Najnowsze artykuły

Fitoterapia w leczeniu insulinooporności

W obliczu rosnącej insulinooporności, coraz więcej uwagi poświęca się naturalnym składnikom diety, które mogą wspierać regulację poziomu cukru we krwi.

Poznaj polskie superfood na zimę

Chociaż superfoods kojarzą nam się z nieco egzotycznymi wynalazkami, warto poszukać Polskich superfood, które szczególnie zimą mogą wspomóc nasze zdrowie

Jak wybrać dobrej jakości chleb?

Dobrej jakości chleb stanowi ważny składnik zbilansowanej diety. Chleb powinien być twardy, ciężki, po przekrojeniu powinien się ciągnąć i lepić do noża.

Jak analizować wyniki badań krwi

Regularne badania krwi pozwalają określić zmiany w poszczególnych parametrach, dzięki czemu łatwiej jest wychwycić czy coś się dzieje z naszym zdrowiem

Gorczyca czarna- systematyka

Rodzina: Kapustowate
Rodzaj: Kapusta
Gatunek: Kapusta czarna

 

Nazewnictwo

Łacińska: Brassica nigra, Sinapis nigra
Angielska: Black mustard
Niemiecka: Schwarzer Senf
Polskie nazwy: cieplucha, kapusta czarna, kapusta gorczyca, gorczyca pospolita

 

Gorczyca czarna- występowanie

Gorczyca czarna pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, obecnie uprawiana w całej Europie, Ameryce Północnej i Azji.

 

Odmiany

Rodzina kapustowatych liczy około 150 gatunków. Gorczyca czarna posiada 5 odmian botanicznych, przy czym tylko 2 są uprawne.

Oprócz gorczycy czarnej często spotyka się gorczycę jasną (łac. Sinapsis alba) oraz gorczycę polną (łac. Sinapsis juncea).

  

Surowiec

Surowcem leczniczym są nasiona gorczycy czarnej (Sinapis nigrae semen). W lecznictwie ludowym wykorzystuje się także olejek gorczyczny (Sinapis oleum) otrzymywany z jej nasion.




Gorczyca czarna- historia

 Gorczyca jest jedną z najstarszych przypraw, o których można przeczytać w zapiskach sanskryckich pochodzących z 3000 r p.n.e. Wiadomo, że już w tym czasie była to roślina udomowiona. Olejek z rośliny był wykorzystywany do balsamowania królów egipskich. Starożytni Grecy przypisywali odkrycie gorczycy Asklepiosowi, ale to Pitagoras wprowadził gorczycę do lecznictwa w postaci plastrów gorczycowo- octowych na rany pochodzące od ukąszeń węży. W starożytności stosowano okłady z gorczycy, aby stymulować krążenie krwi i ogrzać zimne stopy i dłonie. Gorczycę stosowano także w leczeniu stawów i reumatyzmu. Pliniusz twierdził, że gorczyca jest lekiem na 44 choroby. Zauważył on także, że liście gorczycy poprawiają smak innych gotowanych roślin. Stąd też w starożytnym Rzymie zarówno nasiona jak i liście były bardzo popularną przyprawą, zwłaszcza do mięs. Przypuszcza się, że w dziełach antycznych lekarzy występuje raczej gorczyca biała.

Z tekstów XVIII wiecznej encyklopedii wiemy, że gorczyca rosła dziko w północnej części Europy. Wówczas też przypisywano nasionom gorczycy działanie antyszkorbutowe, uśmierzające ból zębów i dziąseł, perystaltyczne, periodotwórcze, moczopędne. Nasiona gorczycy miały rozpuszczać kamienie nerkowe, a także stosowano je jako lek na zatrucia.  Sądzono, że nasiona gorczycy popijanie sokiem z ogórków miało łagodzić napady padaczki. Z nasion roztartych z octem robiono okłady na liszaje, wrzody, parchy głowowe i inne schorzenia skóry.

Niewątpliwie zastosowanie gorczycy zewnętrznie ma duże znaczenie w lecznictwie już od czasów antycznych.

 

 

Gorczyca czarna w medycynie ludowej

W medycynie ludowej stosowano gorczycę w postaci plastrów lub gorczyczników pomocniczo w bólach mięśniowych, zapaleniu ścięgien, przy odoskrzelowym zapaleniu płuc oraz zapaleniu opłucnej.

W lecznictwie ludowym odwary z nasion gorczycy stosowano do znieczuleń wątroby i śledziony, a także jako środek na ból gardła i impotencję. Nasiona gorczycy stosowano także przy łysieniu, epilepsji i bólach zębów. Olejek gorczyczny miał zastosowanie jako środek wzmacniający porost cebulek włosowych, był także stosowany przy zapaleniu opłucnej i płuc. Gorczycę polecano jako składnik herbatek o działaniu przeczyszczającym.

W Ajurwedzie powszechnie stosuje się zarówno nasiona gorczycy jak i olejek. Nasiona mają zastosowanie przy chorobach skóry, infekcjach oraz przy pasożytach. Z kolei olejek gorczycowy działa stymulująco, poprawia trawienie i jest składnikiem wielu mazideł stosowanych do masażu w wielu chorobach układu nerwowego.

 

Składniki mineralne

Głównym składnikiem nasion gorczycy jest olejek eteryczny. Gorczyca swoje działanie zawdzięcza glikozydowi – synigrynie. Ponadto nasiona gorczycy czarnej są bogate w olej tłusty, z które wyizolowano kwas erukowy, kwas eikozanowy, kwas arachidowy, linolowy, linolenowy. Gorczyca zawiera również flawonoidy, fotosterole, saponiny, niewielkie ilości śluzów.

Glikozyd sinigryna, obecny w nasionach, po zwilżeniu wodą rozdrobnionych nasion rozpada się na glukozę, kwaśny siarczan potasu i izosiarkocyjanian allilu. Ten ostatni jest składnikiem olejku gorczycznego. 

 

Gorczyca czarna- zastosowanie 

  • Nasiona gorczycy są surowcem do produkcji różnych rodzajów musztardy
  • Przemysł farmaceutyczny wykorzystuje nasiona gorczycy do produkcji okładów i plastrów rozgrzewających stosownych przy bólach reumatycznych

GORCZYCA CZARNA DZIAŁANIE LECZNICZE

Nasiona gorczycy czarnej:

  • Pobudzają czynność żołądka i wspomagają trawienie, zwłaszcza tłustych potraw
  • Korzystnie wpływają na perystaltykę jelit i przyswajanie pokarmów
  • Dawniej były stosowane jako środek wymiotny
  • W formie okładów pomagają przy zimnych stopach i dłoniach
  • W postaci woreczków stosowanych zewnętrznie pomagają przy zapaleniu płuc oraz opłucnej
  • Łagodzą bóle głowy i neuralgie
  • Mają zastosowanie w łagodzeniu bólów gośćcowych, zapalenia korzonków nerwowych i nerwobóli
  • Pomocniczy  wykorzystuje się je przy bólach mięśniowych, zapaleniu ścięgien

 

Gorczyca czarna działanie niepożądane

Okłady z gorczycy trzymane zbyt długo na skórze mogą spowodować jej uszkodzenia z objawami stanu zapalnego, a nawet martwicę skóry. Przy zbyt dużych dawkach gorczycy przyjętych doustnie może nastąpić nadmierne przekrwienie błon śluzowych przewodu pokarmowego, a nawet uszkodzenie kłębków nerkowych, krwiomocz i białkomocz. Długotrwałe, a nawet zbyt częste spożywane gorczycy może powodować uszkodzenia gruczołu krokowego, a nawet powstanie wola.

Olejek gorczyczny ma bardzo ostry i nieprzyjemny zapach oraz bardzo silne działanie. Stosowany na skórę powoduje powstawanie pęcherzy i ośrodków martwiczych na skórze. Ponadto nadmierne spożycie olejku gorczycznego powoduje impotencję u mężczyzn.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Grau J., Jung R., Münker B.; Zioła i owoce leśne; Świat Książki, 1996r., str. 263

Jeanne D’Andrea; Ancient herbs; The J. Paul Getty Museum Gardens; California 1982, str. 57-58

Kawałko; J.; Ziołowe historie; Krajowa Agencja Wydawnicza, Lublin 1986r., str. 45,128,  244-261

Linde G. I E.; Przyprawy od A do Z, Wydawnictwo Watra, Warszawa 1974,

Motta G.B.; Lecznicze rośliny Biblii; Wydawnictwo Esprit, Kraków 2016, str. 93-94

Ożarowski A.; Ziołolecznictwo- poradnik dla lekarzy; PZWL, wyd. III, Warszawa 1982, str. 90-91

Ożarowski A., Jaroniewski W.; Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie; Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1989, str. 166-167

Peter K.V.; Handbook of herbs and spices, vol. 2, CRC Press 2004, str. 209-217

Rostafiński J.; Zielnik czarodziejski to jest zbiór przesądów o roślinach; Akademia Umiejętności, Kraków 1893, str. 23

Rybak D.; Rośliny lecznicze Atlas; Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1993, str. 112-113

Sawicka B., Kotiuk E.; Gorczyce jako rośliny wielofunkcyjne; Acta Sci. Pol., Agricultura 6(2) 2007, str. 17-27

Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2016, str. 289-290




Koper włoski

Koper włoski (fenkuł) – właściwości: łagodzi problemy trawienne, wzmacnia odporność, pozwala szybciej zwalczyć przeziębienie

Curry-aromatyczna przyprawa z Indii

Curry to bardzo aromatyczna przyprawa, a dokładnie mieszanka przypraw, która wywodzi się z kuchni indyjskiej. Najpopularniejsze danie z jej …

Jak stosować anyż w kuchni

Anyżek, a w zasadzie biedrzeniec anyż to aromatyczna przyprawa, którą stosuje się do świątecznych wypieków, ale to nie jedyne zastosowanie anyżku w kuchni…

Przepis na kethcup

Przepis na ketchup z pomidorów

Prosty przepis na pyszny domowy ketchup, który można przygotować w domu i cieszyć się jego smakiem przez cały rok. Wystarczą pomidory…

Korzyści i wartości odżywcze kiszonek

Kiszonki wykazują pozytywny wpływ na zdrowie, stanowią skarbnicę witamin, składników mineralnych oraz probiotyków. Dlatego warto po nie często sięgać

Co to jest bukiew?

Bukiew to orzeszki będące owocami buka. Bukiew dojrzewa na jesienie, kiedy to zbiera się ją spod drzew. Orzeszku buka można spożywać na surowo, świetnie sprawdzą się jako dodatek do ciastek

Banan zwyczajny (Musa X paradisiaca)

Banany, które chętnie jadamy są owocem najpopularniejszego bananowca na świecie. Jest nim banan zwyczajny (Musa x paradisiaca), nazywanego jest tez rajską figą

Cukier a zdrowie

Cukier działa w organizmie tak jak narkotyk. Dlatego cukier uzależnia i ciągle chcemy go wiecej, i więcej…

Matki Boskiej Zielnej- 15 sierpnia

Święto Matki Boskiej Zielnej to jedno z najważniejszych świąt maryjnych. W dzień ten wierni przynoszą do kościoła bukiety z ziół