- Pokrzywa zwyczajna
Pokrzywa zwyczajna- systematyka
Rząd: Różowce
Rodzina: Pokrzywowate
Rodzaj: Pokrzywa
Gatunek: Pokrzywa zwyczajna
Nazewnictwo
Łacińska: Urtica dioica.
Angielska: Nettle
Niemiecka: Nessel
Polskie nazwy: pokrzywa wielka, koprywa, pekryw, zagawka, pokrzywa dwupienna, pokrzywa parząca, żgajka, parzawka, koprzywa
Łacińska nazwa Urtica pochodzi od słowa uro co oznacza palić lub spalić.
Pokrzywa zwyczajna- występowanie
W naturze pokrzywa występuje na półkuli północnej w znacznej części strefy klimatu umiarkowanego. Jako gatunek obcy rozprzestrzeniła się w strefie umiarkowanej półkuli południowej. Prawdopodobnie pochodzi z Afryki i zachodniej Azji.
Często można ją spotkać w pobliżu zbiorników wodnych, rowów, strumieni. Wyrasta na rumowiskach, przydrożach, skrajach lasów. Spotyka się ją na zaniedbanych łąkach i pastwiskach.
Pokrzywa- odmiany
Na całym świecie istnieje ponad 500 gatunków tego ziela. W Polsce występują 3 gatunki pokrzyw: pokrzywa zwyczajna (łac. Urtica dioica) i pokrzywa żegawka (łac. Urtica urens) oraz pokrzywa konopnilistna (łac. Urtica cannabina)
Surowiec
W medycynie naturalnej wykorzystuje się liście, łodygi oraz korzeń pokrzywy. Rzadziej stosuje się nasiona.
Podobne właściwości wykazuje pokrzywa żegawka (łac. Urtica urens).
Pokrzywa zwyczajna- gdzie ją zbierać?
Bardzo ważne jest, aby pokrzywę zbierać z odpowiednich miejsc. Jeżeli rośnie w miejscach skażonych ekologiczne bardzo prawdopodobne jest, że będzie zawierała w sobie toksyczne związki. Pokrzywa łatwo wchłania i kumuluje ołów, rtęć, kadm, dioksyny, azotany.
Pokrzywy nie wolno zbierać w pobliżu ruchliwych dróg, zakładów przemysłowych, wysypisk śmieci, rzek i zbiorników wodnych. Unikać należy także zbierania pokrzywy w okolicach sadów czy pól, gdzie mogły być stosowane środki ochrony roślin. Należy także unikać łąk, na których były stosowane nawozy sztuczne. Pokrzywa rosnąca w pobliży miejsca składowana obornika lub gnojówki również może zawierać w sobie szkodliwe dla zdrowia azotyny i inne szkodliwe związki.
Święta Hildegarda
Święta Hildegarda uważała, że świeże i młode pędy pokrzywy po ugotowaniu oczyszczają żołądek z zalegającego w nim śluzu. Polecała także pokrzywę na wrzody na ciele w formie okładów. Święta zalecała łączyć pokrzywę z oliwą.
Pokrzywa zwyczajna- składniki mineralne
Liście i ziele pokrzywy dostarczają witaminy: B1, B2, B6, K, E, prowitaminę A, witaminę C, kwas pantenowy, a także sole mineralne: wpnia, potasu, fosforu, magnezu, żelaza. Ziele pokrzywy to doskonałe źródło flawonoidów i kwasów organicznych, w tym kwasu mrówkowego, który odpowiada za drażniące działanie pokrzywy na skórę. Ziele pokrzywy dostarcza także kwasy tłuszczowe (palmitynowy, linolowy, linolenowy), fenolokwasy oraz fitosterole (ß-sytosterol, kampesterol, stigmasterol). Liście pokrzywy są szczególnie bogate w barwniki roślinne jak chlorofil, ksantofil i beta karoten.
Młode liście pokrzywy, które zaleca się szczególnie w kuracjach wiosennych zawierają dużo soli mineralnych: wapnia, fosforu, magnezu, żelaza, potasu, krzemu, siarki, cynku, molibdenu, kobaltu, miedzi, manganu, tytanu.
Korzenie pokrzywy są bogate w sterole, lecytynę, polisacharydy, rozpuszczalną krzemionkę oraz sole wapnia.
Parzące włoski znajdujące się na całej roślinie zbudowane są z głównie z krzemionki. Znajdują się na nich malutkie zbiorniczki wypełnione: histaminą, kwasem mrówkowym, acetylocholiną, serotoniną oraz leukotrienami.
POKRZYWA ZWYCZAJNA DZIAŁANIE LECZNICZE
Komisja Europejska oraz ESCOP zaleca stosowanie pokrzywy w leczeniu I i II stadium przerostu gruczołu krokowego.
Ziele i liście pokrzywy:
- Poprawiają przemianę materii, ułatwiają przyswajanie pokarmów i pobudzają wydzielanie soków trawiennych
- Obniżają poziom cukru we krwi
- Pozytywnie wpływają na trzustkę
- Pomocniczo stosuje się przy kamicy żółciowej
- Zaleca się osobom zażywającym duże ilości leków syntetycznych, po zatruciu grzybami oraz zmagających się z postępującą marskością wątroby
- Oczyszczają jelito cienkie
- Obniżają poziom cholesterolu oraz zmniejszą ryzyko zmian miażdżycowych
- Pobudzają układ krwiotwórczy do produkcji erytrocytów i hemoglobiny
- Wpływają korzystnie na układ limfatyczny oraz zwiększają odporność
- Przynoszą ulgę chorym na astmę czy zapalenie oskrzeli
- Zwalczają katar sienny
- Działają moczopędnie oraz wspomagają wydalenie toksyn z organizmu
- Pomagają rozbić kamienie nerkowe
- Usuwają przykry zapach potu
- Łagodzą objawy menopauzy i zmniejszają bóle menstruacyjne
- Pomagają w pozbyciu się nadmiaru wody z organizmu
- Łagodzą objawy zapalenia i zwyrodnienia stawów, łagodzą objawy rwy kulszowej
- Pozytywnie wpływają na dziąsła oraz zapobiegają osadzaniu się płytki nazębnej
- Wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe
Pokrzywa zwyczajna-działanie niepożądane
Przy dłuższym stosowaniu liści może pojawić się reakcja alergiczna.
Pokrzywa może powodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego: bóle brzucha, nudności
Pokrzywa zwyczajna-przeciwwskazania
- Kobiety w ciąży oraz karmiące nie powinny stosować pokrzywy w dużych ilościach.
- Zmiany nowotworowe w obrębie macicy i dróg rodnych, choroby leczone chirurgicznie
- Przewlekłe choroby nerek i skąpomocz
- Planowany zabieg chirurgiczny, ponieważ istnieje ryzyko krwawień z ran pooperacyjnych
- Obrzęki spowodowane ostrą niewydolnością serca i nerek
- Cysty na jajnikach
- Nadciśnienie i arterioskleroza
Heepen G. H.; Hormony pod kontrolą dzięki sprawdzonym metodom naturalnym; Wyd. Jedność, Kielce 2015, str. 58- 59
Kaczmarczyk P.; Pokrzywa ciągle niedoceniana; Panacea Nr 3-4 (60-61), lipiec- grudzień 2017, str. 26-28
Małachow G.; Zioła dla zdrowia; Wydawnictwo ABA 2004, str., 169-174
Nowak Z. T.; Pokrzywa przywraca zdrowie; Aromat Słowa, Kraków 2018
Ożarowski A.; Ziołolecznictwo- poradnik dla lekarz; Wyd. III PZWL, Warszawa 1982, str. 266-268
Pieszak M., Mikołajczyk P. Ł. ; Właściwości lecznicze pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.); Postępy fitoterapii 4/2010, str. 199-204
Poprzęcki W.; Ziołolecznictwo; Wyd. Spar 1989, str. 29, 31, 79-80
Senderski M.E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2016, str. 500-504
Tyszyńska- Kownacka D., Starek T.; Zioła w polskim domu; Wyd. Watra, Warszawa 1988, str. 170-173
Wielka księga ziół; Reader’s digest; Warszawa 2009
Monografia WHO, Vol. 2, str. 329-341
- Podobne artykuły
Jakie zioła można bezpiecznie stosować w ciąży
Poznaj listę ziół zakazanych i dozwolonych w czasie ciąży. Które zioła można stosować bezpiecznie na dolegliwości towarzyszące ciąży
Fitoterapia w leczeniu cukrzycy
W fitoterapii cukrzycy mamy do dyspozycji wiele surowców roślinnych wspomagających kontrolę poziomu cukru we krwi, a także przeciwdziałających powikłaniom cukrzycy
