- Owies
Owies siewny (łac. Avena sativa)
To roślina należąca do rodziny traw, to zboże, które zaczęto uprawiać znacznie później niż pszenicę czy jęczmień. Pierwsze wzmianki o tej roślinie pochodzą z epoki brązu. Przez wiele stuleci owies był głównym pożywieniem ludów Europy Środkowej. W średniowieczu było to najbardziej rozpowszechnione zboże. Z czasem został wyparty przez pszenicę. Uprawy owsa były przeznaczone na paszę dla koni.
Obecnie na nowo rośnie zainteresowanie tym zbożem, ponieważ posiada wiele cennych składników odżywczych, zastępuje pszenicę w dietach bezglutenowych. Coraz większą popularnością cieszą się preparaty z trawy owsa.
Uprawa owsa
Owies jest rośliną jednoroczną, występującą w formie jarej i ozimej. W Polsce uprawia się tylko formę jarą, ponieważ w naszym klimacie odmiany ozime często wymarzają.
Odmiany
Najczęściej uprawia się dwa gatunki owsa: owies zwyczajny (łac. Acena vulgaris) i owies nagi (łac. Avena nuda).
Owies- wartość odżywcza
Owies zawiera 353 kcal/ 100g
Owies jest źródłem witamin z grupy B, witaminy E, cynku, żelaza, magnezu. Ziarno owsa dostarcza także cenne białko oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Ogromną zaletą owsa jest duża zawartość błonnika pokarmowego. Kolejnym ważnym składnikiem tego zboża są także beta-glukany, które obniżają poziom cholesterolu.
Owies zawiera aweninę i prolaminę, które w swojej budowie przypominają gluten, stąd mogą powodować nadwrażliwość na ten produkt.
Owies a gluten
Owies jest zbożem bezglutenowym, które może być oznaczone znakiem przekreślonego kłosa pod warunkiem, że zostanie oczyszczone z zanieczyszczeń krzyżowych, a zawartość glutenu nie przekroczy 20 mg/ kg. Osoby cierpiące na celiakię i mające nadwrażliwość na gluten mogą włączyć to zboże do swojej diety, jednak jest niewielka liczba osób, które nie tolerują owsa, wówczas mogą pojawić się bóle brzucha i wzdęcia.
Produkty z owsa
Z owsa produkuje się każdemu dobrze znane płatki owsiane. Otręby owsiane mają coraz większe znaczenie w dietach niskokalorycznych. Mąka owsiana jest bardzo bogata w składniki odżywcze i jest wykorzystywana do pieczenia chleba czy ciast. Z kolei trawa owsiana znalazła zastosowanie jako suplement diety.
Owies- działanie
Produkty z owsa:
- Obniżają poziom cholesterolu,
- Stabilizują poziom cukru we krwi,
- Zapobiegają kamicy nerkowej
- Ułatwiają odchudzanie, dzięki dużej zawartości błonnika
- Wspomagają procesy trawienne
- Wzmacniają odporność dzięki zawartości beta-glukanów, które wspierają florę bakteryjną
- Stymulują układ nerwowy i koją nerwy
- Chronią przed chorobami układu krążenia
Korzystny wpływ na zdrowie wywiera nie tylko ziarno owsa, ale także ziele owsa. Wyciągi z ziela owsa są składnikiem preparatów na potencję, z kolei odwary z ziela łagodzą bóle reumatyczne. Preparatom z trawy owsianej przypisuje się działanie wykrztuśne, moczopędne, uspokajające, nasenne i poprawiające metabolizm.
Zastosowanie
Owies to przede wszystkim zboże paszowe, które zyskuje coraz większe znaczenie w żywieniu ludności. Coraz większym zainteresowaniem cieszą się kosmetyki na bazie owsa.
Coraz częściej po zboże to sięgają inne gałęzie gospodarki. Skrobia owsiana jest wykorzystywana w przemyśle papierniczym jako łącznik włókien, który dodatkowo zapewnia gładkość powierzchni. Łuski owsa jako domieszka objętościowa są stosowane w produkcji lepiszcza w klejach do produkcji sklejki. Z łusek produkuje się furfural i jego pochodne. Białka owsa znalazły zastosowanie jako nietypowe nośniki i środki o właściwościach kontrolowanego uwalniania substancji aktywnych w środkach ochrony roślin. Owies ma także zastosowanie w hodowli drożdży, boczniaków, białek pleśniowych oraz niektórych enzymów.
Zarzecka K., Gugała M., Mystkowska I., Baranowska A., Zarzecka M., Falkowska K.; Owies siewny- wartość odżywcza i prozdrowotna oraz wykorzystanie przemysłowe; Medycyna rodzinna 4/2015, str. 182- 185
https://www.schaer.com/pl-pl/a/owies-odkrycie (28.01.2020)
https://zywienie.abczdrowie.pl/wlasciwosci-owsa (28.01.2020)
https://www.akademiadietetyki.pl/dietetyka/owies-bogactwo-prozdrowotnych-skladnikow-odzywczych/ (28.01.2020)
- Podobne artykuły
Sorgo- łac. Soryghum Moench
Sorgo należy do pradawnych zbóż. Było uprawiane ok. 8 tys. lat temu w Afryce. Jest zbożem bezglutenowym, posiada wiele cennych właściwości…
