Lubczyk ogrodowy – trochę historii

Lubczyk znany był w starożytnej Grecji i Rzymie, gdzie był uprawiany głównie jako aromatyczna przyprawa. Nad Morze Śródziemne przywędrował prawdopodobnie z Persji. Został opisany przez Dioskuridesa jako środek ułatwiający trawienie, moczopędny i pobudzający miesiączkę.
Do Europu Środkowej trafił w XII wieku z Włoch, gdzie stał się popularny dzięki Benedyktynom, którzy uprawiali tą roślinę w przyklasztornych ogródkach.

Św. Hildegarda zalecała lubczyk w schorzeniach płucnych, bólach brzucha i wzdęciach. Zalecała także ziele jako lek przy puchlinie wodnej. Roślina została także zapisana w Kapitularzu Karola Wielkiego. Tekst Trotula napisany w Salerno w XII wieku zalecał stosowanie lubczyku w celu rozjaśnienia skóry.

Średniowieczni podróżnicy wykorzystywali liście lubczyku do pozbycia się nieprzyjemnego zapachu z butów, a napar z liści i korzenia używali jako dezodorantu do ciała. Lubczyk zalany brandy zabierany był na statki w długie rejsy, aby uchronić marynarzy przed reumatyzmem, przeziębieniem i grypą. Powszechnie stosowano lubczyk jako odtrutkę na ugryzienia wściekłych psów, jadowitych węży i skorpionów.

W okresie odrodzenia lubczyk był rośliną często uprawianą w Polskich ogródkach przydomowych i na plantacjach zielarskich. Zielnik Siennika z 1568r. wymienia lubczyk jako roślinę, która miała usuwać rodzinne rozterki i niezgody. O lubczyku pisze także Szymon Syrenski. Wymienia on lubczyk jako roślinę o działaniu moczopędnym, odtruwającym, szczególnie jeżeli będzie stosowana na dolegliwości wątroby, śledziony. Lubczyk był także stosowany przy wilgotnym kaszlu i zaflegmionych płucach, w stanach niestrawności i braku apetytu. Napoje na bazie lubczyku zalecano także stosować w przypadku ukąszeń od węża i innych jadowitych bestii, a nawet wściekłego psa.

Zagęszczony wyciąg z korzenia lubczyku w formie pigułki, sprzedawany pod nazwą „Sedobrol”, był bardzo popularnym środkiem kojącym i leczącym wszystkie nerwice.

Lubczyk ogrodowy w medycynie ludowej

Zazwyczaj w medycynie ludowej lekiem była nalewka przygotowana ze świeżych nasion- czyli tzw. kordiał. Nasiona rośliny natomiast były zalecane przy zakażeniach glistą ludzką. Często roślinę wykorzystywano w leczeniu schorzeń wątroby. Lubczyk podawano kobietom przy trudnych porodach. Roślinę wykorzystywano także w leczeniu malarii, czyraków czy migrenowych bólów głowy. W niektórych rejonach Niemiec uważa się lubczyk za antidotum dla palaczy. Zielarze zalecali roślinę także na ukąszenia jadowitych węży.

W Irlandii zielarze zalecają lubczyk do oczyszczenia wzroku, rozjaśnienia plam piegów i zaczerwienień na twarzy.

Chińska medycyna ludowa

W Chinach korzeń lubczyku był stosowany jako substytut dziko rosnącego dzięgla chińskiego (łac. Angelica sinensis).

Lubczyk ogrodowy- substancje aktywne biologicznie

Ziele lubczyku zawiera: olejek eteryczny, którego głównymi składnikami są ftalidy, terpeny i estry kwasów organicznych. Ponadto lubczyk zawiera kumaryny, fitosterole, kwasy organiczne. Roślina dostarcza witaminę C i E.

Kłącze i korzeń lubczyku zawiera również olejek eteryczny, furanokumaryny, kwasy organiczne, fenylokwasy, fitosetrole, flawonoidy. Kłącze dostarcza wiele soli mineralnych: potasu, wapnia, fosforu, magnezu, sodu, boru, molibdenu, glinu, manganu, żelaza, cynku, miedzi, kobaltu.