- Pradawne zboża
Pradawne zboża
Coraz więcej osób rezygnuje z wysokoglutenowej pszenicy i poszukuje alternatywy dla tej powszechnie stosowanej obecnie mąki. Stąd też wzrosło zainteresowanie dawnymi odmianami zbóż. Pradawne ziarna zbóż zawierają mniej glutenu niż obecnie stosowane ziarna pszenicy zwyczajnej, co więcej gluten zawarty w starych odmianach zbóż ma trochę inną budowę, przez co może być troszkę inaczej trawiony w organizmie. Pradawne ziarna zbóż zawierają więcej białka i składników mineralnych, są też lepszym źródłem błonnika, którego w dzisiejszej diecie wielu osobom brakuje. Kolejnym argumentem przemawiającym za korzyścią powrotu do prastarych odmian zbóż, jest fakt, że zboża te są bardziej odporne na warunki środowiskowe jak niskie temperatury, niedostatek wody, a także są bardziej odporne na choroby grzybicze, co ogranicza konieczność stosowania środków ochrony roślin.
Czym są te pradawne zboża?
Nie ma jednoznacznej definicji pradawnych zbóż. Przeważnie zalicza się tu wszystkie zboża, które w ciągu ostatnich kilkuset lat nie zostały poddane żadnym modyfikacjom i krzyżowaniu. Niektórzy do pradawnych zbóż zaliczają także pseudozboża, które z punktu widzenia taksonomii zbożami nie są.
Tak więc do prastarych zbóż można zaliczyć:
- Stare odmiany pszenicy: orkisz, kamut, freekeh, bulgur,
Wśród pseudozbóż, które są także zaliczane do tej kategorii można dopisać: komosę ryżową, teff, amarantus, grykę, szałwię hiszpańską.
Według archeologów pszenica pojawiała się na terenach Azji Mniejszej. Jako pierwsza została udomowiona samopsza około 9 tysięcy lat p. n. e. Płaskurka została udomowiona tysiąc lat później, a na tereny Europy (głównie Niemcy, Hiszpania) dotarła jakieś 5 tysięcy lat p.n.e.
Dzięki uprawie i selektywnym wyborze ziaren do siewu na przestrzeni wieków doprowadziło do powstania wielu odmian pszenicy typowych dla danych terenów.
W latach 50-tych XX wieku pszenicę zwyczajną poddano wielokrotnym krzyżowaniom i mutacją genetycznym, w wyniku czego otrzymano obecnie powszechnie stosowaną wysokoglutenową odmianę pszenicy, która wydaje 10 krotnie większy plon niż dawne odmiany zbóż.
Według danych FAO w 2003 roku ponad 93% światowej produkcji ziarna pszenicy pochodzi z pszenicy zwyczajnej, niecałe 6% przypadło na pszenicę makaronową. W niewielkim stopniu uprawia się inne pszenice. Jednak poszukiwania alternatywy dla wysokoglutenowej mąki pszennej oraz częstsze objawy nietolerancji glutenu czy celiakii powodują, że rolnicy coraz zaczynają uprawiać dawne odmiany zbóż.
Czym się różnią pradawne zboża od pszenicy zwyczajnej?
Pradawne ziarna zbóż zawierają więcej białka i składników mineralnych niż pszenica. Ponieważ mają trochę inną budowę i mniejsze ziarna ich oczyszczanie jest niemożliwe, a czasami po prostu nie opłacalne. Stąd też w zbożach takich zostaje zachowanych więcej składników mineralnych.
Mąka otrzymana z pradawnego ziarna zbóż jest cięższa i wygląda bardziej siermiężnie. Jednak niebywałą ich zaletą jest zawartość witamin i rzadko spotykanych aminokwasów oraz duża zawartość błonnika.
- Podobne artykuły
