
Francuska klasyfikacja ziół najwyższej mocy klasyfikuje skrzyp na pierwszym miejscu wśród 20 roślin posiadających nadzwyczajne właściwości.
Przypominający swoim wyglądem miotełkę skrzyp wykazuje wiele właściwości leczniczych, które zawdzięcza dużej zawartości rozpuszczalnej krzemionki. Od wieków skrzyp stosowany był jako środek hamujący krwawienia, oczyszczający organizm i poprawiający przemianę materii.
Rodzina: Skrzypowate
Rodzaj: Skrzyp
Gatunek: Skrzyp polny
Łacińska: Equisatum arvense
Angielska: Filed horsetail
Niemiecka: Ackerschachtelhalm
Polskie nazwy: chrzęść, jodełka, koci ogon, krzemionka, chwoszczka, chłoszczajka, przęsłka przręślica, strzępeczka, skrzyp kartoflowy, koni ogon, koński ogon, świńskie orzechy, sosnka, kostka, jedlina polna, kostka, sprzączka koszczka, jedlinki, chwoszcz
Łacińska nazwa Equisetum jest złożona z dwóch greckich słów: equus– czyli korzeń i seta– czyli włosy tworzące koński ogon. Nawa ta nawiązuje do wyglądu wysuszonych pędów skrzypu, które zebrane w większej ilości przypominają koński ogon.
Polska nazwa skrzypu pochodzi od specyficznego skrzypienia powstałego przy pocieraniu pędów.
Skrzyp występuje na terenie całej Europy (z wyjątkiem wysp śródziemnomorskich), północnej Azji, północnej Afryki oraz Ameryki Północnej.
W Polsce powszechny i traktowany jako chwast. Zazwyczaj rośnie w pobliżu zbiorników wodnych.
Rodzina skrzypów liczy 50 gatunków, w Polsce występuje tylko 9 gatunków. Należy uważać, aby nie pomylić skrzypu polnego ze skrzypem błotnym (łac. Equisetum palustre), który jest trujący.
Surowcem leczniczym są płonne pędy skrzypu polnego. Zanieczyszczenia surowca innymi gatunkami skrzypu mogą być szkodliwe i niestety zdarzają się bardzo często. Roślinę najczęściej stosuje się w postaci świeżego soku, wyciągów, naparów, odwarów oraz proszku. Z suszonej rośliny przygotowuje się maceraty i napary. W aptekach i sklepach zielarskich możemy kupić skrzyp w postaci suszu, ekstraktu w proszku lub płynie, herbatek bądź kapsułek.
Zbioru surowca dokonuje się od czerwca do września. Zbiera się pędy płonne, wybierając tylko te zdrowe, bez brązowych plam. Skrzyp zbiera się tylko podczas suchej pogody, zamoczony przy suszeniu czernieje. Surowiec suszy się w warunkach naturalnych, w miejscu zacienionym i przewiewnym. Nie należy suszyć skrzypu na słońcu, gdyż szybko ciemnieje. W suszarni skrzyp suszy się w temp. do 40°C. Jednak ten suszony w suszarniach łatwo się kruszy.
Po wysuszeniu pędy powinny zachować zielony kolor.
Młode pączki skrzypu można spożywać jako sałatkę. W Rosji zbiera się pędy zarodnikowe skrzypu i dodaje do pierogów.
Roślina pochodzi z okresu dewońskiego. Lasy po których 350 milionów lat temu wędrowały dinozaury pełne były olbrzymich skrzypów, osiągających wielkość potężnych drzew. I to właśnie te olbrzymie wówczas drzewa miały znaczący udział w tworzeniu się pokładów węgla.
Znacznie później jako kilkudziesięciocentymetrowa bylina stanowiła pokarm pierwotnych ludów. Roślinę tą odnaleziono w mogiłach kurhanowych.
Skrzyp w lecznictwie wykorzystywali starożytni Grecy i Rzymianie jak również Chińczycy. W starożytności skrzyp był znany Dioskoridesowi i Pliniuszowi, którzy opisali szczegółowo skrzyp stosowany głównie jako lek tamujący krwawienia.
Wzmianki o zielu znajdujemy w działach średniowiecznych medyków: Alberta Wielkiego, Parcelsusa i Matthiolusa. W późniejszych czasach zapomniano o wspaniałych właściwościach skrzypu. I dopiero za sprawą księdza Kneippa, który polecał ziele skrzypu jako lek na wiele dolegliwości roślina powróciła do łask ziołolecznictwa.
W lecznictwie ludowym od wieków skrzyp był stosowany jako lek przeciw krwotokom wewnętrznym oraz jako lek moczopędny.
Związki krzemu zawarte w skrzypie stanowią 60% połączeń mineralnych, z czego 10% to połączenia rozpuszczalne w wodzie. Ponadto skrzyp zawiera: flawonoidy, karotenoidy, garbniki, żywice. Skrzyp dostarcza kwasy organiczne: askorbowy, akonitowy, kwas jabłkowy, kwas szczawiowy, oraz kwasy fenolowe kawowego i protokatechowego, kwas chlorogenowy, kwas dikawoilowinowy a także rzadki kwas ekwizetolowy. Oprócz krzemionki i kwasów skrzyp dostarcza wiele soli mineralnych: krzem, glin, magnez, potas, wapń, żelazo, mangan, kobalt.
Spożywając skrzyp warto pamiętać, że jest on antagonistą witaminy B1.
Skrzyp:
Przy długim stosowaniu skrzypu występuje niedobór witaminy B1.
Długotrwałe stosowanie skrzypu może prowadzić do hipokaliemii, co nasila działanie glikozydów nasercowych i niektórych leków antyarytmicznych.
Arnal-Schnebelen B., Goetz P., Paris M.; Lecznicze dary natury, 200 uzdrawiających ziół; Reader’s Digest; Warszawa 2004, str.196
Cisowski W.; Skrzyp polny- roślina lecznicza; Panacea nr 4 (33), 2010, str. 2-7
Górnicka J.; Apteka natury leksykon zdrowia; Wyd. Martel, Łódź 2005, str. 255-259
Kolhmunzer S.; Farmakognozja- podręcznik dla studentów farmacji; Wyd. V, PZWL, 1998, str. 174-176
Kuźniewski E., Augustyn- Puziewicz J.; Przewodnik ziołolecznictwa ludowego, wyd. II, PWN, Warszawa- Wrocław 1986, str. 101, 112, 129, 154, 161, 181
Ożarowski A.; Ziołolecznictwo- poradnik dla lekarzy; PZWL wyd. III, Warszawa 1982, str. 133-135
Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; wyd. Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2015; str.267-272
Skarżyński A., Zioła czynią cuda; Agencja wydawnicza Comes, Warszawa 1994, str. 156-158
Wielka księga ziół; Reader’s digest; Warszawa 2009, str. 115
http://dailytips.pl/skrzyp-polny-rodo-krzemu-i-potasu/
http://www.homeremediesweb.com/horsetail-health-benefits.php
http://www.szkolnictwo.pl/szukaj,Skrzyp
http://stressfree.pl/skrzyp-polny-wlasciwosci-i-zastosowanie/
(Dane ze stron przed 20.05.2017)
http://www.farmakognozjaonline.pl/artykul/interakcjelr.pdf (25.03.2021)
Niezwykle aromatyczna i smaczna nalewka z owoców dzikiej róży.
Jabłka to najpopularniejsze owoce na świecie. Warto je włączyć do codziennej diety, ponieważ korzystnie wpływają na zdrowie. Poznaj 10 powodów dla których warto jeść jabłka.
Pestki dyni to źródło magnezu, fosforu, manganu oraz cynku oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Łatwo przyswajalny cynk obecny w pestkach dyni korzystnie wpływa na płodność oraz zwiększa sprawność seksualną. Od wieków pestki dyni są stosowane w kuracjach odrobaczających…
Blog Naturalne zdrowie powstał kilka lat temu i ma on charakter informacyjny. Wszystkie wiadomości o zastosowaniu i właściwościach ziół oraz dietetyce i ziołolecznictwie zbieram w różnych książkach i na stronach internetowych.
#zioła #zastosowanieziół #ziołolecznictwo #dietetyka #zdroweodżywianie #przyprawy #roslinylecznicze
Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.