Lubczyk w mieszankach ziołowych

Korzeń lubczyka podawany sam działa słabo, jego skuteczność można podnieść dodając korzeni rośliny do odpowiednio dobranych mieszanek ziołowych. Lubczyk jest stosowany w mieszankach ziołowych stosowanych w schorzeniach dróg moczowych i kamicy moczowej. Ponadto jest składnikiem mieszanek poprawiających trawienie i łagodzących wzdęcia.

Historia

Lubczyk przywędrował nad Morze Śródziemne prawdopodobnie z Persji. znany był w starożytnej Grecji i Rzymie, gdzie był uprawiany głównie jako aromatyczna przyprawa. Został opisany przez Dioskuridesa jako środek ułatwiający trawienie, moczopędny i pobudzający miesiączkę.

Do Europu Środkowej lubczyk trafił w XII wieku z Włoch, gdzie stał się popularny dzięki Benedyktynom, którzy uprawiali tą roślinę w przyklasztornych ogródkach. Św. Hildegarda zalecała lubczyk w schorzeniach płucnych, bólach brzucha i wzdęciach. Zalecała także ziele jako lek przy puchlinie wodnej.

Roślina została także zapisana w Kapitularzu Karola Wielkiego. Jest także wymieniany wśród roślin uprawiany w Niemieckich ogródkach przyklasztornych.
Średniowieczni podróżnicy wykorzystywali liście lubczyku do pozbycia się nieprzyjemnego zapachu z butów, a napar z liści i korzenia używali jako dezodorantu do ciała. Lubczyk zalany brandy zabierany był na statki w długie rejsy, aby uchronić marynarzy przed reumatyzmem, przeziębieniem i grypą. Powszechnie stosowano lubczyk jako odtrutkę na ugryzienia wściekłych psów, jadowitych węży i skorpionów. Tekst Trotula napisany w Salerno w XII wieku zalecał stosowanie lubczyku w celu rozjaśnienia skóry.

W okresie odrodzenia lubczyk był rośliną często uprawianą w Polskich ogródkach przydomowych i na plantacjach zielarskich.  Zielnik Siennika z 1568r. wymienia lubczyk jako roślinę, która miała usuwać rodzinne rozterki i niezgody.  O lubczyku pisze także Szymon Syrenski, który wymienia lubczyk jako roślinę o działaniu moczopędnym, odtruwającym, szczególnie jeżeli będzie stosowana na dolegliwości wątroby i śledziony.  Lubczyk był także stosowany przy wilgotnym kaszlu i zaflegmionych płucach, w stanach niestrawności i braku apetytu. Napoje na bazie lubczyka zalecano stosować w przypadku ukąszeń od węża i innych jadowitych bestii, a nawet wściekłego psa.

Lubczyk w medycynie ludowej

Zazwyczaj w medycynie ludowej stosowano nalewkę przygotowaną ze świeżych nasion- tzw. kordiał. Same nasiona rośliny natomiast były zalecane przy zakażeniach glistą ludzką. Lubczyk podawano kobietom przy trudnych porodach. Roślinę wykorzystywano także w leczeniu malarii, czyraków czy migrenowych bólów głowy, a także stosowano w leczeniu schorzeń wątroby.  W niektórych rejonach Niemiec uważa się lubczyk za antidotum dla palaczy.

Zagęszczony wyciąg z korzenia lubczyka w formie pigułki, sprzedawany pod nazwą „Sedobrol”, był bardzo popularnym środkiem kojącym i leczącym wszystkie nerwice.

Składniki mineralne

Ziele lubczyku zawiera: 0,5-0,6 % olejku eterycznego, którego głównym składnikiem są ftalidy oraz terpeny. Ziele jest źródłem kumaryn, które odpowiadają za występowanie nadwrażliwści na słońce. Surowiec dostarcza także flawonoidy, fitosterole, kwasy organiczne, żywice, gumy. Ziele lubczyku jest bogate w witaminę E i C, dostarcza równie sole mineralne.

Kłącze i korzeń lubczyku zawiera: znacznie więcej olejku eterycznego (do 1,5%), a także furanokumaryny, żywice, kwasy organiczne, flawonoidy i fitosterole. Korzeń lubczyku zawiera sole mineralne: wapnia, potasu, magnezu, boru, molibdenu, manganu, żelaza, cynku miedzi oraz kobaltu.

Owoce lubczyku zawierają: również zawierają pewne ilości olejku eterycznego, a także dostarczają olej tłusty, fitosterole, flawonoidy, witaminę E oraz sole.

Cechą wyróżniającą lubczyk z rodziny selerowatych jest gromadzenie się stosunkowo dużej ilości olejku w łodygach, nawet do 1,16%.