Jałowiec jest wymieniony przez Radę Europy na liście naturalnych źródeł aromatów spożywczych.
Olejek jałowcowy jest wytwarzany w strukturach wydzielniczych igieł, łodyg i szyszkojagód jałowca. Jednak tylko owoce są surowcem farmakopealnym. Świeże jagody jałowca zawierają 1,5% olejku eterycznego. Olejek ten często bywa jednak zafałszowany olejkiem otrzymywanym z całej rośliny, ale ma wówczas trochę inny skład. Dobrej jakości oleje otrzymuje się wyłącznie z szyszkojagód jałowca.
Olejek z owoców jałowca może zawierać do 60 składników. Składa się on głównie z:
Skład olejku zależy od wielu czynników biotycznych i abiotycznych.
To bezbarwna, żółtawa lub lekko zielonkawa ciecz o zapachu igliwia. Smak ma palący, gorzkawy, nieco terpentynowy.
Olejek eteryczny łatwo rozpuszcza jod, który traci przy tym zdolność do jego normalnych reakcji.
Na większą skalę olejek jałowcowy stosuje się w lecznictwie oraz w przemyśle spożywczym. Jego zastosowanie w przemyśle perfumeryjnym jest niewielkie.
Układ pokarmowy
Olejek jałowcowy stosuje się przy zaburzeniach trawienia, zaburzeniach metabolizmu, schorzeniach układu wątrobowo-żółciowego. Olejek jest podawany przy zatruciach. Pomad to reguluje wypróżnienia dzięki czemu wspomaga terapię leczenia otyłości.
Układ krwionośny
Olejek jałowcowy pomaga uporać się z żylakami i hemoroidami. Stosuje się go przy nadciśnieniu.
Układ oddechowy
Przy utrudnionym oddychaniu i w nieżytach górnych dróg oddechowych olejek może być przyjmowany doustnie oraz w formie inhalacji. Ponadto często jest stosowany w chorobach z przeziębienia, nieżytach układu oddechowego, suchym kaszlu, katarze, stanach zapalnych zatok. Olejek jałowcowy pomaga pozbyć się nieprzyjemnego zapachu z oddechu, hamuje rozwój bakterii i drożdży w układzie oddechowym.
Układ wydalniczy
Olejek jałowcowy znalazł zastosowanie w leczeniu dróg moczowych i pęcherza. Preparaty z jałowcem wspomagają usuwanie piasku i drobnych złogów mineralnych z układu moczowego. Szczególnie polecany przy skąpomoczu, kamicy moczowej i żółciowej, hiponatremi, hipochloremi, obrzękach zastojowych.
Układ rozrodczy
Olejek zmniejsza ból w trakcie menstruacji dzięki działaniu rozkurczowemu, ponadto był stosowany w medycynie ludowej przy niedoczynności układu rozrodczego u kobiet i mężczyzn. Często był stosowany przy oziębłości płciowej, skąpym miesiączkowaniu, bezpłodności oraz braku doznań seksualnych.
Układ kostno-ruchowy
Olejek jałowcowy stosuje się do wcierań przeciwbólowych w zapaleniu korzeni nerwowych, nerwobólach, bólach na tle gośćcowym. Łagodzi nerwobóle, bóle mięśniowe i stawowe. Wcierany w skórę daje efekt rozgrzania. Dawniej był stosowany do wcierań w mieszaninie z olejkiem terpentynowym przy chorobach reumatycznych.
Skóra
Olejek jałowcowy jest stosowany w leczeniu łupieżu, łojotoku, trądziku. Znalazł również zastosowanie w zwalczaniu cellulitu.
Nie należy stosować więcej niż 0,1g olejku jałowcowego w alkoholu więcej niż raz dziennie. Za odpowiednią dawkę uważa się 3-4 krople olejku rozcieńczone w 1 łyżce miodu lub oleju jadalnego przyjmowane 2 do 4 razy dziennie. Olejek można także spożywać z mlekiem lub sokiem.
Siła olejku jest różnorodna i zależna od sposobu produkcji, producenta oraz geograficznego pochodzenia surowca.
Do użytku zewnętrznego stosuje się w rozcieńczeniu z olejem jadalnym.
Przeciwwskazaniem do stosowania olejku jest zapalenie skóry, reakcja alergiczna na olejek, oparzenia I i II stopnia. Nie zaleca się stosowania olejku do kąpieli, ponieważ może on wywołać na skórze pojawienie się ropni.
Ponadto nie jest wskazane stosowanie olejku podczas ciąży, choroby wrzodowej, zapaleniu wyrostka robaczkowego, zapaleniu nerek.
Olejku nie należy stosować u dzieci poniżej 12 roku życia.
Olejek jałowcowy nadaje moczowi zapach fiołka.
Powyżej 5 kropli podanych doustnie powoduje senność, oszołomienie i może powodować porażenie ośrodkowego układu nerwowego, gdyż zawiera nadmiar manganu, co podrażnia również układ pokarmowy.
Zewnętrznie olejek możne spowodować stany zapalne skóry z obrzmieniem i bolesnością. Nie rozcieńczony może spowodować oparzenia skóry objawiające się zaczerwienieniem, pieczeniem i wystąpieniem pokrzywki i pokrzywki.
Literatura
[1] J. Górnicka; Leksykon zdrowia, Apteka Natury; Martel, Kalisz 2005, str.210-211
[2] p. pod red. Dra hab. A. Ożarowskiego; Ziołolecznictwo- poradnik dla lekarzy; PZWL, wyd. III, Warszawa 1982, str. 168-169
[3] https://lnb.pl/_files/pdf/zielnik/jalowiec.pdf (23.08.2017)
[4] http://www.penny.pl/porady/olejek-jalowcowy/(24.08.2017)
[5] http://www.czytelniamedyczna.pl/2598,jalowiec-pospolity-juniperus-communis-l-popularna-lecznicza-roslina-olejkowa.html (24.08.2017)
[6] http://rozanski.li/482/juniperus-communis-l-jalowiec-pospolity/ (22.08.2017)
[7] http://www.olejkieteryczne.com.pl/olejek-jalowcowy-z-jagod/9 (28.08.2017)
Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.