- Aronia wielkoowocowa
Aronia jest niezwykłym owocem. I choć nie jest zbyt smaczna, to posiada niezwykłe właściwości, które wpływają korzystnie na nasz organizm.
Aronia- systematyka
Rząd: Różowce
Rodzina: Różowate
Rodzaj: Aronia
Nazewnictwo
Łacińska: Aronia melanocarpa
Angielska: Chokeberry
Niemiecka: Aronia, Schwarze Apfelbeere
Polskie nazwy: Czarna jarzębina, aronia czarna, aronka
Występowanie aronii
Aronia pochodzi z Ameryki Północnej. Przywieziona do Europy rozprzestrzeniła się głównie w Rosji i Szwecji oraz w innych krajach klimatu umiarkowanego. W Polsce rośnie w stanie naturalnym głównie na ubogich glebach przy kamiennych zboczach, na torfowiskach oraz piaskach.
Aronia- odmiany
Oprócz aronii czarnoowowcowej można wymienić mniej znane w Europie odmiany:
- aronia czerwona (A. arbutifolia), która nie jest rośliną popularną, ze względu na małe i bardzo cierpkie owoce
- aronia śliwolistna (A. prunifolia), która ze względu na purpurowe owoce często jest mylona z aronią czarnoowcową.
Aronia- surowiec
Do celów medycznych, kulinarnych i kosmetycznych wykorzystuje się dojrzałe owoce aronii. Z owoców pozyskuje się sok oraz syrop aroniowy.
Historia
Pierwsze krzewy aronii dotarły do Europy w XVIII wieku. Wówczas zaczęto uprawę tej rośliny w Skandynawii oraz w Rosji. W latach 30-tych XX wieku w Związku Radzieckim Iwan Miczurin poszukiwał owoców łatwych w uprawie, o dużej wartości odżywczej i odpornych na mrozy. Wszystkie te oczekiwania spełniła aronia. Dopiero po II wojnie światowej stwierdzono, że owoce aronii nadają się do konsumpcji, wówczas zaczęto ją na szerszą skalę uprawiać głównie w Rosji. W latach 80-tych XX wieku w Polsce powstały pierwsze plantacje aronii.
Aronia w medycynie ludowej
W medycynie ludowej Ameryki Północnej zalecano spożywanie owoców aronii zwłaszcza kobietom w ciąży, aby dodawały sił i witalności. Sok z aronii uchodził za eliksir młodości, który rozjaśniał umysł i pomagał w problemach gastrycznych. Indianie z wysuszonych i zmielonych owoców robili okłady na rany i uszkodzenia skóry.
Zastosowanie aronii
- Sok z aronii jest wykorzystywany jako barwnik
- Aronia wchodzi w skład suplementów pomagających obniżyć ciśnienie oraz wzmacniających
- Owoce aronii mogą być karmą dla kur
Aronia- składniki mineralne
Owoce aronii są bardzo bogate w związki przeciwutleniające jak flawonoidy, kwasy fenolowe, karotenoidy. Są uznawane za najbogatsze źródło antocyjanów w przyrodzie. Cierpki smak aronii jest spowodowany dużą zawartością garbników i pektyn. Owoce te to doskonałe źródło witamin (A, C, E, K, PP, kwasu foliowego) i minerałów (cynku, magnezu, potasu, wapnia). Owoce aronii dostarczają również cenne mikroelementy: żelazo, selen, bor, mangan, molibden, kobalt, jod.
Same owoce aronii nie ulegają psuciu po zbiorze, ponieważ zawierają substancje bakteriostatyczne zawarte głównie na skórce.
ARONIA-DZIAŁANIE LECZNICZE
Owoce aronii są cenione ze względu na dużą zawartość przeciwutleniaczy, które chronią przed skutkami wywołanymi dużą ilością wolnych rodników w organizmie. Wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybiczne oraz antymutagenne. Zawarte w owocach aronii substancje bioaktywne zmniejszają działanie uboczne leków przeciwnowotworowych i łagodzą skutki radioterapii.
Częste spożywanie owoców aronii w postaci niskosłodzonych przetworów:
- reguluje wydzielanie trawiennych
- obniża wysoki poziomu glukozy we krwi
- może wywierać korzystny wpływ na wątrobę i chronić ją przed działaniem szkodliwych czynników
- wzmacnia naczynia krwionośne i zapobiegają krwotokom
- dzięki zawartości polifenoli hamuje utlenianie lipoprotein o niskiej gęstości (LDL)
- działa przeciwmiażdżycowo i przeciwzapalnie
- przyspiesza usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii oraz toksyn
- dzięki zawartości antocyjanin poprawiają widzenie kolorów, widzenie o zmierzch i rejestrację obrazów
- może okazać się pomocne w przypadku rozwijającej się zaćmy oraz degeneracji plamki żółtej
- korzystnie wpływa na pracę mózgu, pomaga zachować sprawną pamięć i poprawia proces uczenia się
- może mieć duże znaczenie w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych
- doskonale uzupełnia braki witaminowe i mineralne
Aronia-przeciwwskazania
- Choroba wrzodowa i nadkwasota
- Stany zapalne żołądka i dwunastnicy
- Podwyższona krzepliwość krwi
Aronia- interakcje
Proantocyjanidyny oraz antocyjany zawarte w aronii są inhibitorami enzymu CYP3A4, który jest odpowiedzialny za biotransformację niektórych leków, dlatego nie należy przyjmować aronii ani jej przetworów razem z lekami.
Doroszko M., Janda K., Jakubczak K.; Właściwości prozdrowotne wybranych owoców krajowych; Kosmos, T 67, nr. 2 (213), 2018, str. 415-423
Mroczek J. R.; Aronia- cenna roślina użytkowa i lecznicza; Panacea Nr 3 (28), lipiec- wrzesień 2009, str. 22-23
Rumińska A.; Poradnik plantatora ziół; Państwowe Wydawnictwo Rolne i Leśne, Poznań 1991, str. 91- 97
Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2016, str.177-178
Szopa A., Kubica P., Ekiert H.; Ekologia, skład chemiczny, działanie prozdrowotne oraz badania biotechnologiczne aronii czarnoowocowej (Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott), aronii czerwonej (Aronia arbutifolia (L.) Pers.) i aronii śliwolistnej (Aronia x prunifolia (Marsh.) Rehd.); Post. Fitoter. 2017; 18 (2), str. 145-157
Pisulewska E., Andrzejewska J., Fijołek M., Halarewicz A., Mederska M.; 500 przypraw i ziół leczniczych, charakterystyka, wymagania, porady; Wyd. SBM Sp. z. o. o., Warszawa 2015, str. 10
Wawer I.; Aronia Polski Paradoks; Wyd. Agropharm S. A., Warszawa 2006
Wawer I.; Suplementy diety dla Ciebie, czyli jak nie stać się pacjentem; Wydawnictwo Wektor; Warszawa, str.159-162
Wasilewska G. ; Polskie zioła lecznicze i uzdrawiające; Wydawnictwo RM 2015, str.34-35
- Podobne artykuły
Polskie super owoce – najlepsza 11
Owoce zawierają wiele cennych witamin i minerałów, z kolei superowoce charakteryzują się udowodnionym wpływem na zdrowie. Warto więc wybierać rodzime owoce
Jakie zioła zbiera się w listopadzie
Pomimo, że w listopadzie pogoda nie jest zbyt zachęcająca, warto w tym miesiącu wybrać się po korzenie i owoce, które korzystnie wpłyną na nasze zdrowie.
Jakie zioła zbierać we wrześniu
Wrzesień w kalendarzu, więc nastał czas, aby zrobić zapasy cennych ziół i owoców, które mogą się bardzo przydać zimą. Zobacz jakie zioła zbiera się we wrześniu
Aronia w kuchni- jak ją wykorzystać?
Zastosowanie aronii w kuchni- owoce aronii idealnie nadają się do innych przetworów – soków z aronii, dżemów, galaretek, aronię można także suszyć i kandyzować
