Rząd: Astrowce
Rodzina: Astrowate
Rodzaj: Arnika
Łacińska: Arnica montana
Angielska: Mountain Arnica
Niemiecka: Bergwohlverleih
Polskie nazwy: kupalnik górski, arnika górska, arlinka, omieg, wilcze ziele, tranek górski, pomornik, anielskie ziele, pięciornik górski
Arnika górska jest objęta ścisłą ochroną i pozyskuje się ją z kontrolowanych upraw. Pochodzi ze środkowej Europy i Skandynawii. W stanie naturalnym przetrwała w górach Europy, Azji i Ameryki Północnej.
Roślina występuje od północnej części półwyspu Iberyjskiego aż po Skandynawię, a jej siedliskiem są ubogie łąki górskie położone na wysokości 2500 m. n. p. m. najczęściej w paśmie alpejskim lub subalpejskim. W Polsce jej nieliczne naturalne siedliska znajdują się na Dolnym Śląsku, w Karpatach Wschodnich i Sudetach oraz na Mazurach i w Puszczy Białowieskiej.
Do rodzaju arnika zaliczanych jest ok. 30 gatunków.
W ziołolecznictwie wykorzystuje się całe koszyczki, liście i kłącza z korzeniami. Surowiec pozyskuje się wyłącznie z uprawy.
Często w kuracjach ziołowych arnika górska jest zastępowana amerykańską arniką łąkową (Arnica chamissonic) o podobnych właściwościach.
Wiadomo, że arnika była powszechnie stosowana w medycynie ludowej. W XII wieku jako pierwsza o arnice wspomniała Święta Hildegardauznając ją za afrodyzjak. W tym też okresie pojawiają się uprawy arniki na terenie Europy Środkowej. W średniowieczu arnikę wykorzystywano przy krwiakach, żylakach, urazach, dnie, reumatyzmie oraz chorobach sercowo- naczyniowych.
W XVI wieku pojawił się pierwszy naukowy opis tej rośliny sporządzony przez Pietro Matthiolusa.
Wprowadzenie arniki do aptek w XVIII wieku spowodowało duży wzrost zainteresowania zielem przez zielarzy i aptekarzy.Duże zapotrzebowanie na surowiec iniekontrolowany zbiór arniki z terenów naturalnych przyczynił się do wymierania gatunku.
Arnika górska była jednym z ulubionych ziół Jana Wolfganga Goethego, który często popijał herbatkę z arniki jako napój poprawiający kondycję.
W medycynie ludowej surowcem było całe ziele, kwiaty a czasem nawet korzeń. W XVIII i XIX w. kwiat arniki był uważany za środek moczopędny i wzmacniający serce. Preparaty z arniki wzmacniały oddech oraz podniecenie. Z ziela pozyskiwano sok, który następnie stabilizowano alkoholem. Był to lek podawany przy kurczach mięśniowo- nerwowych, porażeniach i niedowładach, a nawet epilepsji. Wskazaniem do spożycia wewnętrznego był także wstrząs mózgu.
Korzeń arniki stosowano w chorobach żołądkowych.
Za działanie lecznicze arniki odpowiadają głównie laktony seskwiterpenowe, flawonoidy, kwasy fenolowe oraz poliacetyleny.
Arnika:
Ziele to często polecane przez homeopatów znalazło zastosowanie w leczeniu zaburzeń psychicznych i fizycznych wywołanych wszelkimi urazami.
W homeopatii wykorzystuje się wszystkie części rośliny, które po zmiażdżeniu moczy się w alkoholu przed odpowiednimi rozcieńczeniami stosowanymi w przygotowaniu leków homeopatycznych. Arnikę stosuje się w przypadku:
Arnika nieodpowiednio stosowana doustnie może wywołać zawroty głowy, drgawki nerwowe. Duże dawki arniki spożywane jednorazowo mogą powodować bóle brzucha, bóle głowy, wymioty, biegunkę, osłabienie pracy serca, oddechu, zwężenie źrenic. W skrajnych przypadkach mogą powodować problemy z oddychaniem i zatrzymanie akcji serca.
Po zastosowaniu miejscowym na otwarte rany może nastąpić podrażnienie, podwyższenie temperatury ciała, a nawet zropienie ranyi zmiany martwicze.
U osób szczególnie wrażliwych zioło może wywołać reakcję alergiczną jak również reakcję krzyżową ze słonecznikiem, aksamitką i złocieniem.
Do kompresów
Kwiaty arniki zalać alkoholem i szczelnie zamknąć w szklanym naczyniu. Odstawić na 10 dni w słoneczne lub dobrze nagrzane miejsce. Przecedzić przez drobne sito.
20 g nalewki z arniki mieszamy z gliceryną, wodą i octem. Stosować w postaci kompresów i okładów w przypadku urazów.
Literatura
Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.