- Barwniki stosowane w żywności
Barwniki w żywności
Barwniki stosowane w żywności znane są od bardzo dawna. Kilka tysięcy lat temu używano różnych substancji pochodzenia naturalnego do barwienia żywności czy tkanin. Często jako barwniki wykorzystywano rośliny przyprawowe, które obok aromatu dostarczały duże ilości barwników, jak curry, szafran czy papryka.
Dziś barwniki stosuje się w celu odtworzenia pierwotnej barwy środków spożywczych, utraconej w wyniku ich przetwarzania, przechowywania, pakowania i dystrybucji. Ponadto stosuje się je również w celu nadania barwy środkom spożywczym zazwyczaj bezbarwnym, w celu wzmocnienia istniejącej barwy, w celu podkreślenia aromatu (smaku) środka spożywczego związanego z konkretną barwą i uczynienia go łatwiejszym do rozpoznania.
Dodawanie środków barwiących do żywności pozwala na otrzymanie charakterystycznych cech produktu oraz przywracanie naturalnej barwy produktom, których barwa w czasie przetwarzania uległa niekorzystnej zmianie. Dodaje się je do produktów nieposiadających barwy lub takich, w których barwa jest nie atrakcyjna lub niezgodna z oczekiwaniami klienta. Dodaje się je również w celu zamaskowania niektórych przebarwień lub ograniczenia strat związków zapachowych i witamin wrażliwych na działanie światła.
Środki nadające barwę z założenia nie służą ani poprawie smaku, ani zapachu, jak również nie są stosowane w celu przedłużeniu przydatności do spożycia i w większości przypadków nie wnoszą też żadnych nowych wartości odżywczych.
Regulacje prawne dotyczące stosowania barwników w żywności
Szczegółowe przepisy określające warunki stosowania barwników i innych dodatków do żywności reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18.09.2008r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych. Dodatkowo obowiązują nas rozporządzenia Komisji Europejskiej dotyczące bezpieczeństwa żywności z późniejszymi poprawkami.
Na etykietach produktów spożywczych związki te mają oznaczenia od E100 do E 199.
Barwniki w żywności– ograniczenia do stosowania w przemyśle spożywczym
Środków barwiących nie należy dodawać do żywności nieprzetworzonej, nie mogą ich zawierać: miód pszczeli, naturalne przyprawy, słód, wyroby kakaowe, kawa palona, herbaty, oleje i tłuszcze, naturalne wody mineralne, mleko, śmietana.
Barwniki nie powinny także znajdować się w środkach spożywczych przeznaczonych dla małych dzieci i niemowląt.
W niektórych produktach żywnościowych dozwolona jest tylko minimalna dawka substancji barwiącej
niezbędna do uzyskania zamierzonego efektu technologicznego, której producenci nie powinny przekraczać.
Barwniki- rola w odżywianiu
Barwniki nie mają prawie żadnego znaczenia odżywczego, są dodatkiem do żywności poprawiającym właściwości organoleptyczne i estetyczne gotowego produktu. Zwiększają one atrakcyjność żywności poprzez nadanie lub przywrócenie określonej barwy.
Barwniki w żywności- wpływ na organizm ludzki
Ogólnie substancje barwiące pochodzenia naturalnego uważa się za nieszkodliwe dla zdrowia, jednak osoby wrażliwe i cierpiące na alergię powinny uważać na produkty zawierające barwniki, ponieważ mogą one powodować silną reakcję alergiczną.
W sprawie barwników syntetycznych dodawanych do żywności istnieją różne opinie na temat ich wpływu na organizm ludzki. Ogólnie syntetycznych substancji barwiących nie powinny spożywać dzieci.
Brzozowska A.; Toksykologia żywności – przewodnik do ćwiczeń; Wyd. SGGW, Warszawa 20
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22.11.2010r w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagających w przetwarzaniu (Dz. U. nr 232 poz. 1525)
Harasym, L. Bogacz- Radomska; Barwniki w żywności- historia wykorzystania, obecne źródła i perspektywy; Postęp Cywilizacyjny- stan obecny i perspektywy; Lublin 2016, str. 89- 105
https://www.farmacja.umed.wroc.pl/sites/default/files/files/Barwniki.pdf (10.05.2019)
- Podobne artykuły
E 100 Kurkumina Barwnik spożywczy
E 100 czyli kurkumina to naturalny barwnik, który znajduje się w kurkumie. Najczęściej jest spotykany w przyprawie curry
E 131 Błękit patentowy V Barwnik spożywczy
E 131 czyli błękit patentowy, to syntetyczny barwnik nadający produktom kolor niebieski. Jest często stosowany w lodach, słodyczach, dekoracjach do tortów czy napojach…
E 151 czerń brylantowa- barwnik spożywczy
Czerń brylantowa BN to czarnofioletowy barwnik, który producenci szczególnie często stosują do poprawienia wyglądu kawioru.
E 160c ekstrakt z papryki- barwnik spożywczy
E160C- kapsaicyna, to barwnik otrzymywany z suszonej papryki. Jest organicznym związkiem chemicznym. W przemyśle spożywczym kapsaicyny używa się jako barwnik, gdyż nadaje