- Ostryż długi czyli kurkuma
Ostryż długi to roślina pochodząca z Azji, która u nas znana jest bardziej jako KURKUMA. Kłącze ostryżu ma zastosowane jako przyprawa i barwnik spożywczy.
Ostryż długi- systematyka
Rząd: Imbirowce
Rodzina: Imbirowate
Rodzaj: Ostryż
Nazwy
Łacińska: Curcuma longa, Curcuma domestica
Angielska: Turmeric
Niemiecka: Kurkuma
Polskie nazwy: ostryż domowy, ostryż barwierski; kurkuma, szafran indyjski
Ostryż długi- występowanie
Ostryż prawdopodobnie pochodzi z Indii. Obecnie nie występuje w stanie dzikim. Uprawiany w Indiach, Pakistanie, w Chinach, na Półwyspie Malajskim, Cejlonie i na Antylach.
Ostryż długi- odmiany
Do rodzaju ostryż zalicza się ok 70 gatunków. Na Półwyspie Malajskim, w Indonezji oraz na Jawie występuje ostryż jawajski (łac. Curcuma xanthorrhiza), ostryż wonny (łac. Curcuma aromatica), oraz ostryż plamisty (łac. Curcuma Zedoaria), z których otrzymuje się kłącza o podobnych właściwościach.
Surowiec
Surowcem jest kłącze kurkumy (Curcumae longae rhizoma).
Ostryż długi- historia
Kurkuma była stosowana 1500 lat przed Chrystusem. Wiemy o tym z zapisków w hinduskich Wedach. Roślina ta była uprawiana w Indiach od niepamiętnych czasów i miała zastosowanie jako barwnik do barwienia ryżu na ważne uroczystości. Kurkuma jest wymieniana w Starym Testamencie.
Do Europy kurkuma dotarła razem z innymi przyprawami przez Jedwabny Szlak z Indii. Ostryż dotarł do Afryki Wschodniej drogą morską w VIII wieku, skąd 5 wieków później przywędrował do Afryki Zachodniej. Do Europy drogą morską kurkumę sprowadził Marko Polo. Jednak nie była to zbyt popularna przyprawa w tamtych czasach. Dopiero po I wojnie światowej została doceniona jako lek stosowany w schorzeniach wątroby i woreczka żółciowego.
Ostryż długi w ajurwedzie
Ajurweda stosuje kurkumę do leczenia ran, stanów zapalnych, a nawet raka. Kurkuma ma znaczenie w leczeniu problemów związanych z wątrobą, wysokim cholesterolem oraz trawieniem. Jest także środkiem wykorzystywanym do leczenia siniaków i chorób skóry. Ponadto ostryż ma zastosowanie w leczeniu astmy, oskrzeli, nadpobudliwości i alergii, a także w anoreksji, reumatyzmu, ran cukrzycowych czy zapalenia zatok.
Ostryż długi w medycynie chińskiej
W tradycyjnej medycynie chińskiej kurkuma jest stosowana w leczeniu chorób związanych z bólem brzucha. Kurkuma jest stosowana jako środek wspomagający wytwarzanie czerwonych krwinek, rozpuszcza zakrzepy krwi. Ma zastosowanie w leczeni żółtaczki, czerwonki i biegunek. W medycynie Chińskiej jest powszechnie stosowana jako środek wiatropędny, przeczyszczający i przeciwrobaczy oraz jako lek na dolegliwości wątroby.
Składniki mineralne
Kłącze kurkumy zawdzięcza swój piękny żółty kolor obecności barwników nazywanych kurkumoidami, do których zalicza się między innymi: kurkuminę, dezmetoksykurkumina, bidemetoksykurkumina, zyngiberon. Kurkuma zawiera do 5% olejku eterycznego, którego głównymi składnikami są seskwiterpeny oraz bisabolen. Kłącze kurkumy dostarcza cukrów prostych, skrobi oraz polisacharydów, jest także źródłem aminokwasów i fitosteroli. Ostryż dostarcza również witaminy (niacyna, kwas pantotenowy, wit. B6, kwas foliowy, wit. E, K) i minerały (potas, wapń, żelazo, sód, fosfor, magnez, mangan, selen, cynk, miedź).
OSTRYŻ DŁUGI- DZIAŁANIE LECZNICZE
Kłącze kurkumy:
- Wykazuje działanie żółciopędne i żółciotwórcze
- Ma zastosowanie w leczeniu wrzodów
- Działa wiatropędne
- Korzystnie wpływa na poziom glukozy we krwi
- Hamuje agregację płytek
- Wspomaga odporność, poprzez aktywację komórek T i B, makrofagów, neutrofili
- Jest pomocne w leczeniu zespołu suchego oka, zapalenia spojówek, jaskry, retinopatii niedokrwiennej
- Możne pomóc w redukcji bólów i sztywności w zapaleniu stawów
- Wykazuje silne działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne
- Może mieć znaczenie w profilaktyce chorób neurodegradacyjnych, w tym w chorobie Alzheimera.
Działanie niepożądane
Przy dłuższym stosowaniu może powodować dolegliwości żołądkowe.
Ostryż długi- przeciwwskazania
Niedrożność dróg żółciowych oraz kamienie żółciowe.
Baj T.; Ostryż długi, kurkumą zwany. Lecznicza przyprawa; luty 2009, nr 30/8, str. 15- 17
Charles D. J.; Antioxydant properties of spices, herbs and other sources; Springer Science+Business Media New York 2013, str. 563-580
Lim T. K.; Edible and nonedible plants, Vol. 12, rok 2016, str. 241- 314
Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; wyd. Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna; str. 472-473
von Wyk B. E.; Wink M.; Rośliny lecznicze świata, ilustrowany przewodnik; MedPharm Polska 2008, str. 118
- Podobne artykuły
Ostryż długi- łac. Curcuma longa
Ostryż długi to popularna przyprawa- nazywana kurkumą. , Kurkumę można wykorzystać jako barwnik spożywczy. Swoje właściwości lecznicze kurkuma zawdzięcza kurkuminie.
Zioła żółciotwórcze i żółciopędne
Zioła żółciopędne i żółciotwórcze wspomagają pracę układu pokarmowego, ułatwiają trawienie tłuszczów i chronią wątrobę
Zioła szwedzkie- właściwości i zastosowanie
Zioła szwedzkie zostały opracowane przez szwedzkiego lekarza, doktora Samst. Nalewkę stosuje się między innymi przy problemach skórnych oraz trawiennych,
Rozgrzewające przyprawy idealne na zimę
Jesienią, kiedy za oknami robi się szaro, ponuro i zimno, warto sięgać po rozgrzewające przyprawy, które rozgrzeją, wzmocnią odporność, poprawią nastrój
