- Malina właściwa- właściwości i zastosowanie
Malina to niezwykły czerwony owoc o wielu cennych właściwościach i wartościach odżywczych. Zarówno liście jak i owoce były od dawna wykorzystywane jako środek napotnych stosowany przy wszelkiego rodzaju infekcjach. Dzięki bogactwu składników mineralnych maliny korzystnie wpływają na nasz układ pokarmowy, krwionośny i nerwowy. Od wieków liście malin pomagały kobietom przy porodach. Owoce mali działają korzystnie także na naszą skórę, dlatego często wchodzą w skład maseczek czy peelingów.
Malina – Systematyka
Rodzina: Różowate
Rodzaj: Jeżyna
Gatunek: Malina właściwa
Nazewnictwo
Łacińska: Rubus idaeus
Angielska: Raspberry
Niemiecka: Himbeere
Polskie nazwy: maliniak
Łacińska nazwa gatunkowa pochodzi od koloru owoców, natomiast nazwa rodzajowa pochodzi od góry Ida w Azji Mniejszej, gdzie w starożytności rosły najlepsze maliny, przynajmniej według Dioskoridesa, który nadał nazwę tej roślinie.
Malina – odmiany
Na całym świecie wyróżnia się około 250 gatunków malin, z których ok. 100 występuje w Europie Zachodniej i Środkowej. W Polsce można spotkać ok. 40 gatunków malin. Do popularnych odmian oprócz maliny właściwej można zaliczyć malinę omszoną (R. Strigosus Michx.) czy malinę zachodnią (R. occidentalis) występującą głównie w Ameryce.
W zależności od odmiany owoc może mieć różne zabarwienie, kształt i wielkość. Najczęściej spotyka się owoce w różnych odcieniach czerwieni, znane są także owoce białe, żółte czy czarne.
Malina właściwa- występowanie
Malina występuje w klimacie chłodnym i umiarkowanym półkuli północnej, w Europie i Azji oraz w Ameryce Północnej. Roślina jest uprawiana w Australii, Nowej Zelandii oraz w Chinach. W Polsce często rośnie dziko w lasach, zaroślach, na zboczach, łąkach oraz przy potokach.
Malina właściwa surowiec
Surowcem leczniczym jest owoc maliny oraz liście. Owoce można wykorzystywać zarówno świeże, mrożone, jak i suszone.
Malina trochę historii
Malina jest zaliczana do najstarszych owoców zbieranych przez człowieka, występowała już w neolicie. Pierwsze wzmianki o malinie pochodzą z ok. 300 r. p. n. e. Jako pierwszy malinę wymienił Palladiusz, podając ją jako roślinę uprawną. W lecznictwie liście maliny wykorzystywał miedzy innymi Dioskorides.
W średniowieczu maliny były uprawiane w przyklasztornych ogródkach. Nieco później z owoców zaczęto sporządzać syropy, które podawano jako środek wzmacniający i odżywczy.
W XVIII w. wymieniano pierwsze hodowlane odmiany maliny.
Malina właściwa- zastosowanie
- Z owoców malin przygotowuje się konserwy, dżemy, soki, likiery, octy, które później mają szerokie zastosowanie w procesach produkcyjnych różnych produktów spożywczych
- Jest to roślina silnie miododajna
- Czerwony barwnik znajdujący się w malinach można wykorzystać jako naturalny barwnik do żywności.
Malina wartość odżywcza
Owoce maliny składają się z 85% z wody, zawierają także sporo cukrów, głównie fruktozy, glukozy i sacharozy. Ponadto to doskonałe źródło całego kompleksu witamin, kwasów organicznych, pektyn. Maliny swój piękny kolor zawdzięczają barwnikom: antocyjanom i karotenoidom. Owoce dostarczają również minerały: potas, cynk, mangan, żelazo, magnez, selen, wapń.
Liście maliny zawierają liczne substancje biologicznie aktywne, a ich działanie jest związane głównie z obecnością garbików elagowych oraz flawonoidów. Liście maliny to także źródło kwasów organicznych (mlekowego, cytrynowego), witaminy C i tanin.
MALINA DZIAŁANIE LECZNICZE
- Maliny oczyszczają organizm z zalegających resztek pokarmowych oraz innych substancji toksycznych
- Hamują rozwój bakterii jelitowych i zapobiegają biegunkom
- Zarówno liście jak i owoce malin są dobre na obniżenie gorączki, gdyż pobudzają czynność gruczołów potowych
- Polifenole zawarte w owocach maliny zapobiegają powstawaniu wrzodów żołądka i dwunastnicy
- Maliny wykazują właściwości uspokajające
- Kwercetyna łagodzi stany zapalne naszych stawów
- Roślina ta jest także pomocna dla osób cierpiących na reumatoidalne zapalenie stawów
- Witamina C, w którą bogate są owoce maliny wspomaga produkcję kolagenu, a tym samy pomaga utrzymać sprawne funkcjonowanie chrząstek i stawów
- Liście maliny stosowano dawniej przy porodach, jako środek pomagający skrócić czas trwania porodu
- Liście maliny działają przeciwzapalnie oraz przeciwbakteryjnie
- Dzięki zawartości błonnika i magnezu maliny korzystnie wpływają na układ sercowo- naczyniowy, zmniejszając poziom cholesterolu, obniżając ciśnienie krwi oraz tonizując pracę serca
- Owoce maliny stosuje się do zwalczania infekcji wirusowych i bakteryjnych, którym towarzyszy gorączka
Przeciwwskazania
Wywary z liści maliny nie powinny być nadużywane przez kobiety w ciąży. Stosowanie liści malin jest możliwe tylko w ciąży niskiego ryzyka oraz pod kontrolą lekarza.
W malinach znajdziemy duże ilości puryn, które mają niekorzystne działanie u ludzi ze skazą moczanową oraz niewydolnością nerek.
Zatwardzenia, wrzody i zaburzenia ze strony układu pokarmowego są również przeciwwskazaniem do spożywania malin z większych ilościach.
Malina- działanie uboczne
- Liście maliny mogą zmniejszać wchłanianie niektórych minerałów
- Preparaty z malin mogą zmniejszać działanie niektórych leków
Baranowska A., Radwańska K., Zarzecka K., Gugała M., Mystkowska I.; Właściwości prozdrowotne owoców maliny właściwej (Rubus idaeus); Probl. Hig. Epidemiol. 2015, 96\2, str. 406-409
Górnicka J.; Biblioteka zdrowia, Leki z ogrodu; Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski, 2012, str. 106-107
Lim T. K.; Edible medical and nonmedical plants; V4, Fruits; Spronger 2012, str. 555-569
Ożarowski A.; Ziołolecznictwo- poradnik dla lekarzy; PZWL, wyd. III, Warszawa 1982, str. 233-234
Ożarowski A., Jaroniewski W.; Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie; Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1989r., str.223-224
Senderski M.E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; Wyd. Mateusz E. Senderski; Podkowa Leśna 2015; str. 408-409
Trojan E.; tradycyjne przyprawy, zioła, rośliny lecznicze i mieszanki przypraw; Wyd. AA s. c. Kraków 2004, str. 105
Tyszyńska-Kownacka D., Starek T.; Zioła w Polskim domu; Wyd. Watra, Warszawa 1988r., str. 139-141
Wielka księga ziół, Reader’s Digest, Warszawa 2009
- Podobne artykuły
