Kwas foliowy metabolizm

Wolny kwas foliowy jest wchłaniany bezpośrednio w górnej części jelita cienkiego, z kolei foliany początkowo ulegają hydrolizie przy udziale koniugazy. Z pożywienia wchłania się około 30-50% folianów, natomiast z preparatów farmaceutycznych około 70-80%. Zawarty w pożywieniu kwas foliowy jest wykorzystywany przez organizm w około 25%. Znacząca cześć folacyny łączy się z kwasem glutaminowym i w takiej formie może być magazynowana w wątrobie w ilości 10 mg. Większe ilości kwasu foliowego są wydalane z moczem w postaci pochodnych kwasu p-amonobenzoesowego i pterydyny.
Foliany zawarte w pożywieniu zostają przekształcone w kawas foliowy przy udziale witaminy B12, witamina ta aktywuje także sam kwas foliowy do przekształcenia w aktywną folacynę.

Foliany biodostępność

Foliany występują w produktach głównie w postaci poliglutaminianów. Aby związki te zostały wchłonięte w jelicie powinny być zhydrolizowane do monoglutamininaów, jednak do zajścia tej reakcji konieczna jest obecność enzymów.

Biodostępność folianów jest związana z pH w jelicie, od którego zależy aktywność enzymów katalizujących hydrolizę poliglutaminianów. Niestety pH to obniża się podczas spożywania posiłków, może też być obniżone przez jony kwasów organicznych, niektóre leki czy alkohol, co przyczynia się do zmniejszenia wchłaniania folianów.
Biodostępność folianów zależy również od postaci w jakiej występują w produktach, rodzaju tych produktów, sposobie ich obróbki. Na biodostępność wpływają także przyjmowane leki oraz spożywanie alkoholu, czy palenie papierosów. Biodostępność witaminy B9 zmniejszają stany zapalne w układzie pokarmowym.

Kwas foliowy toksyczność

Podawanie dziennie po 15 mg kwasu foliowego w ciągu miesiąca powodowało wystąpienie u pacjentów bezsenności, rozdrażnienia oraz zaburzeń ze strony układu pokarmowego. Stosowanie dużych dawek przez dłuższy czas przyczynia się do tworzenia się szkodliwych kryształów folacyny w moczu. Dawka powyżej 1500 mikrogramów na dobę powoduje utratę apetytu, nudności, wzdęcia. Inne objawy to skórne odczyny alergiczne czy odwracalne zabarwienie skóry. Duże dawki kwasu foliowego mogą wywoływać drgawki u epileptyków stosujących fenytoinę.
Duże dawki Witaminy B9 mogą maskować niedobory witaminy B12, dlatego nie powinny być stosowane u pacjentów z niedokrwistością, ponieważ mogą przysłonić ujawnienie się objawów anemii złośliwej.