Sorgo - Soryghum Moench

Łać. Soryghum Moench należy do rodziny wiechlinowatych, jest blisko spokrewnione z prosem. Pochodzi z Afryki, gdzie było uprawiane ok 8 tys. lat temu. Znaczna cześć (ok 35%) światowej produkcji ziarna sorgo jest podstawowym wyżywieniem ludności w wielu krajach Afryki oraz Indii. Sorgo uprawia się także jako paszę dla zwierząt, a biomasę w postaci łodyg i liści można wykorzystać na cele energetyczne. Sorgo wykorzystuje się do produkcji mąki, chleba, makaronów oraz syropów.

Odmiany

Spotykanych jest wiele odmian sorgo, wśród których można wyróżnić sorgo białe, brązowe, czerwone oraz czarne. Każda odmiana ma nieco inne właściwości. Z białego sorgo najczęściej sporządza się mąki i kasze. Z czerwonych i brązowych odmian produkuje się wyroby alkoholowe.  W Afryce i na Dalekim wschodzie z sorgo robi się piwo oraz chińską wódkę baijiu. Jest to surowiec wykorzystywany do produkcji rumu oraz whisky.

Wartość odżywcza

Średnią wartość odżywczą sorgo szacuje się na 329- 356 kcal/100g.

Głównym składnikiem ziarna sorga jest skrobia. Ponadto sorgo jest źródłem białek, innych polisacharydów oraz lipidów. Zboże to dostarcza 8-10 aminokwasów, wśród których można wymienić lizynę, leucynę i tryptofan. Dostarcza również wielonienasycone kwasy tłuszczowe, wśród których można wymienić kwas linolowy, oleinowy, palmitynowy, linolenowy i stearynowy. Sorgo odznacza się bogactwem witamin z grupy B oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. To także źródło związków polifenolowych, dzięki czemu ziarno sorgo charakteryzuje się wysoką zawartością przeciwutleniaczy. W sorgo można znaleźć wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas.

 Sorgo a gluten

Sorgo jest zbożem bezglutenowym, a więc mogą je spożywać osoby cierpiące na celiakię.

 Uprawa

Sorgo zajmuje 5 miejsce na świecie pod względem uprawy. Około 1/3 uprawy sorgo jest przeznaczonych na biopaliwa.

Zboże to rośnie dziko lub jest uprawiane w krajach o klimacie tropikalnym, podzwrotnikowym oraz umiarkowanym ciepłym. Na większą skalę uprawia się sorgo dwukolorowe (łac. Sorghum bicolor) i trawę sudańską (Sorghum sudanese) oraz ich liczne mieszańce. W klimacie Polski sorgo uprawia się rzadko, ponieważ większość odmian tego zboża nie osiąga u nas pełnej dojrzałości. Odmiany sorgo uprawiane z przeznaczeniem na nasiona są znacznie mniejsze niże odmiany przeznaczone na biomasę.

Sorgo ma mniejsze wymagania glebowe niż kukurydza, stąd też można je uprawiać na lekkich, piaszczystych glebach. Zboże to lepiej wytrzymuje okresowe susze. Kolejną zaletą uprawy sorgo są mniejsze nakłady na środki ochrony roślin, który przy uprawie sorga się nie stosuje. Sorgo jest rośliną, która ma duże wymagania termiczne.

Biomasę zbiera się od końca września do połowy października jeszcze przed pierwszymi przymrozkami.  

Właściwości ziarna sorgo

Skrobia zawarta w sorgo jest odporna na trawienie, stąd też zboże to jest zalecane dla osób zmagających się z otyłością, ponieważ potrawy przygotowane z sorgo dłużej zalegają w żołądku dając uczucie sytości.

Ponadto sorgo:

• Wspomaga pracę układu pokarmowego, reguluje wypróżnienia
• Przyspiesza wydalanie toksyn z organizmu
• Może obniżać ciśnienie krwi
• Dzięki dużej zawartości witamin z gr. B korzystnie wpływa na układ nerwowy
• Wspomaga odchudzanie i jest pomocne w walce z otyłością
• Obniża poziom cukru we krwi, przez co jest zalecany diabetykom, wykazuje niski indeks glikemiczny.

Sorgo a modyfikacje genetyczne

Powszechnie sorgo jest uważane za roślinę wolną od modyfikacji genetycznych. Jednak prowadzi się badania nad modyfikowanymi odmianami sorgo.