- Fitoterapia stanów zapalnych jamy ustnej
Fitoterapia stanów zapalnych jamy ustnej bardzo często jest pierwszym krokiem w łagodzeniu dolegliwości związanych ze schorzeniami jamy ustnej, gardła czy przyzębia. Zastosowanie płukanek z ziół takich jak szałwia, tymianek czy oregano złagodzi ból, zmniejszy obrzęk czy złagodzi inne dolegliwości, które mogą pojawić się w jamie ustnej.
Fitoterapia stanów zapalnych jamy ustnej
Jama ustna jest początkowym odcinkiem przewodu pokarmowego człowieka. To właśnie tam następuje rozdrobnienie i wstępna obróbka pokarmu, który dalej trafia do przełyku i żołądka. Ponieważ jama ustna stanowi połączenie środowiska wewnętrznego organizmu z środowiskiem zewnętrznym jest ona narażona na zakażenia drobnoustrojami. Dolegliwości jamy ustnej nie stanowią poważnego zagrożenia dla pacjenta, ale objawiają się sporym dyskomfortem i bolesnością, przez co utrudnione zostaje przyswajanie pokarmów.
Stany zapalne jamy ustnej- objawy
W stanach zapalnych jamy ustnej mogą pojawić się takie objawy jak: zaczerwienienie, ból, stan podgorączkowy, obrzęk. Do tego może pojawić się nieprzyjemny zapach z jamy ustnej, krwawienia i rozpulchnianie dziąseł, plamy na języku, afty, pleśniawki, powiększone węzły chłonne czy zwiększona produkcja śliny. Wymienione obawy mogą dotyczyć zarówno błony śluzowej jak i całej jamy ustnej. Nie leczone stany zapalne jamy ustnej mogą prowadzić do powstania przewlekłego stanu zapalnego.
Do powszechnych przyczyn występowania stanów zapalnych jamy ustnej można zaliczyć: brak higieny jamy ustnej, próchnicę zębów, odkładanie się kamienia nazębnego, niewłaściwa dieta, nadużywanie alkoholu czy palenie papierosów.
Leczenie stanów zapalnych jamy ustnej
W łagodzeniu dolegliwości schorzeń jamy ustnej mają zastosowanie głównie zioła o właściwościach ściągających, przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych. Surowce te często wykazują również właściwości odkażające i przeciwbólowe. Surowce roślinne wspomagają leczenie stanów zapalnych jamy ustnej i przyzębia. Zawarte w nich związki takiej jak olejki eteryczne, garbniki, flawonoidy, saponozydy wykazują działanie ściągające, antybakteryjne i przeciwkrwotoczne, ale także regenerujące i osłaniające.
Fitoterapia stanów zapalnych jamy ustnej
- Szałwia lekarska– za działanie szałwii odpowiada w dużej mierze olejek eteryczny, który wykazuje właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Wyciągi z liścia szałwii są stosowane w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej, nieżytów jamy ustnej i gardła oraz pleśniawek. Szałwia jest także pomocna w leczeniu ropnego zapalenia dziąseł.
- Tymianek pospolity– za działanie tymianku również odpowiada olejek eteryczny, a także garbniki, kwasy polifenolowe i flawonoidy. Tymianek wykazuje działanie antyseptyczne, przeciwgnilne, przeciwbólowe i przeciwświądowe, jest składnikiem past do zębów oraz płukanek do ust.
- Mięta pieprzowa– liście mięty zawierają olejek eteryczny, kwas askorbinowy, karoten, rutynę, apigeninę. Związki te wykazują działanie przeciwzapalne, antyseptyczne i odświeżające, stąd też olejek miętowy jest składnikiem past i płynów do płukania jamy ustnej.
- Oregano– dzięki zawartości olejków o działaniu przeciwbakteryjnym oregano świetnie sprawdzi się jako środek antybakteryjny, również w stosunku do bakterii odpornych na antybiotyki. Jego dodatkową zaleta jest ochrona przed tworzeniem się biofilmu Streptococcus pygenes- bakterii, które odpowiadają w dużej mierze za bakteryjne zakażania jamy ustnej
- Rumianek pospolity– wykazuje silne działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Działa antyseptycznie i łagodzi wszelkie podrażnienia. Zewnętrznie jest stosowany do przemywania, płukania i pędzlowania jamy ustnej we wszystkich jej stanach zapalnych. Ze względu na łagodny smak jest tolerowany przez dzieci. Jest także pomocny przy ząbkowaniu niemowlaków. Rumianek wchodzi w skład różnych preparatów do płukania jamy ustnej oraz past do zębów
- Dąb szypułkowy– surowcem jest kora dębu, która dzięki zawartości garbników wykazuje silne działanie ściągające, zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych oraz hamuje mikrokrwawienia. Kora dębu działa bakteriobójczo i wirusobójczo, stąd też ma zastosowanie w formie płukanek w leczeniu dolegliwości jamy ustnej, gardła i dziąseł. Korę dębu stosuje się w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej, gronkowcowego zapalenia jamy ustnej, półpaśca czy aft. Surowiec wchodzi też w skład preparatów do płukania jamy ustnej.
- Pięciornik kurze ziele– kłącze pięciornika dzięki zawartości garbników wykazuje działanie ściągające, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Nalewka z pięciornika jest stosowana zewnętrznie w zapaleniach jamy ustnej, do pędzlowania krwawień i w leczeniu wysiękowych stanów zapalnych dziąseł, paradontopatii zanikowej, drożdżycy jamy ustnej, pęcherzycy, liszaja płaskiego Wilsona, zapalenia dziąseł i przyzębia, wrzodziejącego zapalenia dziąseł, czy zapalenia gardła. Kłącze pięciornika wchodzi w skład preparatów do płukania jamy ustnej oraz niektórych past do zębów.
- Goździki– są bardzo popularnym środkiem stosowanym w stomatologii. Wykazują silne działanie przeciwzapalne, bakteriobójcze i przeciwbólowe. Działają także miejscowo znieczulająco i antyseptycznie. Olejek goździkowy jak i goździki zmniejszają ból zęba oraz objawy związane z zakażeniem zęba. Mogą przynieść chwilową ulgę przy bólu zęba.
- Czarnuszka siewna– związki zawarte w nasionach czarnuszki wykazują działanie przeciwbólowe, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.
- Eukaliptus– olejek pozyskiwany z eukaliptusa wykazuje właściwości antyseptyczne. Od wieków olejek ten jest stosowany w leczeniu objawów przeziębienia czy bólu gardła. Wyciągi z eukaliptusa działają przeciwbakteryjnie wobec bakterii zarówno Gram dodatnich jak i gram ujemnych.
Jakie jeszcze surowce roślinne można wykorzystać w fototerapii stanów zapalnych jamy ustnej?
Są to na pewno surowce, które zawierają garbniki, czyli: kłącze wężownika, liść i kora oczaru, liść orzecha włoskiego. Wśród surowców olejkowych można wymienić także: arnikę, krwawnik, macierzankę.
Dbając o jamę ustną i gardło warto pamiętać o osłaniającym działaniu surowców śluzowych, wśród których możemy wyróżnić: prawoślaz lekarski, podbiał pospolity, malwę czarną czy babkę lancetowatą, a także lipa czy czarny bez
Jałoza D., Kamińska- Jałoza M.; Fitoterapia stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej; Herbalism nr 1 (1)/2015, str. 76-83
Terlecka P., Tomaszewski M., Iwaniuk P., Makuch M., Terlecki K.; Fitoterapia w zapaleniu błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych, w: Właściwości prozdrowotne roślin i ich metabolitów; Maciąg M, Maciąg K.; Lublin 2018, str. 152-160
Stefaniak N., Hüpsch- Marzec H., Wiench R.; Zastosowanie preparatów roślinnych w chorobach przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej; W: Maciąg M., Szklarczyk M.; Rośliny w medycynie, farmacji i przemyśle; Wydawnictwo Naukowe Tygiel, Lublin 2016, str. 110- 110
- Podobne artykuły
Fitoterapia w leczeniu cukrzycy
W fitoterapii cukrzycy mamy do dyspozycji wiele surowców roślinnych wspomagających kontrolę poziomu cukru we krwi, a także przeciwdziałających powikłaniom cukrzycy
Jakie zioła stosować na kaszel
Gdy pojawi się kaszel, zwłaszcza ten suchy warto sięgnąć po zioła. Przy kaszlu sprawdzą się podbiał, prawoślaz, anyż, koper włoski czy sosna.
Domowe sposoby na gazy i wzdęcia
Poznaj domowe sposoby na pozbycie się nadmiaru powietrza z układu pokarmowego, które powoduje wzdęcia, uczucie pełności oraz gazy.