Najnowsze artykuły

Koper włoski

Koper włoski (fenkuł) – właściwości: łagodzi problemy trawienne, wzmacnia odporność, pozwala szybciej zwalczyć przeziębienie

Witamina B2 korzyści dla zdrowia

Witamina B2 należy do witamin z grupy B i pełni wiele funkcji w naszym organizmie. Poznaj korzyści jakie niesie uzupełniania jej poziomu w organizmie

Apteczka ziołowa na lato

Lato to czas wakacji i częstych podróży, na które warto zabrać ze sobą roślinne preparaty lecznicze jako alternatywę dla środków aptecznych.

Babka jajowata interakcje z lekami

Babka jajowata i jej nasienie jest składnikiem suplementów diety wspomagających pracę jelit. Preparaty te mogą wchodzić w interakcje z wieloma lekami

Skrzyp polny- łac. Eqisatum arvense

Skrzyp polny, zwany potocznie końskim ogonem, to jedna z najstarszych roślin porastających naszą planetę. Słynie z dobroczynnych właściwości

Czarna rzodkiew- systematyka

Rodzina: Kapustowat

Rodzaj: Rzodkiew

Gatunek: Rzodkiew zwyczajna

 

Nazewnictwo

Łacińska: Raphanus sativus var. niger, Rapvanus niger

Angielska: Spanish radish

Niemiecka: Schwarzer Rattich

Polskie nazwy: czarna rzepa, rzodkiew zwyczajana, rzodkiew domowa

 

Czarna rzodkiew- występowanie

Czarna rzodkiew bywa czasem spotykana w stanie dzikim rejonie Morza Śródziemnego. Uprawiana na całej półkuli północnej. Rzodkiew jest szczególnie popularna w Chinach, Korei, Japonii oraz w Uzbekistanie.

 

Rzodkiew – odmiany

Można wyróżnić odmiany rzodkwi, które różnią się długością okresu wegetacji, kształtem, grubością i kolorem skórki korzenia. Jedną z odmian rzodkwi jest znana wszystkim rzodkiewka. Najbardziej znane są odmiany o zgrubiałym korzeniu w kolorze czerwonym, białym i czarnym. Wyróżnia się rzodkiew wczesną, która należy do jednych z pierwszych jarzyn, dlatego, że pojawiają się wczesną wiosną. Rzodkiew letnia, jest większa, wolniej parciej.  Dojrzewa, gdy kończy się sezon zbioru rzodkwi wczesnej. Największe zgrubienie wytwarza rzodkiew jesienno- zimowa, którą można przechowywać przez zimę.




Czarna rzodkiew- surowiec

Surowcem jest korzeń rzodkwi czarnej, z którego przygotowuje się sok.

 

Trochę historii

Trudno jest ustalić pochodzenie rzepy, ponieważ jest to roślina znana w uprawie od tysięcy lat. Przypuszcza się, że roślina ta może pochodzić z wschodnich rejonów Morza Śródziemnego lub terenów Azji, gdzie była znana jeszcze przed czasami rzymskimi. Wiadomo, że rzodkiew znana była w Egipcie Faraonów, starożytnym Rzymie i Jerozolimie. W starożytnych Chinach i Japonii rzodkiew była uprawiana już w XI w p.n.e. 

Wg podań Herodota roślina ta była pokarmem dla robotników, którzy budowali piramidy 3000 lat p.n.e. Egipcjanie oraz Chińczycy z nasion rzepy otrzymywali olej. O rzodkwi pisali Dioskurides, Pliniusz, Teofrast i Galen. Wymienieni medycy zaliczali rzodkiew jako środek rozgrzewający i zalecali ją stosować jako środek sprzyjający trawieniu i poprawiający apetyt. Ponadto Pliniusz podaje, że rzodkiew stosowano w leczeniu ukąszeń węży i skorpionów oraz przy zatruciach grzybami. Już w czasach starożytnych warzywo to stosowano także jako środek na wszawicę. Starożytni stosowali utarte nasiona rzodkwi z miodem jako środek łagodzący zadyszkę i hamujący kaszel. O właściwościach tego warzywa pisał Karol Wielki w swoim Kapitularzu, gdzie nakazywał uprawiać czarną rzodkiew. W późniejszych czasach warzywo pojawia się także w dziełach św. Hildegardy Albertus Magnusa, Hieronymusa Bocka.

 

Czarna rzodkiew w medycynie ludowej

W starożytności oraz w średniowieczu rzodkiew stosowano na choroby żołądka, wątroby, nerek, jelit. Roślinę podawano na poprawę apetytu oraz dla wzmocnienia włosów. Avicenna zalecał rzepę wymieszaną z mąką na wzrost włosów przy łysieniu oraz na pryszcze. Sok z rzodkwi wkropiony do uszu zalecał dla poprawy słuchu. Przestrzegał jednak przed szkodliwym działaniem rzodkwi na głowę i zęby.

W medycynie ludowej często przyjmuje się sok z korzenia rzodkwi wymieszany z cukrem lub miodem przy nieżytach górnych dróg oddechowych. Na grypę zalecane są okłady całego ciała z tartej rzepy przed snem, a dodatkowo picie szklanki soku z rzodkwi wymieszanego z wodą (1:1) z dodatkiem łyżki miodu. Taki preparat stosuje się również przy kokluszu, zapaleniu oskrzeli, pluciu krwią, puchlinie wodnej, nerwobólach, niedokrwistości, wzdęciach, podagrze, kamicy moczowej oraz jako środek mlekopędny i przeciwrobaczy.

Współcześnie w medycynie ludowej rzodkiew stosuje się jako środek żółciopędny. Sok z warzywa jest też powszechnie wykorzystywany jako składnik preparatów na porost włosów.

 

Czarna rzodkiew- wartość odżywcza

Korzeń rzodkwi zawdzięcza swój ostry smak i nieprzyjemny zapach obecności glikozydów gorczycowych- tzw. glukoznynolanów. Warzywo jest źródłem kwasów fenolowych oraz witamin, zawiera bardzo dużo witaminy C. Ponadto  zawiera cukry, flawonoidy oraz zasady purynowe. Jest to także źródło żelaza, fosforu, wapnia, magnezu, sodu, potasu, cynku, miedzi, manganu, selenu, siarki.

Liście rzodkwi to źródło kwasu kawowego, glukozynolanów indolowych oraz związków lotnych takich jak: fitol czy kwas heksadekanowy.

Z koleji nasiona rzodkwi, które wykorzystuje się czasem w medycynie ludowej, zawierają oprócz glukozynolanów także alkaloidy, brassinosteroidy oraz flawonoidy.

 

CZARNA RZODKIEW DZIAŁANIE LECZNICZE

Korzeń rzodkwi:

  • Ma silne działanie żółciotwórcze
  • Przywraca prawidłowy ruch jelit
  • Wzmaga wytwarzanie kwasów żołądkowych
  • Stosowany jest jako środek przeczyszczający
  • Ma zastosowanie w leczeniu przewlekłych stanów zapalanych i uszkodzeń wątroby
  • Dzięki zawartości błonnika pomaga wydalić nadmiar cholesterolu
  • Jest stosowny w leczeniu kamieni w nerkach i pęcherza moczowego
  • Wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze
  • Jest doskonałym środkiem przeciwszkorbutowym
  • Bywa stosowany jako środek ogólnie wzmacniający i remineralizujący
  • Ma zastosowanie w leczeniu puchliny wodnej, kamicy moczanowej oraz innych chorób układu moczowego
  • Czarna rzodkiew jest środkiem polecanym przy wypadaniu włosów

 

 

 

Działanie niepożądane

Duże ilości soku zwłaszcza przyjęte na czczo mogą u niektórych spowodować podrażnienie żołądka i przekrwienie błony śluzowej żołądka.

 

Przeciwwskazania

  • Ostry i podostry nieżyt żołądka, jelit, nerek, silne zapalenie wątroby
  • Choroby związane z zaburzeniami przemiany materii
  • Wrzody żołądka
  • Ciężkie schorzenia serca

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Arnal- Schnebelen B., Goetz P., Paris M.; Lecznicze dary natury, 200 uzdrawiających ziół; Reader’s Digest; Warszawa 2004, str. 193

Czikow P., Łaptiew J.; Rośliny lecznicze bogate w witaminy; Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1987r., str. 322-323

Górnicka J.; Apteka natury; AWM, Warszawa 2005, str. 126

Kuźniewski E., Augustyn- Puziewicz J.; Przewodnik ziołolecznictwa ludwego; Wyd. II, PWN, Warszawa- Wrocław 1986, str. 72 

Lim T. K.; Edible Medicinal and non-medicinal Plants, vol. 9 Modified Steams, roots, bulbs, Springer 2015 str. 829- str. 829-869

Ożarowski A.; Ziołolecznictwo- poradnik dla lekarzy; PZWL, wyd. III, Warszawa 1982, str. 219-220

Ożarowski A., Jaroniewski W.; Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie; Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1989, str. 344-346

Pajor W. J.; Mała encyklopedia przypraw, smaków i ziołolecznictwa; Wyd. Tempus Plus s. c., Kraków 1998, str. 167

Poprzęcki W.; Ziołolecznictwo, Spółdzielcza Agencja Reklamowa SPAR, 1990r, str. 99

Romvary V.; Rośliny przyprawowe i przyprawy w kuchni węgierskiej; Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1987, str. 116-117

Senderski M.E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; wyd. Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2016; str. 558-559




Dynia w kuchni- zastosowanie

Dynia króluje jesienią i jest szczególnie popularna w Ameryce. Jest to warzywo uniwersalne, które świetnie sprawdzi się w wielu daniach

E 150 Karmel Barwniki spożywcze

Do barwienia żywności wykorzystuje się 4 rodzaje karmelu. Karmele powstają w wyniku palenia cukru w odpowiedniej temperaturze.

Lawenda i jej zastosowanie w kuchni

Lawenda w kuchni … Może służyć jako wspaniały dodatek do większości dań, jakie przyrządzamy każdego dnia, dodając im odpowiedniego aromatu

E 172- Tlenki żelaza

E 172 czyli tlenki i wodorotlenki żelaza uważane są za nieszkodliwe barwniki. Najczęściej wykorzystuje się je do znakowania owoców oraz do barwienia pasztetów

Barwnik e 173

E 173 Aluminium- Barwniki spożywcze

E173 czyli aluminium jest barwnikiem pochodzenia naturalnego. Zmienia on barwę produktów na metaliczny, srebrny odcień. Sprawdź dlaczego należy go unikać