- Babka zwyczajna- właściwości i zastosowanie
Babka zwyczajna- systematyka
Rząd: Jasnotowce
Rodzina: Babkowate
Rodzaj: Babka
Nazewnictwo
Łacińska: Planago major
Angielska: Plamtain
Niemiecka: Breiter Wegerich
Polskie nazwy: babka szerokolistna, wielka, świętojańska, większa, szeroka; skołojna, skołojorza, podróżnik, baśki, babczok, krwi ogon, listek baśki, pięć żyłek
Babka zwyczajna- występowanie
Babka zwyczajna pochodzi z Europy oraz północno-środkowej Azji. Obecnie spotykana na wszystkich kontynentach. W Polsce występuje powszechnie na łąkach i pastwiskach, w ogrodach, przy drogach, w rowach i nad brzegami zbiorników wodnych.
Przez ogrodników babka uważana jest za chwast.
Babka zwyczajna- odmiany
Gatunek babki zwyczajnej charakteryzuje dużą zmienność siedliskową w zakresie owłosienia, nerwów na blaszce liściowej, długości szypuł kwiatostanowych. Babka może być drobna lub z dużymi liści wznoszącymi się do góry.
Babka zwyczajna- surowiec
Zarówno babka zwyczajna jak i lancetowata dostarczają równowartościowego surowca leczniczego. Surowcem leczniczym są liście, nasiona oraz łuski nasienne.
W lecznictwie stosuje się liście babki zewnętrznie na skórę, surowiec może być także stosowany w postaci naparów, wodnych ekstraktów i odwarów lub kapsułek. Z liści babki można także przygotować sok.
Babka zwyczajna- trochę historii
Babka to jeden z najstarszych środków leczniczych. Jej opis znajduje się w najstarszym zielniku chińskim pochodzącym z I w p. n. e. W Chinach zbierano liście oraz nasiona babki, które stosowano jako środek moczopędny, wykrztuśny oraz leczący bezpłodność.
W Grecji i Rzymie, babka była stosowana jako panaceum na wiele dolegliwości. Pisał o niej między innymi Dioskorydes, a Pliniusz Stary wymieniał w swoich dziełach 24 choroby, które poddają się babce.
W X wieku babkę odkryli lekarze arabscy i perscy, którzy zaczęli ją wprowadzać do swoich zestawów ziołowych.
Również w Europie babkę ceniono jako lek na zmęczenie i bezsenność. O jej właściwościach wspominali Albert Wielki, Parcelsus, Matthiolus.
Babka zwyczajna- wartość odżywcza
Liście babki są surowcem polisacharydowym. Są one źródłem węglowodanów prostych (galaktoza, fruktoza, glukoza), śluzu i gum. Za właściwości babki odpowiadają zawarte w jej liściach glikozydy irydoidowe jak akubina, katalpol. Babka zwyczajna to źródło flawonoidów ( baikalenina, apigenina) oraz kwasów organicznych (cytrynowy, wanilinowy, p-kumarynowy nikotynowy, fumarowy cynamonowy, chlorogenowy, kawowy, salicylowy, ursalowy). Wśród składników aktywnych zawartych w liściach babki można wymienić: pektyny, gorycze, saponiny, enzymy, cholinę. Babka dostarcza witaminy: A, C, K oraz minerały: żelazo, miedź, magnez, mangan, cynk, krzem, potas.
Śluz otrzymywany z liści babki to źródło polisacharydów złożonych, w skład których wchodzą: kwas galaktouronowy, galaktoza, arabinoza, ramnoza., glukoza, mannoza, ksyloza, fukoza.
BABKA ZWYCZAJNA- DZIAŁANIE LECZNICZE
Liście babki:
- Działają osłonowo na błony śluzowe przewodu pokarmowego
- Poprawiają ogólną równowagę organizmu
- Wspomagają leczenie wrzodów żołądka
- Są pomocne w nieżycie żołądka oraz zapaleniu okrężnicy
- W formie odwarów wykazują słabe działanie przeciwpasożytnicze
- Wykazują działanie moczopędne, maja zastosowanie w leczeniu stanów zapalnych pęcherza
- Działają kojąco na płuca, redukują stan zapalny oraz podrażnienia,
- Wykazują działanie wykrztuśne
- Stosuje się je przy zapaleniu oskrzeli oraz przy utracie głosu
- Wspomagają odporność
- To stary środek na otarcia, drobne rany czy ukąszenia owadów
Ciekawostka:
W Belgii powstała specjalna mieszanka, w skład której wchodzi babka zwyczajna. Mieszanka ta jest zalecana dla osób chcących rzucić palenie. Babka działa w tej mieszance jako składnik łagodnie uspokajający.
Babka zwyczajna- działanie niepożądane
Pyłki babki należą do silnych alergenów.
Babka zwyczajna- przeciwwskazania
- Preparaty z babki mogą wchodzić w interakcje z innymi lekami oraz mogą zaburzać ich wchłaniane
- Babki nie należy przyjmować w przypadku zdiagnozowanych chorób jelita.
Czikow P., Łaptiew J.; Rośliny lecznicze bogate w witaminy; Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1987 r., str. 52-52
Skarżyński A., Zioła czynią cuda, Agencja Wydawnicza Comes, Warszawa 1994, str. 49-51
Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; wyd. Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2015; str. 184-185
Wielka księga ziół; Reader’s Digest; Warszawa 2009
WHO monographs on medicinal plants commonly used in the Newly Independent States (NIS); WHO 2010, str. 313-328
http://pl.herbs2000.com/ziola/babka_lanc.htm (26.01.2020)
http://www.panacea.pl/articles.php?id=3105 (26.01.2020)
- Podobne artykuły
Jakie zioła zbiera się w lipcu
W lipcu zbiera się zioła, które można suszyć na herbatki albo macerować w oleju. Najczęściej zbiera się dziurawiec, lipę, cykorię, dziewannę
Jakie zioła stosować na kaszel
Gdy pojawi się kaszel, zwłaszcza ten suchy warto sięgnąć po zioła. Przy kaszlu sprawdzą się podbiał, prawoślaz, anyż, koper włoski czy sosna.
Babka zwyczajna- łac. Plantago major
Babka zwyczajna nazywana również babką szerokolistną to jedno z wielu ziół chętnie wykorzystywanych w medycynie ludowej oraz niekonwencjonalnej
Magia ziół zioła w noc kupały
Przed nami najkrótsza noc w roku, przez Słowian obchodzona jako Noc Kupały. W tą magiczną noc zioła nabierały szczególnych właściwości….