- Cebula zwyczajna- łac. Allilum cepa
Systematyka
Rodzina: Amarylowate
Rodzaj: Czosnek
Gatunek: Cebula jadalna
Nazwy
Łacińska: Allilum cepa
Angielska: Onion
Niemiecka: Zwiebel
Polskie nazwy: dymka, skulibaba, cebula ogrodowa, cebula jadalna
Cebula to uniwersalne warzywo popularne w wielu kuchniach świata. Można ją spożywać w każdej postaci urozmaicając prawie każde dane. Ma doskonałe walory odżywcze i smakowe.
Cebula jest jednym z najsilniejszych naturalnych antybiotyków. Ludy spożywające duże ilości cebuli żyją dłużej oraz rzadziej chorują na nowotwory. Wykazuje właściwości wzmacniające i dezynfekujące. Korzystnie wpływa na układ pokarmowy, zmniejsza nadciśnienie.
Cebula- występowanie
Cebula prawdopodobnie pochodzi z terenów dzisiejszego Afganistanu, Iranu i Turcji, skąd trafiła do Egiptu, a później do Grecji.
Obecnie uprawiana na całym świecie.
Cebula- odmiany
Kształt, wielkość oraz kolor cebuli uzależnione są od odmiany. Najczęściej spotykanymi odmianami cebuli są: cebula brązowa, biała, żółta i czerwona. W zależności od kształtu możemy również spotkać odmiany: dako- czyli spłaszczone, Rawska- czyli kuliste. Poszczególne odmiany różnią się także smakiem.
Surowiec
Surowcem leczniczym jest główka cebuli i łuski cebuli. W lecznictwie stosuje się odpowiednio przygotowane wyciągi, sporządzone głównie ze świeżych cebul.
Historia
Pierwsze wzmianki o uprawie cebuli pochodzą z około 3000 r. p.n.e. z czasów Sumerów. Była znana Syryjczykom, Hebrajczykom i Żydom. Za czasów faraona Ramzesa II cebulę masowo wysiewano na obrzeżach miast. Znajdowała się ona w spisie żywności dla ciężko pracujących niewolników- budowniczych piramid. W starożytnym Egipcie cebuli nie można było spożywać w radosne dni, ponieważ wyciskając łzy mogła uczynić je smutnymi.
Starożytni Grecy stosowali cebulę nie tylko jako warzywo, ale także do celów leczniczych.
Dzięki Grekom i Rzymianom w średniowieczu jej uprawa była powszechna w całej Europie.
W 1871 r. w Rosyjskim Ludowym Zielniku opublikowano zastosowanie cebuli jako środka zapobiegającego „najbardziej zaraźliwym chorobom i morowemu powietrzu”.
W czasie II wojny światowej w radzieckich szpitalach cebula była oficjalnym lekiem służącym do odkażania ropiejących ran.
Cebula w medycynie ludowej
Według Szymona Syreńskiego nacieranie łysiejącej głowy sokiem z cebuli miało powodować przyrost włosów. Cebula wyciąga kolce, drzazgi i inne rzeczy tkwiące w ciele, wystarczy przyłożyć rozgnieciony plasterek cebuli na bolące miejsce.
Cebula- zastosowanie
Cebulę wykorzystuje się w przemyśle farmaceutycznym, do produkcji leków stosowanych w schorzeniach dróg moczowych, syropów przeciwkaszlowych oraz maści zapobiegających powstawaniu blizn pourazowych i oparzeniowych.
Cebula- składniki mineralne
Cebula zawdzięcza swoje niezwykłe właściwości glikozydowi o nazwie dwusiarczek alilopropylowy. Roślina ta zawiera także inne lotne związki siarki, o charakterystycznym zapachu i drażniącym działaniu. Ponadto jest źródłem saponin, prostaglandyn, fitocydów, flawonoidów. Surowa cebula zawiera enzymy oraz związki śluzowe. Jak każde warzywo cebula dostarcza witaminy (A, B, C, E, K, PP, H) oraz sole mineralne, wśród których największe znaczenie ma siarka, krzem, fluor, kobalt, jod, żelazo, magnez, potas.
CEBULA- DZIAŁANIE LECZNICZE
Cebula ceniona jest ze swoich właściwości antyseptycznych i jest uważana obok czosnku za jeden z najsilniejszych naturalnych antybiotyków. Ponadto cebula:
- Wspomaga wydzielanie soków trawiennych
- Odkaża przewód pokarmowy, hamując rozwój szkodliwych bakterii, zwalcza robaki i pasożyty
- Jest pomocna w leczeniu chorób jelit, zaprać czy biegunek
- Pomaga delikatnie obniżyć poziom cukru we krwi
- Wspomaga pracę trzustki i wątroby
- Delikatnie obniża ciśnienie krwi
- Wzmacnia serce i zapobiega miażdżycy
- Ma zdolność rozpuszczania zakrzepów oraz zmniejsza agregację płytek krwi
- Obniża poziom cholesterolu oraz lipidów we krwi
- Działa moczopędnie, usuwa nadmiar wody z organizmu i wspomaga wydalanie nadmiaru mocznika
- Korzystnie wpływa na wzrok i chroni przed rozwojem kurzej ślepoty, dzięki dużej zawartości witaminy A
- Delikatnie uspokaja, działa lekko nasennie i zapobiega podrażnieniu nerwów
- Jest świetnym środkiem wykrztuśnym, przeciwkaszlowym i przeciwzapalnym
- Wykazuje działanie przeciwalergiczne
- Wzmacnia odporność i chroni przed infekcjami wirusowymi
- Odkwasza nasz organizm
- Wspomaga działanie tarczycy
- Korzystnie wpływa na stan włosów i paznokci
Zewnętrznie stosuje się cebulę w postaci kompresów w leczeniu ran, czyraków, ropni, oparzeń oraz trądziku. Dodatkowo warzywo to wykorzystuje się w leczeniu odcisków, brodawek, kurzajek. Ugotowana lub upieczona miazga cebuli stosowana w formie okładów ma działanie bakteriobójcze oraz odmiękczające. Cebula uśmierza ból po ukąszeniu os zmniejsza obrzęk po ukąszeniu przez owady. Odstrasza także komary.
Cebula- działanie uboczne
- Cebula po spożyciu na surowo pozostawia niemiły zapach w ustach. Wystarczy jednak zjeść natkę pietruszki lub umyć zęby, żeby pozbyć się brzydkiego zapachu.
- U osób wrażliwych może wywoływać alergię
- Niektóre osoby nie tolerują surowej cebuli, wówczas zaleca się spożywać ją gotowaną lub podsmażoną.
- Świeża cebula przyłożona do skóry powoduje jej zaczerwienienia.
Cebula- przeciwwskazania
- Schorzenia nerek, wątroby, trzustki, żołądka, serca
Skarżyński A., Zioła czynią cuda; Agencja wydawnicza Comes, Warszawa 1994, str. 68-71
Trojan E., Tradycyjne przyprawy, zioła, rośliny lecznicze i mieszanki przypraw, wyd. AA s.c. Kraków 2004, str. 52
Górnicka J.; Apteka natury leksykon zdrowia; Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski 2005, str. 95, 104-107
Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2015, str.229-232
http://portal.abczdrowie.pl/wlasciwosci-lecznicze-cebuli (24.06.2017)
- Podobne artykuły
Cebula- 15 ciekawych zastosowań
Nietypowe zastosowania cebuli, nie tylko w kuchni…. sprawdź jak możesz wykorzystać to popularne warzywo w różnych przypadkach
