Najnowsze artykuły

Zdrowe nawyki żywieniowe- zbilansowana dieta

Zdrowe nawyki żywieniowe

Zdrowe nawyki żywieniowe czy to wymaga wielu wyrzeczeń? Niekoniecznie! Wystarczy poznać kilka zasad zdrowego odżywienia i małymi krokami zamienić je w nawyki.

Psychologia kliniczna na studiach

Rola psychologa klinicznego nabiera ogromnego znaczenia. Ten wymagający zawód daje mnóstwo satysfakcji, ale czy studia I stopnia dają uprawnienia do pracy?

Czym jest skaling i piaskowanie zębów?

Skaling to zabieg wykonywany przy użyciu skalpela, który usuwa kamień nazębny i osad z zębów. Z kolei piaskowanie zębów polega na czyszczeniu zębów przy użyciu pasty piaskowej

Jaki tran dla dzieci wybrać?

Jak wybrać najlepszy tran dla dzieci? W pierwszej kolejności warto wziąć pod uwagę skład- dobre produkty zawierają dużo nienasyconych kwasów tłuszczowych…

Matcha Extereme- wspomóż odchudzanie

Matcha Extereme to suplement o unikatowym połączeniu 4 niezwykłych składników, który wspomaga odchudzanie i każdego dnia dba o Twoją sylwetkę i dobry nastrój.

Fitoterapia w leczeniu insulinooporności

W obliczu rosnącej insulinooporności, coraz więcej uwagi poświęca się naturalnym składnikom diety, które mogą wspierać regulację poziomu cukru we krwi.

Bazylia pospolita to aromatyczna przyprawa, która ma zastosowanie nie tylko w kuchni, ale także w lecznictwie.

Bazylia pospolita – systematyka

Rodzina: Jasnotowce, dawniej Wargowe 
Rodzaj: Jasnotowate
Rodzaj: Bazylia

 

Nazewnictwo

Łacińska: Ocimum basilicum
Angielska: Sweet basil
Niemiecka: Echtes Basilienkraut, Basilikum
Polskie nazwy: bazylia pospolita, wonna, ogrodowa; bazylek ogrodowy, balsam, bazyliszka polska, ziele świętego Józefa, bazylijka, bazyliszka polska,

Słowo, od którego pochodzi nazwa gatunkowa bazylii- basilicos– w języku greckim oznacza królewski, natomiast okimoin oznacza wybitny smak i aromat. W starożytnym Rzymie nazwa bazylii była bardziej kojarzona z bazyliszkiem, przed którym liście rośliny miały chronić.  Natomiast we Francji roślina ta zyskała miano ziela św. Anny.

Bazylia pospolita- występowanie

Pochodzenie bazylii nie jest znane, przypuszcza się, że roślina może pochodzić z Afryki Tropikalnej lub z Indii. Nie występuje dziko, jest uprawiana w krajach podzwrotnikowych Azji, Afryki, Ameryki.

W Europie bazylię uprawiana się głównie w krajach śródziemnomorskich, choć na mniejszą skalę jej uprawy można spotkać również w krajach Europy Środkowej.




Bazylia- odmiany

Znane są odmiany bazylii różniące się smakiem i aromatem. Obecnie opisanych jest ok. 150 -200 gatunków bazylii różniących się budową morfologiczną i składem oraz zawartością olejku eterycznego. 

W Polsce najczęściej możemy spotkać: bazylię pospolitą, czerwoną, grecką, cynamonową i cytrynową.

Bazylia pospolita- surowiec

Surowcem jest ziele bazylii (Basilici herba), zawierające 0,5%- 2,5% olejku eterycznego o zmiennym składzie.

Bazylia pospolita trochę historii

Bazylia znana jest od co najmniej 1500 lat p. n. e. Od dawien roślina ta jest kojarzona z czymś królewskim, a w niektórych wierzeniach nawet boskim. Hindusi uważali bazylię za roślinę świętą i poświęcili ją lokalnym bogom: Wishnu i Krisznie.

Pierwsze wzmianki o tej roślinie pojawiają się w indyjskich księgach objawionych. Staroindyjskie teksty wskazują, że ludy Indii znały bazylię jako gatunek doniczkowy. Z korzenia pewnego gatunku bazylii, znanego w Indiach, wyrabiano ludowe bransolety i naszyjniki.

Bazylia była jednym z pierwszych ziół opisanych w chińskich księgach jako środek stosowany w dolegliwościach żołądka i nerek.

Do Europy roślina ta została przywieziona z Iranu po wyprawach wojennych Aleksandra Wielkiego. Początkowo pojawiła się w Grecji, skąd rozprzestrzeniła się w innych krajach rejonu śródziemnomorskiego.

W czasach antycznych pisano, że zioło to jest szkodliwe dla żołądka, moczu czy oczu, niektórzy ze starożytnych wierzyli, że roślina ma zdolność rodzenia skorpionów. Jednak pomimo złej opinii w Grecji bazylia była uważana za królewskie pachnidło.

Galen i Dioskurydes uważali, że bazylii nie powinno się stosować wewnętrznie, podczas, gdy Pliniusz i arabscy lekarze twierdzili odwrotnie. Bazylia była określana przez różnych uczonych jako roślina o przeciwstawnych siłach działania.

W Rzymie bazylia była prawdopodobnie rośliną ozdobną i przyprawową. I chociaż początkowo roślina ta była uważana jako symbol nienawiści szybko zyskała miano małego cudu świata. Rzymianie stosowali bazylię jako środek zmniejszający wzdęcia, odtruwający oraz moczopędny. Kobiety karmiące dzieci spożywały bazylie jako środek mlekopędny. Często była też uważana za zioło miłości.

Germanie przyjęli bazylię do uprawy w XII stuleciu, uznając właściwości lecznicze nadane przez starożytnych za skuteczne.

Święta Hildegarda polecała bazylię jako zioło przeciwgorączkowe. A jednocześnie  przestrzegała przed wąchaniem bazylii, co miało być niebezpieczne.

Do Europy Środkowej, w tym do Polski, bazylia dotarła w XV w, gdzie początkowo była hodowana w oranżeriach i doniczkach.

W Polskiej literaturze wzmianki o bazylii znajdziemy w dziele Marcina z Urzędowa oraz w Zielniku Syreniusza, gdzie pojawia się opis czterech odmian bazylii: wielkiej, cytrynowej, mniejszej i kędzierzawej.

Bazylia pospolita- zastosowanie

  • Jest to roślina miododajna
  • Bazylia odstrasza komary, mącznika, mszyce oraz muszki owocówki.
  • W dawnych czasach zalecano dodawać ziele bazylii do paszy dla ciężarnych klaczy i oślic, oraz jako środek mlekopędny dla zwierząt.
  • Olejek z bazylii jest wykorzystywany w przemyśle perfumeryjnym
  • Ma także zastosowanie jako środek poprawiający smak i zapach produktów spożywczych w ilości do 5% 




Bazylia – wartość odżdywcza

Ziele bazylii jest surowcem olejkowych, który zawiera około 1,5% olejku. W skład olejku bazyliowego wchodzą: linalol, metylochawikol, chawikol, kamfora, α-pinen, cynamonian metylu, eugenol, L-linalol, kamfora. Ponadto ziele bazylii zawiera garbniki, saponiny gorycze. Jest to źródło wielu fenylokwasów: cynamonowego, wanilinowego, kawowowego, 4-hydroksybenzoesowego, chlorogenowego, rozmarynowego, ferulowego, galusowego.
Kolejną grupą związków znajdujących się w bazylii są pochodne katechiny, fenole i polifenole, flawonoidy, steroidy. Bazylia zawiera barwniki karotenoidowe, a ciemne odmiany także barwniki antocyjaninowe. Bazylia jest źródłem witamin A, C, E oraz minerałów: fosforu, potasu, magnezu, wapnia, siarki, żelaza, miedzi, cynku, manganu, kobaltu, sodu.

Nasiona bazylii są bogate w śluz.

Bazylia pospolita zawdzięcza swój korzenny posmak dużej zawartości eugenolu, natomiast bazylia cytrynowa zawiera duże ilości limonenu.

 

BAZYLIA POSPOLITA DZIAŁANIE LECZNICZE

Bazylia jest stosowana w łagodnych zaburzeniach trawiennych, zwłaszcza u dzieci, nawet bardzo małych i osób starszych z objawami odbijania się, nudności, braku łaknienia, bólów epigastrycznych, wzdęć, zmniejszonej tolerancji na tłuszcze i produkty białkowe. Nasiona bazylii są bogate w śluz i działają powlekająco na błony śluzowe, podobnie jak siemię lniane.

Ziele bazylii

  • Pobudza wydzielanie soków żołądkowych oraz przyspiesza trawienie
  • Przywraca naturalne ruchy perystaltyczne jelita
  • Wykazuje działanie wiatropędne, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne,
  • Hamuje nadmierny rozwój flory bakteryjnej
  • Wspomaga przemianę materii oraz zwiększa przyswajanie pokarmów
  • Jest pomocne w zapobieganiu i leczeniu nudności i wymiotów 
  • Wykazuje działanie ochronne na śluzówkę żołądka, łagodząc stany zapalne i chroniąc łagodząc wrzody
  • Pobudza krążenie krwi i limfy, a w medycynie ludowej bazylia jest stosowana jako środek czyszczący krew
  • Łagodzi napięcia oraz obniża ciśnienie krwi
  • Obniża poziom cholesterolu we krwi
  • Działa przeciwkaszlowo, łagodzi zapalenie gardła, oczyszcza oskrzela z zalegającej wydzieliny
  • Wspomaga układ immunologiczny
  • Działa delikatnie uspokajająco i wspomaga prawidłową pracę układu nerwowego
  • Wykazuje działanie przeciwbólowe
  • Jest pomocne przy migrenowych bólach głowy 
  • Wpływa pozytywnie na wzrok, pomaga przy tzw. kurzej ślepocie, zapobiegają powstawaniu zwyrodnień plamki żółtej oraz zaćmy
  • Pobudza pracę nerek oraz pomaga je oczyszczać
  • Ma działanie moczopędne
  • Może zmniejszać obrzęki zastoinowe 
  • Działa mlekopędnie,
  • Działa rozkurczowo, łagodzi bóle menstruacyjne
  • Pomaga na chorobę górską
  • Zmniejsza stany zapalne oraz obrzęki, działa przeciwzapalnie
  • Przyspiesza gojenie się ran 
  • Jest środkiem antyseptycznym.
  • Działa przeciwpasożytniczo, a w dużych dawkach przeciwpierwotniakowo i przeciwfungistycznie.
  • Wykazuje działanie przeciwbakteryjnie zarówno na bakterie gram dodatnie jak i gram ujemne.
  • Skutecznie odstraszy komary
  • Działa kojąco na dziąsła

Bazylia pospolita przeciwwskazania

  • Ciąża ze względu na możliwość działania mutagennego
  • Małe dzieci
  • Osoby z chorą wątrobą

Bazylia pospolita- interakcje z lekami

Olejek bazyliowy wykazuje synergizm z antybiotykami i chemioterapeutykami (Imipenem i ciprofloksacyną) wobec bakterii P. Aeruhinosa. 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Arnal-Schnebelen B., Goetz P., Paris M.; Lecznicze dary natury, 200 uzdrawiających ziół; Reader’s Digest; Warszawa 2004, str. 40

Bremness L.; Wielka księga ziół; Wiedza i Życie, Warszawa, str. 101

Czikow P., Łaptiew J.; Rośliny lecznicze bogate w witaminy; Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1987 r., str. 65

Fnimh A. C.; Encyclopedia of herbal medicine; DK New York 2016; Wyd. 3, str. 241

Jadczak D., Grzeszczuk M.; Bazylia; Panacea nr.2 (11), 2005, str. 28-30

Kawałko M. J.; Historie ziołowe; Krajowa agencja wydawnicza, Lublin 1986r., str. 62, 65, 69, 192-204

Król-Kogus B.; Aktywność biologiczna i właściwości lecznicze bazylii (Ocimum basilium L.); w: Danielewska A., Maciąg K.; Wybrane właściwości roślin- najnowsze doniesienia; Wydawnictwo Naukowe Tygiel, Lublin 2019, str. 22-31

Małachow G.; Zioła dla zdrowia, Oficyna Wydawnicza ABA Sp. z o.o. 2004, str. 73-75

Mindel E.; Biblia witamin; Wiedza i życie, Warszawa 1993, str. 157

Ody P.; Zioła w domu; Świat Książki, 1996, str. 24

Olechnowicz- Stępień W., Lamer-Zarawska E.; Rośliny lecznicze stosowane u dzieci; PZWL, Warszawa 1992, str. 72-75

Ożarowski A.; Ziołolecznictwo- poradnik dla lekarzy; PZWL, wyd. III, Warszawa 1982, str. 191

Poprzęcki W.; Ziołolecznictwo; Wydawnictwo Spar, 1989r., str. 42,

Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; wyd. Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2016; str.189-192

Small E., Deutsch G.; Culinary herbs for short season gardens; National Research Council of Canada& Ismant Associates Ins. 2001 r., str. 38-40

Tobyn G., Denham A., Whitelegg M.; The western herbal tradition, 2000 years of medicinal plant knowledge; Elsevier 20011, str. 221-227

Tyszyńska- Kownacka D., Starek T.; Zioła w Polskim domu; Wyd. Watra, Warszawa 1988r, str.53-54

Wielka księga ziół, Reader’s digest, Warszawa 2009

Vocka G.; Rośliny lecznicze od A do Z uprawa i pielęgnacja, zbiory i przechowywanie, działanie zdrowotne; Wyd. Klub dla Ciebie, 2005, str. 25-26, 106, 125, 130

http://ziolowyporadnik.pl/ziola/bazylia/ (26.01.2014)

http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/medycyna-niekonwencjonalna/bazylia-na-wzdecia-i-niestrawnosc-wlasciwosci-lecznicze-bazylii_41551.html (26.01.2014)

http://www.medicalnewstoday.com/articles/266425.php (26.01.2014)

http://www.swiatkwiatow.pl/bazylia-bazylia-pospolita-bazylia-wonna-bazylia-wlasciwa-id616.html (26.01.2014)

http://bonavita.pl/bazylia-wlasciwosci-zastosowanie-i-przechowywanie- (05.02.2019)

https://rozanski.li/1127/ziele-bazylii-herba-basilici-jako-przyprawa-i-lek/ (16.05.2020)




Rośliny odstraszajace komary

Komary potrafią popsuć letni wieczór. Co zrobić, aby się ich pozbyć? Warto posadzić w okolicy tarasu lub na balkonie rośliny, które dzięki olejkom eteryczny modstraszą komary.

Barwnik e 173

E 173 Aluminium- Barwniki spożywcze

E173 czyli aluminium jest barwnikiem pochodzenia naturalnego. Zmienia on barwę produktów na metaliczny, srebrny odcień. Sprawdź dlaczego należy go unikać

Jakie zioła zbiera się w lipcu

W lipcu zbiera się zioła, które można suszyć na herbatki albo macerować w oleju. Najczęściej zbiera się dziurawiec, lipę, cykorię, dziewannę

Awokado jako superfood

Awokado to przedstawiciel SuperFoods. Należy do grupy produktów, które nieprzetworzone, odznaczają się wysoką wartością zdrowotną,

E 123 Amarant- Barwnik spożywczy

Amarant czyli E 123 to syntetyczny barwnik dodawany do produktów spożywczych, napojów alkoholowych i kosmetyków, aby nadać im głęboki czerwono- niebieski kolor

Olejek miętowy zastosowanie w aromaterapii

Olejki miętowe słyną z bardzo silnych właściwości przeciwbólowych i chłodzących, które zawdzięczają mentolowi. Ponadto olejek jest stosowany w dolegliwościach trawiennych

Olej z dziurawca- właściwości

Olej z dziurawca zwany jest świętojańską oliwą, upatruje się w nim właściwości przeciwbakteryjne, antyseptyczne, przeciwnowotworowe. To doskonały preparat do….