Najnowsze artykuły

Poznaj rośliny dyniowate

Dyniowate (Cucurbitaceae Juss.) – rodzina roślin należąca do rzędu dyniowców. Obejmuje ok. 990–1000 gatunków, grupowanych w 97–98 rodzajów.

E 163- Antocyjany- barwnik spożywczy

Barwnik E 163 czyli antocyjany to grupa naturalnych barwników, które są otrzymywane metodami fizycznymi z owoców (skórek winogron) i warzyw (czerwonej kapusty

Owoce dzikiej róży- właściwości

Owoce dzikiej róży zawierają duże ilości witaminy C, która odpowiada za ich niezwykłe właściwości. Owoce róży działają wzmacniająco, wspomagają odporność…

Rośliny lecznicze zbierane zimą

Zimą można zbierać takie surowce zielarskie jak: jałowiec, świerk, gwiazdnica, przytulia. To także czas zbierania dzikich owoców: róży, berberysu, brusznicy

Korzeń pietruszki- łac. Petroselinum

Korzeń pietruszki to aromatyczne warzywo dodawane do zapiekanek i zup. Pietruszka działa oczyszczająco oraz wpływa korzystnie na układ pokarmowy.

Syrop imbirowy na odporność

Imbir ma silne właściwości wzmacniające organizm, dodatek kurkumy i goździków wspomaga organizm w walce z wirusami, a cytryna i miód dostarczają witaminy

Bezpieczne stosowanie ziół

Bezpieczne stosowanie ziół- wiele ziół pomimo iż są uważane za bezpiecznie mogą wywoływać działanie niepożądane i nam zaszkodzić. Sprawdź jak stosować je bezpiecznie

Dziewanna- systematyka

Rząd: Jasnotowce
Rodzina: Trędownikowate
Rodzaj: Dziewanna

 

Nazewnictwo

Łacińska: Vebascum thapsiforme,
Angielska: Wool Mullein
Niemiecka: Grossblumiqe Köniqskerze
Polskie nazwy: dziwizna,  dziewanna podobna, dziewna,  dziewanna lekarska, kędzierzawica leśna, knotnica polna,  gorzygrot,  królewska świeca,  knafliczka, szabla, dziewanda, warkocze Matki Boskiej,  Jabłuszcza Najświętszej Panienki 

 

Dziewanna- występowanie

Dziewanna pochodzi z południowo- zachodniej Azji. Obecnie w stanie naturalnym występuje na terenie całej Europy, Azji Mniejszej i Północnej Afryki oraz na Zakaukaziu. W Polsce rośnie pospolicie na niżu, gdzie najczęściej można ją spotkać na glebach jałowych, piaszczystych i kamienistych. Porasta miejsca ruderalne i nieużytki oraz piaszczyste brzegi rzek i zrębów leśnych.
W niektórych krajach uprawia się ją na skalę przemysłową.

 

Dziewanna- odmiany

W lecznictwie oprócz dziewanny wielkokwiatowej wykorzystuje się również dwa inne gatunki: dziewannę drobnokwiatową (łac. Verbascum thapsus) oraz dziewannę kutnerową (łac. Verbascum phlomoides).

 

Dziewanna -surowiec

Do celów leczniczych wykorzystuje się kwiaty dziewanny bez kielicha (Flos Verbasci ) oraz liście. Dawniej w celach leczniczych z dziewanny sporządzano różne postacie leku: soki, nalewki alkoholowe, wyciągi olejowe, kwiaty smażone w cukrze, napary. 




Dziewanna zbiór

Kwiaty zbiera się od czerwca do sierpnia, systematycznie w miarę rozkwitania. Zbioru dokonuje się w słoneczne, suche dni po zniknięciu rosy. Zrywa się płatki korony tak, by ich nie uszkodzić. Zebrane płatki rozkłada się cienką warstwą i suszy w ciemnym i przewiewnym pomieszczeniu. Kwiaty należy zbierać suche, ponieważ te wilgotne szybko brązowieją i tracą właściwości lecznicze. Dobrze wysuszone powinny mieć piękną, żółtą barwę.
Kwiaty przechowuje się w  szczelnie zamkniętych pojemnikach, dobrze ubite, chroniąc przed światłem, w miejscach suchych, gdyż łatwo wilgotnieją.

 

Dziewanna- trochę historii

Nazwa rośliny może pochodzić od słowa dziewa, dziwa, które oznacza pannę, dziewicę. Rostafiński podaje, że nazwa rośliny może pochodzić od słów dziwy, dziki- czyli roślina rosnąca na dzikich, nieurodzajnych polach.

Prasłowianie czcili Dziewannę jako boginię łowów i lasów. Przeważnie była przedstawiania jako młoda niewiasta z wilkami lub gwiazdą zaranną, często z pochodnią w ręku. Taki obraz bogini miał chronić ludzi od złej pogody i zapewnić powodzenie w łowach. 

Co ciekawe w starożytności i średniowieczu rozróżniano dwie płci tej rośliny: samce z żółtymi kwiatami i samice z ciemnymi, fioletowymi kwiatami.
Dziewanna  była cenionym ziołem w Imperium Rzymskim, a w Grecji była uważana za cudowny amulet. Podawana w postaci naparów miała łagodzić różne bóle wewnętrzne. Jej opisy znajdziemy w dziełach Hipokratesa, Arystotelesa, Dioskuridesa, Pliniusza, Świętej Hildegardy, Paracelsusa.

W okresie oświecenia dziewanna miała chronić przed czarownicami.

 

„Gdzie rośnie dziewanna tam bez posagu panna”

Dziewanna zastosowanie

  • Łodygę dziewanny po opadnięciu liści suszo i oblepiano woskiem, nasączano olejem i wykorzystywano jako pochodnię lub świecę
  • Kwitnące wierzchołki używa się do dekoracji, a suszone płatki dodaje się do potpourii 
  • Jest to roślina miododajna
  • Liście włożone do butów o cienkiej podeszwie chronią stopy
  • Rzymianie zawijali figi w liście dziewanny, aby chronić je przed zepsuciem 
  • W okolicach Bydgoszczy z płatków kwiatowych robiono barwnik stosowany do barwienia wina 

 

Dziewanna- wartość odżywcza

Kwiaty dziewanny zawierają saponiny, irydoidy oraz śluzy. Piękny kolor kwiatów jest związany z dużą zawartością karotenoidów. Surowiec jest także bogaty we flawonoidy, głównie w rutozyd hesperydyny, glukozyd luteoliny. Kwiaty dostarczają także soli: żelaza, wapnia i krzemu.

Liście zawierają saponiny  oraz rotenon.

DZIEWANNA DZIAŁANIE LECZNICZE

Roślina działa ściągająco na błony śluzowe, zmiękczająco, wykrztuśnie, ściągająco, przeciwskurczowo i napotnie. Główne działanie dziewanny jest związane z zawartością saponin oraz śluzów, dzięki czemu  jest ona często stosowana jako środek powlekających, zwłaszcza w schorzeniach górnych dróg oddechowych.

Dziewanna ma zastosowanie:

  • w zaburzeniach przewodu pokarmowego jak kolka żołądkowa, czy jelitowa
  • jako środek wspomagający leczenie wątroby i dróg żółciowych
  • jako środek ułatwiający odkrztuszanie
  • jako środek napotny
  • wykrztuśne i powlekające, rozrzedzające wydzielinę w oskrzelach, dlatego stosuje się je przy zapaleniu górnych dróg oddechowych, astmie, grypie
  • przy uporczywym kaszlu, zapaleniu oskrzeli i tchawicy
  • jako środek przeciwwirusowy
  • w zapaleniach pęcherza moczowego, jako środek regulujący przepływ moczu
  •  w leczeniu hemoroidów 

Dziewanna stosowana zewnętrznie w formie okładów  jest pomocna przy nerwobólach, a kąpiele z dodatkiem dziewanny pomagają przy dolegliwościach reumatycznych. Wyciągi alkoholowe z dziewanny stosuje się do wcierań przy bólach korzonków i stawów. Okłady z dziewanny przynoszą ulgę w stanach ropnych skóry, stosuje się je w przypadku chorób skóry jak łupież, łysienie, wypryski czy oparzenia. Zmiażdżone kwiaty i liście w postaci okładów wspomagają leczenie obrzęków i stłuczeń, przyspieszają gojenie się ran. Dziewanna ma właściwości łagodzące i pomaga w regeneracji uszkodzonej tkanki.  Świeże potłuczone kwiaty stosuje się do okładów przy obrzękach i krwawych wybroczynach urazowych.

 

Dziewanna w homeopatii

W lekach homeopatycznych wykorzystuje się liście dziewanny jako lek przeciw migrenie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Arnal-Schnebelen B., Goetz P., Paris M.; Lecznicze dary natury, 200 uzdrawiających ziół; Reader’s Digest; Warszawa 2004, str. 67

Bremness L.; Wielka księga ziół; Wiedza i życie, Warszawa, str. 145,243, 245

Dziak A., Kuźnicka B.; Zioła lecznicze (zbiór i zastosowanie); Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1960, str. 45-47

Fijołek M.; Atlas dzikich roślin jadalnych 150 polskich gatunków; Wyd. SBM Sp. Z o.o., Warszawa 2017, str. 44-45

Kawałko M. J.; Historie ziołowe; Krajowa Agencja Wydawnicza; Lublin 1986, str. 66, 91, 145, 450

Kujawska M., Łuczaj Ł., Sosnowska J., Klepacki P.; Rośliny w wierzeniach i zwyczajach ludowych słownik Adama Fischera; Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław2015, str. 138-141

Kolhmünzer S.; Farmakognozja- podręcznik dla studentów farmacji; Wyd. V, PZWL, 1998, str. 99-100

Kuźnicka B., Dziak M.; Zioła i ich stosowanie, historia i współczesność; PZWL wyd. IV, Warszawa 1987, str. 54-56

Ody P.; Zioła w domu; Świat książki 1996r., str. 11, 53, 91

Pajor W. J.; Mała encyklopedia przypraw, smaków i ziołolecznictwa; Wydawnictwo Tempus Plus, Kraków 1998, str. 83-84

Pisulewska E., Andrzejewska J., Fijołek M., Halarewicz A., Mederska M.; 500 przypraw i ziół leczniczych, charakterystyka, wymagania, porady; Wyd. SBM sp. z o.o., Warszawa 2015, str.59

Skarżyński A., Zioła czynią cuda; Agencja wydawnicza Comes, Warszawa 1994, str. 84-86

Wasilewska G.; Polskie zioła lecznicze i uzdrawiające; Wydawnictwo RM 2015, str. 56-57




Skrzyp polny- łac. Eqisatum arvense

Skrzyp polny, zwany potocznie końskim ogonem, to jedna z najstarszych roślin porastających naszą planetę. Słynie z dobroczynnych właściwości

jak kupować czosnek

Czosnek jak kupić i przechowywać

Nieodpowiednio przechowywany czosnek traci swoją ostrość oraz cenne właściwości. Sprawdź jak odpowiednio kupować i przechowywać czosnek…

Olejek miętowy zastosowanie w aromaterapii

Olejki miętowe słyną z bardzo silnych właściwości przeciwbólowych i chłodzących, które zawdzięczają mentolowi. Ponadto olejek jest stosowany w dolegliwościach trawiennych

Jakie zioła zbierać we wrześniu

Wrzesień w kalendarzu, więc nastał czas, aby zrobić zapasy cennych ziół i owoców, które mogą się bardzo przydać zimą. Zobacz jakie zioła zbiera się we wrześniu

Dynia zwyczajna- łac. Cucurbita pepo

Dynia to roślina, która kojarzy się z jesienią. Jest to warzywo, którego zarówno miąższ jak i liczne nasiona niosą wiele korzyści odżywczych i zdrowotnych…