- Goździkowiec korzenny- właściwości i zastosowanie
Goździkowiec korzenny systematyka
Rodzina: Mirtowate
Rodzaj: Czepetka
Gatunek: Czepetka pachnąca
Nazewnictwo
Łacińska: Syzygium aromaticum, Caryophyllus aromaticus,
Angielska: Clove
Niemiecka: Hewurznelkenbaum, Gewürznelken
Polskie nazwy: Goździki kramne, czapetka pachnąca, drzewo goździkowe, goździk wonny, jambusznik goździkowy
Goździkowiec korzenny występowanie
Goździkowiec pochodzi z indonezyjskiej wyspy Molukken. Obecnie roślina jest uprawiana w Brazylii, Indiach, Zanzibarze, na Madagaskarze, na Filipinach i w Sir Lance. Największe uprawy goździkowca znajdują się w Tanzanii.
Goździkowiec korzenny- surowiec
Surowcem leczniczym i przyprawowym są nierozwinięte pączki kwiatowe. W lecznictwie i aromaterapii stosuje się również olejek goździkowy.
Goździkowiec korzenny zbiór
Zbiór goździków przypada dwa razy do roku, w lecie i zimą. Pąki goździkowca zbiera się, kiedy osiągną odpowiednią wielkość, a podstawa kielicha rozwinie się w charakterystyczny płatek, ale żaden pąk nie otworzyły się. Zebrany surowiec suszy się.
Goździkowiec korzenny trochę historii
Goździki były znane w Chinach, a pierwsza wzmianka o tej roślinie pojawia się w chińskich pismach Han z okresu 220- 206 roku p. n. e. Goździki podawano cesarskim gościom na dworze chińskim jako odświeżacz powietrza, co miało uchronić władcę przed przykrymi zapachami podczas rozmów z poddanymi.
Dzięki arabskim kupcom goździki trafiły do Bizancjum, gdzie szybko zyskały uznanie.
W I wieku naszej ery goździki docierają do Aleksandrii i Egiptu. Do Europy goździki dotarły wraz z kupcami z Azji w VIII w. W XIII wieku Wenecja była wiodącym dostawcą goździków do Europy.
Goździki stały się popularną przyprawą i środkiem leczniczym w średniowiecznej Europie. Pojawiły się nawet w poemacie Dantego Alighieri, który krytykuje marnotrawco goździków jako przyprawy do mięsa.
Święta Hildegarda uważała, że goździki są szczególnie skuteczne na artretyzm w stopach.
Początkowo monopol na handel goździkami mieli Portugalczycy, którzy przejęli szlaki morskie, aby transportować przyprawę z Indyjskiej Wyspy. W XVIII wieku Holendrzy zaczęli usuwanie plantacji goździków ze wszystkich wysp z wyjątkiem Wyspy Ambion i Terante, dzięki czemu przejęli monopol nad uprawą drzew goździkowych. Dlatego też uzbrojeni żołnierze strzegli plantacji i pilnowali, aby wokół wyspy Molukka nie powstawały inne plantacje. Później plantacje zostały przeniesione na wyspę Ambon.
W XIX wieku goździki dotarły do Indii.
Goździkowiec korzenny w medycynie ludowej
Goździki są stosowane w medycynie ludowej w leczeniu astmy, krwawiących dziąseł, niestrawności, gorączki i porannych mdłości.
Spożywanie 8 goździków dziennie miało wzmacniać serce.
W krajach tropikalnych goździkami leczy się świerzb, malarię, cholerę, gruźlicę.
Goździkowiec korzenny w Medycynie Chińskiej
Goździki były stosowane w Chinach jako środek na niestrawność, biegunki, przepukliny. Chińscy lekarze stosowali goździki także jako środek przeciwgrzybiczy.
Goździkowiec korzenny- zastosowanie
- Goździki i olejek goździkowy są dodawane jako środki zapachowe do preparatów stosowanych do higieny jamy ustnej, mydeł, kremów, lotionów
- Olejek goździkowy jest wykorzystywany w przemyśle perfumeryjnym
- Z liści drzewa goździkowego pozyskuje się eugenol
- Preparaty na bazie olejku goździkowego wykorzystuje się w stomatologii jako środki znieczulające
Goździkowiec korzenny- wartość odżywcza
Pączki goździkowca korzennego swoje właściwości zawdzięczają zawartości olejku eterycznego, który zawiera głównie eugenol (do 95%), etanol, tymol. Ponadto przyprawa jest źródłem flawonoidów, steroli, terpenów, kwasów fenolowych. Goździki zawierają witaminy A i C oraz minerały: żelazo, wapń, magnez, fosfor, sód, potas.
GOŹDZIKOWIEC KORZENNY- DZIAŁANIE LECZNICZE
Goździki to aromatyczna przyprawa, która jest chętnie dodawana do wielu potraw. Swoje działanie goździki zawdzięczają olejkowi, który wykazuje silne właściwości przeciwutleniające.
Goździki:
- Stymulują układ pokarmowy
- Są stosowane w leczeniu wrzodów żołądka
- Podaje się je przy wymiotach i wzdęciach
- Niszczą pasożyty w jelitach
- W postaci ekstraktu wspomagają pracę wątroby i chronią ją przed szkodliwym wpływem wolnych rodników
- Pomagają ustabilizować poziom cukru we krwi i mogą mieć znaczenie w profilaktyce cukrzycy
- Działają hamująco na agregację płytek krwi
- Żuje się, aby zapobiec infekcjom górnych dróg oddechowych, zapaleniom gardła czy anginie
- Korzystnie wpływają na układ nerwowy- usuwają zmęczenie i wyczerpanie psychiczne oraz wpływają stymulująco na umysł
- Łagodzą bóle zębów i dziąseł
- Wykazują działanie przeciwwirusowe
- Zmniejszają miejscową wrażliwość na ból, jednak ich działanie jest dość krótkie
- Odświeżają oddech
- Wspomagają oczyszczanie organizm z toksyn
Goździkowiec korzenny- działanie niepożądane
Olejek goździkowy stosowany w większych ilościach u osób wrażliwych może powodować alergie i podrażnienia skóry. Dwa związki obecne w olejku z goździków podejrzewa się o działanie cytotoksyczne.
Goździkowiec korzenny- przeciwwskazania
Goździków nie powinny spożywać kobiety w ciąży oraz osoby chorujące na nowotwory, a także dzieci.
Arnal- Schnebelen B, Goetz P., Paris M.; Lecznicze dary natury; Reader’s digest, Warszawa 2003, str. 82
Charles D. J.; Antioxidant properties of spices, herbs and other sources, Springer Science 2013, str. 246-253
Gawłowska A., Halarewicz A., Jabłoński J., Bernades- Rusin M.; Atlas przypraw; SBM, Warszawa 2018, str. 84-85
Górnicka J.; Leki z ogrodu; AWM, Warszawa 2012, str. 118-120
Khan I. A., Abourashed E. A.; Leung’s encyclopedia of common natural ingredients used in food, drugs and cosmetics; Wiley 2010, str. 209-211
Muszyński J.; Ziołolecznictwo i leki roślinne (fytoterapia); Wyd. Prawnicze i Naukowe, Warszawa 1951r., str. 11
Ogrodnik Z.; Dziennik zdrowia, naturalne metody leczenia 2018; Videograf, Chorzów 2017, str. 95
Rostafiński J.; Zielnik czarodziejski to jest zbiór przesądów o roślinach; Akademia Umiejętności, Kraków 1893r. str. 25
Monografia EMA (30.08.2019)
WHO Monograph vol. 2, Berlin 1999, str. 45-54
Wielka księga ziół, Reader’s Digest, Warszawa 2009
http://www.przyprawowy.pl/gozdziki.html
http://rosliny-lecznicze.pl/gozdzikowiec-korzenny/
http://www.whfoods.com/genpage.php?tname=foodspice&dbid=69
https://www.organicfacts.net/health-benefits/herbs-and-spices/health-benefits-of-cloves.html
Dane ze stron: 26.03.2015
- Podobne artykuły
Goździki ciekawostki
Goździkowiec korzenny (Syzygium aromaticum)- goździki- poznaj ciekawostki o goździkach
Rozgrzewające przyprawy idealne na zimę
Jesienią, kiedy za oknami robi się szaro, ponuro i zimno, warto sięgać po rozgrzewające przyprawy, które rozgrzeją, wzmocnią odporność, poprawią nastrój
Aromatyczne przyprawy na Boże Narodzenie
Aromatyczne przyprawy kojarzą się z niezwykłym aromatem pomarańczy, cynamonu, goździków, a w kuchniach często królują korzenne przyprawy