- Anyż gwiazdkowy - łac. llicium verum
Anyż gwiazdkowy
Nazwa anyż gwiazdkowaty nawiązuje do kształtu owoców anyżu przypominających gwiazdki. W Chinach anyż nazywany jest badianem. Słowo to pochodzi od chińskiego ba jiao i oznacza ośmiorożny.
Łacińska nazwa rośliny być może pochodzi od charakterystycznego przyciągającego zapachu owoców anyżu i można ją przetłumaczyć jako: illicare- kusić, przyciągać, oraz verum– całkowicie.
Anyż gwiazdkowy- systematyka
Rodzina: Cytryńcowate (dawniej Badianowate)
Rodzaj: Badian
Nazewnictwo
Łacińska: Illicium verum
Angielska: Star anise
Niemiecka: Sternanis
Polskie nazwy: badian zwyczajny, badian właściwy, anyż gwiaździsty, anyż chiński
Anyż gwiazdkowy- występowanie
Anyż gwiazdkowy pochodzi z górzystych regionów Azji Południowo- Wschodniej, gdzie można spotkać drzewa rosnące w stanie dzikim. Anyż jest uprawiany w klimacie wilgotnym i ciepłym.
Surowiec
Surowcem leczniczym i przyprawowym jest owoc anyżu.
Historia
Roślina ta była znana i stosowana w Chinach już 3000 lat temu. Do Europy owoce anyżowe prawdopodobnie dotarły w 1578 roku razem z Thomasem Cavenishem, który przywiózł tą egzotyczną przyprawę jako środek na dolegliwości żołądkowe związane z podróżami morskimi.
Anyż gwiazdkowy w wierzeniach ludowych
W Chinach anyż jest uważany za roślinę magiczną. Noszenie owoców badianu przy sobie pomaga otworzyć się na szczęście oraz pomaga podnieść własną samoocenę. Chińczycy uważają anyż za talizman przynoszący szczęście młodej parze, dlatego jest on nieodłącznym elementem tortów ślubnych.
Anyż gwiazdkowy w medycynie ludowej
Medycyna chińska zaleca okłady na szyję z pasty anyżowej przy migrenach i bólach głowy. Pasta ta ma także zastosowanie w leczeniu wszawicy, świerzbu oraz likwiduje grzyby i roztocza.
W dawnej medycynie chińskiej wyciągi anyżowe dodawano do mieszanek stosowanych przy narkozach.
Zastosowanie
- Olejek z anyżu ma zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym i kosmetycznym jako środek zapachowy
- Gwiazdki anyżu można wykorzystać jako element dekoracyjny
- Olejek dodaje się na Zachodzie Europy do mocnych alkoholi jak pastis
- W Azji drewno badiana jest bardzo cenione ze względu na wspaniałą czerwoną barwę
Anyż gwiazdkowy- składniki mineralne
Gwiazdki anyżu swoje właściwości zawdzięczają zawartości olejku eterycznego, którego głównym składnikiem jest antenol. Ponadto gwiazdki anyżu zawierają taniny, żywice, rutozyd oraz fenylokwasy.
ANYŻ GWIAZDKOWATY- DZIAŁANIE LECZNICZE
Anyż gwiazdkowaty:
- zwiększa wydzielanie soku żołądkowego i poprawia apetyt
- wykazuje działanie wiatropędne i rozkurczowemu
- poprawia perystaltykę jelit
- pobudza wydzielanie śluzów i działa wykrztuśnie
- wspomaga leczenie astmy
- żucie nasion odświeża oddech
- wykazuje działanie moczopędnie i pomaga pozbyć się toksyn z organizmu
- wzmaga laktację u matek karmiących
- wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze
Anyż gwiazdkowy- działanie niepożądane
Anyż gwiazdkowaty spożywany w dużych ilościach może powodować u dzieci objawy neurotyczne. W USA herbatki na kolki dla dzieci z anyżem są niedozwolone. Często producenci oszukują dodając do anyżu chińskiego anyż japoński, który może powodować ostre zatrucia, dlatego warto kupować tą aromatyczną przyprawę z zaufanych źródeł.
Arnal-Schnebelen B., Goetz P., Paris M.; Lecznicze dary natury, 200 uzdrawiających ziół; Reader’s Digest; Warszawa 2004r., str. 31
Gawłowska A., Halarewicz A., Jabłoński J., Bernades- Rusin M.; Atlas przypraw; SBM, Warszawa 2018, str. 32- 33
Kybal J., Kaplicka J.; Rośliny aromatyczne i przyprawowe; Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1985, str. 108-109
Pisulewska E., Andrzejewska J., Fijołek M., Halarewicz A., Mederska M.; 500 przypraw i ziół leczniczych, charakterystyka, wymagania, porady; Wyd. SBM sp. z o.o., Warszawa 2015, str. 7
Typek J.; Bodian; Aptekarz Polski marzec 2012, nr 67/45 DOI
http://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/co-jesz/anyz-gwiazdzisty-gwiazdkowy-wlasciwosci-i-zastosowanie_43296.html (przed 22.05.2016)
http://www.przyprawowy.pl/anyz.html (przed 22.05.2016)
http://www.chinskieprzepisy.pl/artykuly/anyz-gwiazdzisty-zastosowanie-i-wlasciwosci (przed 22.05.2016)
http://jaga-babciaradzico.blogspot.com/2011/08/anyz-gwiazdkowy-czyli-badian.html (przed 22.05.2016)
http://rozanski.li/2479/owoc-anyzu-gwiazdkowatego-fructus-anisi-stellati-w-dawnej-medycynie-oficjalnej (przed 22.05.2016)
- Podobne artykuły
Czy anyż i anyżek to ta sama roślina
Anyż i anyżek to dwie różne rośliny, ale obie są stosowane jak aromatyczna przyprawa…
Jakie zioła stosować na kaszel
Gdy pojawi się kaszel, zwłaszcza ten suchy warto sięgnąć po zioła. Przy kaszlu sprawdzą się podbiał, prawoślaz, anyż, koper włoski czy sosna.
Anyż gwiazdkowy- ciekawostki
Anyż gwiazdkowy to aromatyczna przyprawa, stosowana w wielu kuchniach świata. Poznaj ciekawostki o anyżu gwiazdkowym
Jak stosować anyż w kuchni
Anyżek, a w zasadzie biedrzeniec anyż to aromatyczna przyprawa, którą stosuje się do świątecznych wypieków, ale to nie jedyne zastosowanie anyżku w kuchni…
