- Fiołek trójbarwny- łac. Viola tricolor
Fiołek trójbarwny należy do rodziny fiołkowatych
Fiołek trójbarwny nazewnictwo:
Łacińska: Viola tricolor
Angielska: Wild Pansy, heartsease
Niemiecka: Feldstiefmütterchen, Acker-Striefmüttenchen
Polskie nazwy: bratek trójbarwny, jaskółcze oko, psie bratki, ślipki, bratek, sierotki, macoszki polne, dzikie bratki, bratek gardłówka, kwiat św. Trójcy, wdówki , brat z siostrą, potrójny fiołek, jaskółczy ślip, ślipce
Fiołek występowanie
Fiołek trójbarwny występuje w Europie i Azji Mniejszej, na Syberii, również w Afryce Północnej i Ameryce Północnej. W Polsce rośnie pospolicie jako chwast na polach i przydrożach, czasem na brzegach lasów i łąk
Fiołek trójbarwny- surowiec
Surowcem zielarskim jest ziele fiołka. Niekiedy surowca dostarcza także fiołek polny (łac. Viola arvensis)
Dawkowanie: jako środek moczopędny i przeciwzapalny doustnie spożywa się odwary z 3 g surowca, na dobę maksymalnie 10 g surowca. Zewnętrznie stosuje się 3-10% napary.
Fiołek trójbarwny w medycynie ludowej
Dawniej stosowano fiołek w praktyce pediatrycznej w leczeniu wysypek i wykwitów u dzieci oraz na łojotok skóry głowy u noworodków. Napar z bratków podawano dzieciom na oczyszczenie krwi, przy skofułach oraz wyrzutach skórnych. U dorosłych napar z bratków podawano także na poprawę przemiany materii przy furunkułach, niedostatecznym wydzielaniu moczu oraz chorobach nerek i pęcherza. Dawniej fiołek stosowano również przy syfilisie oraz padaczce.
Obecnie medycyna ludowa zaleca ziele fiołka jako środek przeciwpadaczkowy oraz środek wspomagający w leczeniu astmy, chorób skórnych, problemów z oddychaniem, reumatyzmu czy zapaleniu pęcherza moczowego
Fiołek trójbarwny- zastosowanie
- Kwiaty fiołka dają żółte, zielone i niebiesko-zielone barwniki
- Listkami można zastąpić papierek lakmusowy do sprawdzana kwasowości lub zasadowości
- Fiołek może stanowić naturalny detergent
Fiołek składniki bioaktywne
Ziele fiołka jest surowcem bogatym we flawonoidy oraz barwniki (głównie antocyjany i karotenoidy). Ponadto w zielu występują saponiny, choć znacznie większe ilości występują w korzeniu fiołka.
Bratek dostarcza również kwasy fenolowe (kwas salicylowy, kawowy, p-kumarynowy), garbniki, trochę śluzu oraz magnez i witaminy C i E.
FIOŁEK TRÓJBARWNY DZIAŁANIE LECZNICZE
Ziele fiołka wykazuje cały szereg korzystnego działania na organizm ludzki. Fiołek jest silnym antyoksydantem, wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Co ważne wykazuje duży synergizm z witaminą C.
Fiołek trójbarwny działa moczopędnie, napotnie, odtruwająco, metabolicznie, uszczelniająco, wzmacniająco, wykrztuśnie, przeczyszczająco.
Ponadto ziele fiołka:
- przyspiesza gojenie ran
- oczyszcza organizm i pomaga pozbyć się szkodliwych substancji, ułatwia wydalanie z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii, w tym jonów chlorkowych
- jest stosowane w chorobach przebiegających z obrzękami i skąpomoczem oraz w chorobach gośćcowych, dnie moczanowej oraz wszelkich chorobach skórnych
- zlecane jest w zaburzeniach wydzielania żółci, chorobie wrzodowej, zaburzeniach trawienia, kamicy żółciowej, zaparciach i stanach zapalnych przewodu pokarmowego, a także przy otyłości
- dzięki dużej zawartości rutyny doskonale wpływa na stan naczyń włosowatych- uszczelnia je, wzmacnia i wykazuje działanie oksydoredukcyjne
- działa kojąco i przeciwzapalne, stąd też jest pomocne przy schorzeniach płuc
- ułatwia odkrztuszanie, wzmaga wydzielanie śluzu i pobudza ruch nabłonka rzęskowego.
- wykazuje także delikatne działanie napotne
- działa przeciwzapalne oraz łagodnie przeciwgorączkowo
- jest pomocne zwłaszcza w mokrym kaszlu
- usprawnia krążenie oczne, dzięki czemu można je stosować w chorobach naczyniowych oczu: w zapaleniu siatkówki i naczyniówki, przy wysięku podsiatkówkowym
Fiołek trójbarwny- działanie niepożądane
Stosowanie fiołków przez dłuższy czas może wywołać nudności i wymioty. Surowiec nadaje moczowi zapach podobny do kociego moczu.
Przeciwwskazania do stosowania fiołka
- Wielkopłytkowość
- Zakrzepica pourazowa
- Zaawansowana miażdżyca
- Nadwrażliwość na salicylany
- Fiołka nie należy stosować na duże powierzchnie uszkodzonej skóry i otwarte rany
Biegański J.; Ziołolecznictwo, nasze zioła i leczenie się niemi; St. Jamiołkowski &T. J. Evert, Łódź 1948r. Str. 252-254
Czarnowski A.; Zielnik lekarski. Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich; Księgarnia J. Przeworskiego, Warszawa 1938str. 500-502
Grzeszczuk M., Kawecka A., Jadczak D.; Kwiaty jadalne. Fiołki, bratki, sierotki…; Panacea nr 4 (33), 2010, str. 24-25
Kowalska R.; O czym szumią zioła, Podręcznik ziołolecznictwa tom 1; Ruta Kowalska, zioławpełni.pl 2020, str. 304-309
Kuźnicka B., Dziak M.; Zioła i ich stosowanie, Historia i współczesność; Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Wyd. IV, Warszawa 1987r, str. 31-33
Lim T. K.; Edible medicinal and non medicinal plants, Volume 8, flowers; Springers 2014, str. 808-817
Matławska I.; Farmakognozja; Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2008, str 144-146
Ożarowski A.; Ziołolecznictwo- poradnik dla lekarzy; PZWL, wyd. III, Warszawa 1982, str. 287,
Roberts M.; 100 Edible &healing flowers; Struik Nature 2014, str. 253- 358
Rybak D.; Atlas Rośliny lecznicze; Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1993, str. 108-109
Sarwa A. J.; Wielka encyklopedia roślin leczniczych, występowanie, zawartość, działanie i zastosowanie 1726 roślin; Wydawnictwo Armoryka 2013, str. 2110-2112
Smakosz A. K.; Fiołek; Pharmacopola nr 2/2021, str. 5
Wielka księga ziół; Reader’s digest; Warszawa 2009
- Podobne artykuły
Rumianek pospolity- łac. Matricaria chamomillia
Rumianek pospolity (łac. Matricaria chamomillia) to jedna z najbardziej znanych i popularnych roślin leczniczych. Surowcem zielarskim jest koszyczek rumianku
Orzech włoski łac. Juglans regia
Orzech włoski- właściwości lecznicze: orzechy włoskie stanowią bardzo ważne źródło witamin, potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu…
Biedrzeniec anyż- łac. Pimpinella anisum
Biedrzeniec anyż to aromatyczna roślina, która korzystnie wpływa na układ pokarmowy. Czesto mylona z anyżem gwiazdkowatym
