- Orzech włoski- właściwości
Orzechy włoskie są określane mianem super żywności, ponieważ są bogate w kwasy n-3, kwas alfa- liponowy i błonnik. Orzechy włoskie są uznawane za najzdrowsze orzechy na świecie. Już garstka tych orzechów dostarcza 2 razy więcej przeciwutleniaczy niże inne dowolne orzechy.
Orzech włoski- systematyka
Rząd: Bukowce
Rodzina: Orzechowate
Rodzaj: Orzech
Orzech- nazewnictwo
Łacińska: Juglans Regia
Angielska: Walnut
Niemiecka: Walnuss
Polskie nazwy: Orzech wołoski, orzech grecki
Orzech włoski- występowanie
Pierwotnie orzech włoski występował w lasach na Bałkanach oraz na terenach Azji i Południowo- Wschodniej Europy oraz Chin. Spotykany także w Ameryce Pn. Obecnie zasięg orzecha obejmuje tereny od Grecji po Kaukaz, Azję Mniejszą, Iran, Afganistan, Azję Środkową, aż do Himalajów i Chin Zachodnich.
W Europie Środkowej największe uprawy orzecha występują w krajach południowych.
Orzech włoski- surowiec
Surowcem stosowanym w zielarstwie są liście, kora, owoc i łupina.
Orzech włoski- wartość odżywcza
Orzechy są produktem bardzo kalorycznym, gdyż ok. 45-75% stanowią w nich tłuszcze. Znajduje się w nich największa zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych w porównaniu z innymi orzechami. Dlatego już 20 orzechów zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na tłuszcze. Ponad to orzechy zawierają 10-20% białka oraz substancje bezazotowe. Ponadto owoce są bogate w cały zestaw witamin, minerały i kwas elagowy.
Jednym z najważniejszych związków biologicznie aktywnych zawartych w orzechu jest juglon. Co ważne on występuje tylko w świeżym surowcu (liście i naowocna), podczas suszenia ulega rozkładowi.
Liście orzecha zawierają garbniki elagowe, juglon, flawonoidy, kwasy organiczne, terpeny, karotenoidy. W świeżych liściach znajduje się również dużo witaminy C.
Zielona łupina jest bogatsza w garbniki, związki chinowe i witaminę niż liście. Zawiera także dużo jodu.
ORZECH WŁOSKI- DZIAŁANIE LECZNICZE
Działanie lecznicze liści orzecha jest związane w dużej mierze z zawartością tani. Surowiec wykazuje działanie przeciwzapalne, ściągające, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, ściągające i przeciwbiegunkowe. Owoce mają duże znaczenie jako środek dietetyczny i źródło kwasów nienasyconych w diecie.
W medycynie ludowej z liści i oleju sporządzano mazidła stosowane w leczeniu ran i owrzodzeń skórnych, egzem, opryszczki czy grzybicy. Zewnętrznie preparaty z orzecha stosuje się w nadmiernej potliwości stóp oraz żylakach.
- Ze względu na właściwości ściągające napar z liści orzecha pomaga przy dolegliwościach jelitowo- żołądkowych.
- Napary z liści i naowocni podaje się przy bolesnych wzdęciach, zatruciach pokarmowych, owrzodzeniu jelita grubego, a także jako środek przeciw glistom ludzkim
- Wyciągi wykazują działanie przeciwbiegunkowe, zwłaszcza u małych dzieci
- Wyciągi z orzecha hamują także drobne krwawienia z przewodu pokarmowego, a podawane doustnie obniżają poziom cukru we krwi
- Nalewka z niedojrzałych owoców pomaga przy silnych bólach żołądka i bólach wątrobowych
- Liście orzecha włoskiego stosuje się, aby poprawić krążenie żylne i limfatyczne
- Orzechy zmniejszają ryzyko chorób serca, chronią naczynia krwionośne
- Liście i owocna orzecha hamują krwawienia z uszkodzonych naczyń włosowatych, posiadają także zdolność czyszczenia krwi
- Dzięki zawartości kwasu foliowego i witaminy B6 orzechy wydłużają długość życia czerwonych krwinek i wpływają na ich prawidłową produkcję
- Dzięki dużej zawartości argininy orzechy chronią przed rozwojem choroby wieńcowej, rozszerzają naczynia krwionośne, dzięki czemu zwiększają przepływ krwi oraz obniżają ciśnienie krwi
- Kwas foliowy zawarty w orzechach chroni przed nadmiernym wzrostem homocysteiny, która jest prekursorem chorób układu sercowo- naczyniowego
- Orzechy zmniejszają lepkość krwi i chronią przed powstawaniem zakrzepów
- Odwar z liści i łupin stosuje się w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła, dziąseł i migdałków. Jest także pomocny przy anginie
- Dzięki dużej zawartości NNKT orzechy korzystnie wpływają na odporność
- Orzechy są doskonałym źródłem manganu, który korzystnie wpływa na nasz mózg i komórki nerwowe
- Miąższ orzecha jest bogatym źródłem neurotransmitera serotoniny, która odpowiada za dobry nastrój, powoduje uczucie sytości oraz ułatwia zasypianie
- Orzechy działają odtruwająco na organizm. Wodne wyciągi z liści zobojętniają i usuwają szkodliwe produkty przemiany materii z organizmu
- Preparaty z orzecha wykorzystuje się jako środek zapobiegający nadmiernej potliwości, zwłaszcza stóp
- Wyciągi z liści stosuje się w zapaleniach sromu i pochwy z upławami Odwar z liści stosuje się także przy nadmiernej laktacji
- Odwar z liści i łupin orzecha stosuje się do przemywania i w formie okładów przy trądziku, liszajach i oparzeniach
- Wywary z orzecha są stosowane przeciwko wszom i pluskwą
- Juglon zawarty w liściach stosuje się w postaci maści lub wodno-alkoholowej nalewki w formie kompresów na grzybicę skóry
Orzech włoski- działanie niepożądane
Ogólnie nie stwierdzono szkodliwego działania orzecha włoskiego na organizm ludzki, jednak preparaty z orzecha włoskiego stosowane w dużych ilościach mogą powodować nudności i zaparcia.
- Orzechy włoskie mogą powodować alergię
- Juglon podejrzewa się o działanie mutagenne, dlatego tez ogranicza się zastosowanie preparatów z orzecha do użytku wewnętrznego (nie dotyczy to orzechów, które juglonu nie zawierają)
Orzech włoski przeciwwskazania
- Osoby uczulone na jodynę nie powinny stosować nalewek z orzecha włoskiego
- Zewnętrznie nie stosować na rany otwarte i duże, uszkodzone powierzchnie skóry
Ballaun M.; Domowe kuracje od A do Z cz.2; Wydawnictwo JOT Jolanta Orłowska, Kielce, str. 22- 25
Czikow P., Łaptiew J.; Rośliny lecznicze bogate w witaminy; Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1987, str. 254-256
Górnicka J.; Biblioteka zdrowia- leki z ogrodu; Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski, Warszawa 2012, str.107-108
Gumowska I.; Ziółka i my; Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 1983, str. 201-202
Karpov S., Chmielewska W.; Dieta surowa, która jest…smaczna!; Złotemyśli.pl, str. 123
Kraczkowska S.; Zioła i rośliny lecznicze; PZWL Wydawnictwa Lekarskie, Warszawa, str. 44-46
Kolhmunzer S.; Farmakognozja- podręcznik dla studentów farmacji; Wyd. V, PZWL, 1998, str. 252
Kuźniewski E., Augustyn- Puziewicz J.; Przewodnik ziołolecznictwa ludowego, wyd. II, PWN, Warszawa- Wrocław 1986, str. 62-63, 93, 126, 176
Lim T. K.; Edible medicinal and non-medicinal plants; Vol. 3, Fruits; Springer 2021, str. 60-74
Leśnicka M.; Zielska, zioła i ziółka; Tower Press, Gdańsk 2000, str. 84-85
Mroczek J. R.; Królewski orzech włoski; Panacea nr 3 (32), 2010, str. 28-29
Olechnowicz- Stępień W., Lamer- Zarawska E.; Rośliny lecznicze stosowane u dzieci; PZWL, Warszawa 1992, str. 127
Ożarowski A.; Ziołolecznictwo- poradnik dla lekarzy; PZWL, wyd. III, Warszawa 1982, str. 167-168
Senderski M.E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2016, str.465-466
Skarżyński A., Zioła czynią cuda; Agencja wydawnicza Comes, Warszawa 1994, str. 131-134
Tyszyńska- Kownacka D., Starek T.; Zioła w polskim domu; Wyd. Watra, Warszawa 1987, str. 158-161
Wyk E. B., Wink M.; Rośliny lecznicze świata, ilustrowany przewodnik; MedPharm Polska 2008, str. 183
- Podobne artykuły