- Owoce dzikiej róży- właściwości
Nazewnictwo
Łacińska: Rosa canina
Angielska: Rose, Dog Rose
Niemiecka: Rose, Hund Rose
Polskie nazwy: róża polna, pospolita, cierniowa, głogowa; głóg polny, szypszynka, nieszpułki, pisa róża, baźka,
Dzika róża – występowanie
Róża rośnie dziko na półkuli północnej w strefie umiarkowanej i ciepłej. Pochodzi z rejonów Azji Środkowej i Południowo-Zachodniej, skąd rozprzestrzeniła się do Afryki Północnej i dalej do Europy. Można ją spotkać także w Australii i Nowej Zelandii.
W Polsce różę dziką można spotkać na obrzeżach lasów, leśnych przydrożach oraz słonecznych polanach. Rośnie na polach, łąkach, nieużytkach, często sadzona w parkach jako krzew ozdobny oraz jako element żywopłotu.
Odmiany róży
Na świecie znanych jest 1400 gatunków i odmian róż. Na terenie Polski występuje ok. 20 gatunków róży różniących się barwą kwiatów oraz kształtem owoców. Oprócz dzikiej róży w Polsce najczęściej można spotkać różę pomarszczoną (Rosa rugosa).
Dzika róża- surowiec
Surowcem leczniczym są w zasadzie wszystkie części rośliny, od nasion poprzez liście, płatki kwiatów, owoce, aż po korzeń. Największą aktywność przeciwutleniającą posiada sok z owoców róży, następnie wyciąg, a na samym końcu syrop z płatków i owoców.
Trochę historii
Indianie amerykańscy stosowali owoce róży jako pożywienie, z kolei z liści sporządzali herbatę i surówki.
W starożytnej Babilonii i Persji róża była poświęcona bogini miłości. To właśnie z tych terenów roślina dotarła do Azji Mniejszej, a następnie do Egiptu i Rzymu. Pisali o niej Safona i Homer, znali ją Hipokrates i Teofrast. Dioskurydes polecał wydrążone owoce róży jako środek przy niedożywieniu, a płatki róży gotowane w winie jako lek na nieżyt żołądka.
Z owoców róży Rzymianie sporządzali wino i potrawy.
Średniowiecze nazywało różę królową kwiatów, jej piękno opiewali poeci i pieśniarze.
Sfery arystokratyczne powszechnie stosowały wodę różaną, która służyła do obmywania rąk podczas wykwintnych bankietów. Woda różna była jednym z najpopularniejszych pachnideł Dalekiego Wschodu, często uważano ją za talizman chroniący od zła.
W Polsce roślina znana jest od czasów średniowiecza. Syreniusz polecał różę jako lek przy krwiopluciu, krwawych wymiotach, czerwonce i kamicy nerkowej.
Medycyna ludowa
Rozcieńczonym moszczem z owoców róży z dodatkiem soku z cytryny i pigwy leczono febrę. Róża często była także stosowana przy reumatyzmie, kaszlu i kokluszu. Owoce i sok z dzikiej róży stosowano przy gruźlicy, kamieniach nerkowych i żółciowych, nadciśnieniu czy kłopotach z sercem.
Owoce dzikiej róży- wartość odżywcza
Naukowcy wyszczególnili ponad 130 związków zawartych w dzikiej róży, które dobroczynnie wpływają na organizm. Owoce dzikiej róży są uważane za jedno z bogatszych źródeł witaminy C (kwas askorbinowy i dehydroaskorbinowy). Szacuje się, że zawierają jej nawet 30 razy więcej niż cytryny czy 10 razy więcej niż czarna porzeczka. Już 1-3 owoce tej rośliny są w stanie pokryć nasze dzienne zapotrzebowanie na tą witaminę.
Owoce róży zawierają substancję zwaną galaktolipidem. Jest to substancja, która ma dobroczynne działanie na nasze stawy. Związek ten ma szczególne znaczenie w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów. Galaktolipid hamuje napływ białych krwinek do stawów, co zapobiega powstawaniu stanów zapalnych.
OWOCE DZIKIEJ RÓŻY- DZIAŁANIE LECZNICZE
- Działają ogólnie wzmacniająco i korzystnie na przemianę materii
- Pomagają przy zatruciach pokarmowych
- Rozszerzają naczynia krwionośne oraz obniżają poziom złego cholesterolu
- Są pomocne w leczenie chorób dróg moczowych
- Zwiększają wydalanie substancji szkodliwych z organizmu
- Wspomagają system odpornościowy
- Uzupełniają niedobory witaminowe
- Działają ochronnie na stawy
- Biorą aktywny udział w tworzeniu kolagenu, zapobiegając tym samym procesom starzenia się skóry.
- Wykazują działanie przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe
Przeciwwskazania
Jedyne środki ostrożności muszą zachować osoby przyjmujące koagulanty, ponieważ przy zwiększonej ilości przyjmowanej witaminy C może dojść do niepożądanej interakcji, której skutkiem może być niekontrolowane krwawienie.
Owoców róży nie należy przyjmować przy kamicy szczawiowej, ostrożnie należy ją dawkować przy zwiększonej krzepliwości krwi i skłonności do zakrzepów.
Owoce dzikiej róży- odwar
- 2- 2,5 łyżki rozdrobnionych owoców
- 2 szklanki wody
Rozdrobnione owoce róży zalać letnią wodą i gotować przez 3 minuty na małym ogniu, nie dopuszczając do wrzenia, odstawić na 10 minut i przecedzić. Pić po pół szklanki 3-4 razy dziennie jako środek wzmacniający i poprawiający metabolizm, moczopędny, zapobiegający nieżytom jelit, w dolegliwościach reumatycznych i cukrzycy.
Ballaun B; Domowe kuracje od A do Z cz. 2; Wyd. „JOT” Jolanta Orłowska, Kielce 2017, str. 44-48
Ogrodnik Z.; Dziennik zdrowia, naturalne metody leczenia 2018; Videograf, Chorzów 2017, str.122
Osińska E.; Róża dzika, lecz oswojona…; Panacea Nr 4 (9), październik 2004, str. 10-13
Ożarowski A.; Ziołolecznictwo- poradnik dla lekarzy; PZWL, wyd. III, Warszawa 1982, str. 228-231
Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; Wyd. Mateusz E. Senderski; Podkowa Leśna 2016; str. 539-542
https://portal.abczdrowie.pl/wlasciwosci-dzikej-rozy (przed 07.09.2015)
http://naturalniezdrowy.com.pl/dzika-roza-aromatyczne-lekarstwo/(przed 07.09.2015)
http://www.poradnikzielarski.pl/ziola-lecznicze/owoc-dzikiej-rozy.html (przed 07.09.2015)
- Podobne artykuły
Rośliny lecznicze zbierane zimą
Zimą można zbierać takie surowce zielarskie jak: jałowiec, świerk, gwiazdnica, przytulia. To także czas zbierania dzikich owoców: róży, berberysu, brusznicy
Zastosowanie róży w kuchni
Zastosowanie płatków i owoców róży w kuchni- marmolady, konfitury, octy, miody, słodycze aromatyzowane różą, suszone owoce idealne na pyszną herbatkę
Jakie zioła zbiera się w październiku
Październik to najlepszy czas na zbiór korzeni roślin leczniczych oraz dzikich owoców. Warto zbierać w tym czasie korzenie i suszyć je, aby korzystać z ich niezwykłej mocy