- Beta karoten- rola w organizmie
Beta karoten to związek chemiczny zaliczany do karotenoidów. Występuje w dużej ilości w pomarańczowych owocach i warzywach oraz w ciemnozielonych warzywach liściastych. Ponieważ beta karoten jest zaliczany do prekursorów witaminy A jego rola jest związana głównie z działaniem witaminy A.
Beta karoten- metabolizm
Beta karoten wchłania się w 25-75%, a jego wchłanianie zwiększa się w obecności odrobiny tłuszczu, białka, antyoksydantów oraz cynku.
W wyniku przemian enzymatycznych z beta karotenu powstaje 50% retinolu, przy czym zdolność do absorpcji beta karotenu jest zróżnicowana i w dużym stopniu zależy od rodzaju pokarmu.
Co ważne naturalny beta karoten jest 4 do 10 razy bardziej biodostępny niż ten syntetyczny. Wykazuje także lepsze działanie antyoksydacyjne.
Beta karoten- rola w organizmie
Ponieważ beta karoten jest prowitaminą A, to główna jego rola jest taka sama jak witaminy A w naszym organizmie. Wysoka zwartość beta karotenu w diecie razem z innymi witaminami antyoksydacyjnymi spowalnia procesy degeneracji plamki żółtej u osób w podeszłym wieku.
Beta karoten rola:
- Pochłania nadmiar promieniowania UV, a więc wykazuje działanie fotoochronne
- Jest silnym przeciwutleniaczem- wyłapuje wolne rodniki
- Zwiększa regenerację naskórka oraz nadaje skórze ładny kolor
- Hamuje utlenianie cholesterolu
- Zapewnia prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku (zwłaszcza o zmierzchu),
- Warunkuje prawidłowe rogowacenie nabłonków,
- Opóźnia procesy starzenia organizmu
- Chroni grasicę przed szkodami spowodowanymi przez wolne rodniki
- Zwiększa efektywność witaminy C i chroni ją przed utlenianiem
- Chroni organizm przed powstawaniem komórek nowotworowych
- Ma duże znaczenie w profilaktyce chorób serca, chroni przed zawałem i udarami mózgu
- Stymuluje odporność organizmu
- Chroni błony śluzowe jamy ustnej, nosa i gardła
- Wspomaga leczenie ran, oparzeń, odmrożeń oraz jest pomocny w leczeniu stanów zapalnych skóry
Beta karoten dawkowanie
Dzienna dawka dostarczanego do organizmu beta karotenu powinna wynosić 5-7 mg. Jest to dawka ustalona przy założeniu, że beta karoten jest jednym źródłem witaminy A w organizmie.
Beta karoten- działanie niepożądane
Należy pamiętać, że syntetyczny beta karoten hamuje przyswajanie innych karotenoidów.
Nadmiar karotenu jest przechowywany w tkance tłuszczowej i może powodować zażółceniu skóry.
W pewnych warunkach beta karoten może wykazywać działanie prooksydacyjne. Jest tak na przykład w przypadku palaczy papierosów, gdzie suplementacja karotenem zwiększa ryzyko wystąpienia raka płuc.
Biernat J.; Żywienie a uroda; Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2006, str. 29, 98
Gertig B., J. Przysławski; Bromatologia zarys nauki o żywieniu i żywności; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, str. 111, 112, 113
Igielska-Kalwat J., Nawrzyńczak A., Nowak J.; Karotenoidy i ich zastosowanie w przemyśle kosmetycznym na przykładzie β-karotenu; Chemik 2012, 66,2 str. 140-144
Karpov S., Chmielewska W.; Dieta surowa, która jest… smaczna!; złotemyśli.pl, 2008 str. 27
Mindell E.; Biblia witamin; Wiedza i życie, Warszawa 1993, str. 81
Sikorski Z. E.; Chemia żywności, skład, przemiany i właściwości; Wydawnictwo Naukowo- techniczne, Warszawa 2002, str. 402-408
Watson R. R.; Vegetables, Fruits, nad Herbs in health promotion; CRC Press, 2001, str. 5, 19- 31, 86-88, 278-279
Wawer I.; Suplementy diety dla Ciebie, czyli jak nie stać się pacjentem; Wydawnictwo WEKTOR, Warszawa, str. 41, 56, 59 60-62
- Podobne artykuły
E 160a karoteny i beta karoten- barwniki spożywcze
E 160a czyli karoteny to mieszanina naturalnych barwników, które nadają żywności kolor od żółtego po pomarańczowy.
Karotenoidy w żywności
Karotenoidy to naturalne barwniki występujące w żywności, które przemysł spożywczy wykorzystuje do barwienia masła, tłuszczy, sosów, lodów, słodyczy
