  Dodaje się go do marmolad, dżemów. Barwnik ten można także znaleźć w napojach alkoholowych. Koszelinę znajdziemy także w kiełbasach, suszonych rybach oraz produktach pomidorowych. Znajdziemy ją także w jogurtach, ciastach, gumach do życia.

Przemysł farmaceutyczny: Koszelina jest dodawana do tabletek na gardło, otoczek niektórych tabletek.

Przemysł tekstylny: Dawniej powszechnie barwnik ten był stosowany do barwienia tkanin.

Przemysł kosmetyczny: E 120 powszechnie występuje w kosmetykach. Barwnik ten dodaje się do szamponów, cieni do powiek, tuszów do rzęs, różach do policzków.

Możliwe działanie niepożądane:

U osób wrażliwych karmina może wywołać reakcję alergiczną w postaci napadów alergicznych czy pokrzywki. Bardzo często alergia jest spowodowana resztkami czerwców, z których barwnik jest pozyskiwany. Jest to barwnik, którego powinni się wystrzegać astmatycy.

Ciekawostki:

Produkcja karminy jest bardzo kosztowna, więc bardzo często zastępuje się go innymi barwnikami, głównie czerwienią koszelinową, która należy do barwników azowych.